PISA testi ilk olarak 2000 yılında yapıldı, 32 ülke katıldı. 15 yaş grubu öğrencilerin okuma, sorun çözme, matematik, fen bilgisi alanlarındaki bilgi ve yetenekleri ölçüldü. Türkiye bu ilk teste katılmadı.

İkincisi 2003’te yapıldı ve biz de katıldık. Çocuklarımız 41 ülke arasında matematik testinde 36’ncı, sorun çözmede 37’nci, okumada 33’üncü, Fen bilgisinde 36’ncı oldu.

Son PISA testinin sonuçları ise geçen gün açıklandı. 81 ülke arasında matematikte 39’uncu, fende 34, okumada 35’inci sırada kaldık. Notumuz ortanın altıydı!

2003’ten 2022’ye şahtık şahbaz olduk!

Herkes matematik ve fen sonuçlarını konuşuyor ama ben ‘okuma’ sonuçlarını önemsiyorum... Okuduğunu anlamazsan matematikten, fenden ve geriye kalan her şeyden çakarsın çünkü.

PISA araştırmasının okuma becerisi bölümünde bir metnin içerisindeki bilgiyi kavrama ve kullanma yeterliliği üzerinde duruluyor. Öğrenci bir hedefe ulaşmak için bilgiyi anlayıp derinlemesine düşünebiliyor mu test ediliyor.

Okumada dünya birincisi ülke Singapur (73). Onu İrlanda (100), Japonya (44), Güney Kore (47), Tayvan (34), Estonya (28), Makao (44), Kanada (52), ABD (77) ve Yeni Zelanda (45) izliyor! (Ülkeleri anladık da rakamlar neyin nesi diyenler için yanıt yazının sonunda...)

“Okuma performansı ile akademik başarı arasındaki ilişkiye bakıldığında, okuma becerisinde yetersizlik gösteren çocukların, farklı ders konularına ilgi duymaları, okuduklarını anlamaları ve akademik alanlarda başarılı performans sergilemeleri beklenemez. Ülkemizde okuma güçlüklerinin doğru değerlendirilmesi ve çözüm bulunması gerekiyor. Bu konuya ilişkin bilimsel çalışmalar ve PISA sınavı sonuçları incelendiğinde ülkemizde öğrencilerin büyük bir bölümünün okuma ve okuduğunu anlama becerisinde farklı güçlükler yaşadıkları söylenebilir...”

Kim söylüyor bunu?

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Birkan Güldenoğlu.

Hoca onca birikimiyle 10 maddelik bir kurtuluş formülü de veriyor... Maddelerden belki de en önemlisi için, “Okuma konusunda çocuklarınıza rol model olun. Çocuklar model aldıkları kişilerin kitaplardan ve diğer okuma materyallerinden keyif aldığını görürlerse onların izinden gider” diyor!

Singapur rol modeller yüzünden mi dünya birincisi oldu acaba? Merak ettim, kimler yönetiyor bu ülkeyi...

Cumhurbaşkanı Tharman Shanmugaratman mesela London School of Economics’te ekonomi okumuş. Cambridge Üniversitesi’nde ekonomi alanında felsefe yüksek lisansı yapmış. Harvard Üniversitesi’nde okumuş, akademik mükemmellik ödülü almış.

Başbakan Lee Hsien Loong ise Cambridge Üniversitesi’nde matematik okuyup onur derecesi almış. Harvard Üniversitesi’nde kamu yönetimi okumuş. Singapur silahlı kuvvetlerine katılıp ABD Genelkurmay Koleji’nde okuyup Singapur ordusunun en genç tuğgenerali olmuş.

Singapur’da durum böyleyken bizim ne kadar okuduğumuz ortada!

Dünya liderimiz 2018’de kütüphane temeli atarken, “Kitap okuma oranında dünyada 86’ncı sıradayız. İstatistiklere göre her gün televizyon izlemeye 6, internete 3 saat harcıyoruz. Kitap okumaya ise günde birkaç dakika ayırıyoruz” demişti.

Doğruydu, maalesef kendisi de böyle yapıyordu! Bir zamanlar Cüneyt Özdemir’in sorusuna, “Kitap okumuyorum, özet okuyorum” yanıtı vermişti.

Hatta eski sağ kolu Abdüllatif Şener, onun özetçiliği ile ilgili bir anısını geçen yıl televizyonda anlatmıştı...

“2000’li yılların başında Thomas Friedman’ın yazdığı Dünya Düzdür/Yirmi Birinci Yüzyılın Kısa Tarihi adlı bir kitap vardı. Türkçe’ye çevrilmişti. Bir tane alıp Başbakan Erdoğan’a hediye edeyim dedim. Sivas’tan dönerken uçakta verdim kendisine. Kalın kitaba şöyle bir baktı ve ‘bunun özeti var mı’ dedi. Böyle diyeceğini bildiğim için özetini de hazır etmiştim. Verdim, ama okuduğunu sanmıyorum!”

Girin mesela internete, kitap özeti yapan binlerce adres bulursunuz. PISA’da sonlardayız ama özet okumada dünya rekoru bizde.

Evde okuyan az, okulda okuyan az, kahvede okuyan az, metroda okuyan az, parkta okuyan az, kütüphaneye giden az, yönetenler yazık(!) dertlerimize çare aramaktan zaman bulup okuyamıyor. Kısaca memleketin okuyanı az...

Boşuna dememişler üzüm üzüme baka baka kararır diye. Çocuklarımız da rol modellerine bakarken PISA testinde nal topluyor.

Okumak önemli. Okuyanların matematiği de, feni de, ekonomisi de, geleceği de iyi oluyor.

Ülkelerin yanındaki rakamlar da neyin nesi diye sormuştun ya. Onlar okuma testinde başarılı olan ülkelerin kişi başına düşen milli gelirleri!

Örneğin Singapur’da 73 bin dolar, İrlanda’da 100 bin dolar, Makao’da 44 bin dolar...

Bizimki mi? Dünya liderimiz özetlemişti... 9 bin 500 dolar!