Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekim 2022'deki konuşmasında "Gelin, 29 Ekim 2023'e kadar Türkiye Yüzyılı'nı konuşalım, tartışalım, tekliflerimizi ortaya koyalım" önerisi ile yeni bir vizyon ortaya koymuştu. Bu konuşmada dikkat çekilen Türkiye Yüzyılı, 29 Ekim 2023 itibariyle başladı.

Türkiye Yüzyılı'na gelinen son birkaç yıllık süreçte ise sırasıyla 2020'de başlayan COVID-19 pandemisi, pandemi sonrası talep patlaması, üretimde ara malı ve girdi tedariki sorunları, Ukrayna'daki savaş öne çıktı. Buna ek olarak enflasyonla mücadele amaçlı parasal sıkılaştırma ve faiz artışları dalgası ile artan küresel borçlar, Ortadoğu ve Asya-Pasifik'teki dinmeyen trajediler ve jeopolitik gerginlikler küresel ekonomiyi test etmeye devam etti.

2023 yılında ise Türkiye'deki istikrarlı pozitif büyüme verilerine rağmen, küresel büyümede yavaşlama beklentileri güçlü idi. Ancak bu olumsuz beklentilere rağmen risk alma eğilimi, yatırım ve üretim iştahı kaybolmadı. Beklentilerin aksine ABD ve birçok gelişmekte olan ülkede (GOÜ) büyüme görece güçlü seyretti. Yine de zayıf uluslararası ticaret, sıkı para politikası dalgası ve artan jeopolitik gerginlikler, küresel büyüme üzerindeki belirsizlikleri devam ettirmektedir.

Nihayetinde son süreçte, 2022'de ABD ve 2023'te de Almanya resesyon ile tanıştı. Ancak ABD'nin aksine Avrupa, 2022 ve 2023 boyunca enerji krizinden daha fazla etkilendi. Avro Bölgesi'nin 2023'te ortalama yüzde 0,6 ve 2024'te de yüzde 0,9 büyümesi öngörülmektedir. Çin ekonomisindeki yavaşlamanın ve küresel ekonomiye etkilerinin de devam etmesi beklenmektedir.

Küresel Görünüm

2023'ün en belirgin küresel riskleri arasında ise,
Ukrayna ve Filistin'deki jeopolitik gerginlikler,
Yüksek enflasyon ve reaktif faizler,
Artan küresel borçlar,
Arz zinciri ile ilgili sorunlar,
Türkiye gibi ülkelerin maruz kaldığı deprem gibi afetler,
Çin'deki yavaşlama,
Enerji kaynaklı Avrupa'daki yavaşlama,

yer aldı. Piyasaların yakından takip ettiği ABD enflasyonunun bu yıl yüzde 3'ün üzerinde kalması (kişisel tüketim harcamaları enflasyonu da – PCE - yüzde 3'lerde), 2024'te de yüzde 3'ün hemen altında (ancak yine yüzde 2'lik hedefin de üzerinde) seyretmesi bekleniyor. ABD'deki 12 aylık tüfe beklentisi de yüzde 3,4 ile son 2 yılın en düşük seviyesinde. Enflasyon büyük ölçüde kontrol altına alındı. Ancak yüzde 2'lik hedeflerin hala üzerinde. Özellikle de çekirdek enflasyondaki direnç dikkat çekici.

2022 boyunca, güçlü bir biçimde yükselen ABD doları ve dolar endeksi 112 seviyesini test ettikten sonra, 2023'ün sonu itibariyle bugün tekrar 100'lü seviyelerde. FED faizleri de hala son 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında (10 yıllıklar da yüzde 4'ün üzerinde). ABD'de Mart 2022- Temmuz 2023 arası 11 faiz artışı gözlendi. Fed, son toplantıda da faizleri 3. kez aynı seviyede tuttu. Mart-Mayıs 2024 arasında ise bu defa faiz indirimlerinin başlama ihtimali yüksek.

Avro bölgesi ekonomileri ve Avrupa'nın geneli ise yükselen enerji fiyatları ve faiz artışları dalgasından olumsuz etkilenmiş durumda. Almanya imalat sanayi ile ilgili beklentiler olumsuz. İngiltere ve Avro Bölgesi merkez bankaları faizleri sabit tutmaya devam ediyor. Avro Bölgesi enflasyonu yüzde 2'nin üzerinde seyrediyor. 3 temel politika faizi de yüzde 4'lerin üzerinde. İngiltere'de de enflasyon yüzde 4'ün üzerinde. Faizler ise FED faizleri ile paralel hareket etmektedir (yüzde 5,25).