Altın, yüzyıllar boyu kazandığı güven, fiyat istikrarı ve reel değeri ile finansal oynaklıklar ve enflasyona karşı önemli bir güven unsurudur. Fiat paralara nazaran altın, nispeten sınırlı ve sabit arzı ve herkesçe kabul gören bir finansal araç rolü ile ekonomilerin istikrar kazanması noktasında önemli bir alternatif olabilir. Özellikle de finansal oynaklıkların aşırı yüksek olduğu dönemlerde bir istikrar ve güven unsuru olarak özel önem kazanır.

Altın fiyatları bugün de artan küresel belirsizlikler, jeopolitik gerginlikler ve enflasyonist etkilerin mevcut rezerv paralara güveni zedelemesi gibi nedenlerle yükselmeye devam ediyor. Öte yandan, dünya bir taraftan doğadaki altın rezervlerini tüketirken, öte yandan altına olan talep ise sürekli artıyor. Dijital paralar yardıma koşmaz ise, fiat paralardan altına hücum süreci (altın lehine) ciddi fiyat hareketlerine yol açabilir.

Ancak, bugünkü altına hücum süreci geçmiştekilerden biraz farklı da. Örneğin, 1960'ların sonlarında altın rezervleri için koşanlar Avrupalılardı. Pandemi sonrası yeni süreçte ise bu defa altın rezervleri için koşanlar çoğunlukla gelişmekte olan ekonomiler (GOÜ'ler). Daha spesifik olarak da merkez bankaları son dönemlerin ana altın alıcıları konumunda.

Bu anlamda da özellikle 2022 ve 2023'teki altın rezervlerine hücum, esas olarak;

Sigorta ve yatırım kaygıları (jeopolitik gerilimler, Ukrayna'daki savaş, finansal belirsizlikler, de-dolarizasyon eğilimi ve ulusal fiat para birimlerini zayıflatan enflasyonist eğilimler), Borçlar ve (ilaç ve enerji dahil) acil ithalatı ödemek için altın gibi bir rezerv para birimi ihtiyacı, Pek çok GOÜ'nün rezervlerinin ABD hazine tahvilleri cinsinden (faiz oranlarına bağlı olarak değeri değişen tahvil) olması ve ABD'de faizler yükseldikçe, rezervlerin değerinin düşmesi, Batı'nın yaptırımlarından kaçınmanın Rusya gibi birçok GOÜ için bir başka önemli öncelik olması (hem rezervlerini dondurulmaktan kurtarmak hem de ABD dolarına dayalı uluslararası ödeme sistemini atlayarak ticaret yapmaya devam edebilmek),

gibi faktörlerden kaynaklandı.

Altının Arz ve Talebi

Artan faizlere rağmen, bankacılık krizi, jeopolitik riskler ve finansal çalkantı riskine karşı altına talep artmaya devam ediyor. Altın, (en kötü senaryolara karşı) korunma için kullanılmaya devam edilecek gibidir. Altın bu anlamda hem bireyler hem ülkeler için finansal bir sigorta işlevi de görür.

Doğrusu, devletler olmasa da altınla ticaret ve alış-veriş hep vardı. Ama fiat-para denen para birimi ancak bir devlet, bir güç odağı ile var olabilir. Altın, bu yüzden kadim bir değiş-tokuş, fiyat birimi ve değer saklama aracıdır.

Altın, aynı zamanda, (yeni bir grup GOÜ'ler için) bağımsızlığın, büyük para babalarına, büyük devletlere fazla bağımlı olmamanın da simgesidir. O yüzdendir ki, 2008 krizi gibi büyük buhranlarda hem insanlar hem devletler altın avına çıkar; varlıklarını en güvenli araç olarak gördükleri altında tutmak isterler. 2008 krizi veya 2020'nin pandemisini müteakip, altın fiyatları bu nedenle rekorlar kırar.

Dünya Altın Konseyi verileri, 2023'ün ikinci çeyreğinde altın talebinin yıllık bazda 1255 tona yükseldiğini gösteriyor. Yine aynı kaynağa göre, son dönem altın talebi, esas olarak bireylerin ve şirketlerin tezgâh üstü alımlarından kaynaklanıyor. Çeyreklik 355 ton (2023 2. çeyrek) altın talebinin üçte biri de yine Türkiye'den gelmiş durumda.

Altın Rezervleri (Ton, 2023 1. çeyrek)

Kaynak: Dünya Altın Konseyi