Eğer;

tesadüf olsaydı, havaya atılan ağır bir cismin, bazen yere düşerken bazen de havada kalması gerekirdi. Hâlbuki yukarıya fırlatılan taş veya başka bir şey, çekim sebebiyle saliseler içinde yerle buluşmaktadır. İçtimâî yâni sosyal kanunlar, "tabiat kanunları" denen; aslındaysa ilahî nizâmın bir cüz’ü, parçası yer çekimi kanunundan daha az gerçek değildir.

Denizde dalga, dalda eğilme varsa… fırtına veya rüzgâr esiyor demektir.

Bu etkileyici güç, bu müsebbip, şimdilerde "düğmeye basma" sözüyle tarif edilmekte ve "düğmeye kim bastı?" sorusuyla kırk kapı geçilmektedir. Eş zamanlı benzer vak’alar olabilir. Ama, o eş zaman içinde, şiddet olayları, geniş bir coğrafyanın 360 derecesi içinde kalan sahada arka arkaya patlak veriyorsa orada tesadüf yoktur.

Bir ülke kalkınıyorsa o ülkenin halkı sevinçler yaşar. O memleket, hele bizim olması gereken zirveye doğru kan-ter içinde tırmanıyorsa bunu yaşayan millet, tarihle h ...