Aralık 2012'de Shinzo Abe ikinci kez Japonya Başbakanı olmuştu. Dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olan Japonya'da, milli gelir uzunca bir süredir artmıyordu. Ülke, ekonomilerin fıtratında olan bir “büyüyememe kısır döngüsü” ne düşmüştü. Ekonomi büyüyemediği için ek istihdam da yaratamıyordu. İstihdam olmayınca da ekonomi büyüyemiyordu. (Hemen hatırlatayım: Milli gelirin “yani ulusal katma değerin” en az yüzde 80'i emek tarafından yaratılır. Dolayısıyla büyüme, daha çok kişinin daha verimli çalışması demektir.) İşte bu kısır döngüyü kırıp, Japon ekonomisini tekrar “büyüme ve istihdam yaratma” dönemine sokmak için Başbakan Abe ortaya “Üç Ok” diye adlandırdığı bir ekonomi politikası koydu. Buna da “Abenomiks” (Abe tarzı iktisat) dendi. Bu üç ok şunlardı:
1. Bütçe kaynaklı teşvikler (fiscal stimulus),
2. Gevşek para politikası (easy money),
3. Yapısal reformlar (structural reforms).

PEKİ! OKLAR HEDEFİ VURDU MU?

Abe, işe kolay tarafından başladı. Sanayiye bütçe kaynaklı teşvikler verdi, para arzını genişletti. Japon Yeni yüzde 20 devalüe oldu ve ihracat daha kârlı hale geldi. Deflasyon bitti ama hedeflenen yüzde 2 enflasyona ulaşılamadı. (Yanlış anlamayın enflasyon yeterince artmadı.) Reel faizler negatif oldu. Bu suretle yatırımları finanse etmenin maliyeti “sıfır”ın altına düştü. Ama istenilen büyüme bir türlü başlayamadı.

İYİSİ Mİ BEN SİZE ABE'NİN YAPISAL REFORMLARINI ANLATAYIM

İstediği sonucu alamayan Abe, “Ey Halkım!” “İstihdamı ve milli geliri artırmak için kimseyi üzmeyen vergisel-parasal önlemler yetmedi” diyerek yapısal reformlar için yetki istedi ve aldı. 3.kez Başbakan oldu. İşte Abe'nin reform paketi:
a) Kıpırdamayan istihdam piyasası hareketlenecek.
b) İsrafa yol açan bedava sağlık hizmetleri azaltılacak,
c) Elektrik piyasası serbestleşecek,
d) Tarım kesimine egemen olan üretici kooperatiflerinin etkisi ve yetkisi kısıtlanacak,
e) Japon şirket kültürüne damgasını vuran “ömür boyu istihdam” geleneği yıkılacak, gençlerin önü açılacak,
f) Şirketler, kıdemi teşvik eden uygulamalara son verecek,
g) Çalışanların işyeri değiştirmesi kolaylaşacak,
h) Sendikaların “üye hakları” savunuculuğu tırpanlanacak,
i) İşten çıkarmalar kolaylaşacak,
j) Göçmen işçilere çalışma kolaylığı gösterilecek.

Son söz: Birilerine acı vermeyen reform, reform değildir.