Son günlerde iktisat âleminde bir Thomas Piketty rüzgârı esiyor. Arkadaş sohbetlerinde “Modadan geri kalıp” mahcup olmayın diye size, benim de varlığından yeni haberdar olduğum “Profesör Piketty'in Kapitalist Sistem niçin krizlere giriyor?” sorusuna verdiği cevabı anlatacağım. Piketty 22 yaşındayken matematiksel iktisat alanında doktora vermiş, şimdi 42 yaşında mütevazı, iddiasız tavırlı, süper zeki bir Fransız. (Eh, insan bu kadar yetenekli olursa, ayrıca kimseye tepeden bakan bir tavır sergilemesine gerek kalmaz tabii.) Ama ününe Amerika'nın saygın üniversitesi
MIT'te hocalık yaparken kavuşmuş.

PROFESÖR THOMAS PIKETTY BENDEN KOPYA ÇEKMİŞ

Piketty, benim herhangi bir yazımı okumuş veya konuşmamı dinlemiş olamaz. Dolayısıyla benden kopya çekmiş olması da mümkün değildir. Ama benim “Kapitalist sistemde, milli servet artışı, milli gelir artışından koparsa kriz çıkar” tezime çok benzer şeyler söylüyor. Ancak beni yakından izlemediği için söyledikleri eksik kalmış. Bu yazımı okuma fırsatı bulur ve bana telefon ederse ben de ona, eksiklerini tamamlamasında yardımcı olurum. Daha fazlasını istemesin gayri!

YATIRIM GETİRİ ORANI, MİLLİ GELİR ARTIŞINDAN BÜYÜK OLMAMALIDIR

Profesör Piketty, benden değil ama Karl Marks (1818-1883)'tan etkilenmiş. Kapitalist sistemi, yaşadığı dönemde en iyi inceleyen filozof, Marks'tır. Marks, kapitalist süreç, sonunda “Zenginlerin daha zengin, fakirlerin daha fakir olacağı” bir evreye gelecektir. Bu evrede geniş kitlelerin satın alma gücü çok düşmüş olacak ve ekonomi “Talep yetersizliğinden” krize girip çökecektir öngörüsünde bulunmuştur. Piketty de bizim Şevket Pamuk Hocamız gibi iktisat tarihçisi olarak çalışmış. İncelediği 20 ülkede 300 yıl boyunca Yatırım Getiri Oranı'nın (kâr, temettü, faiz ve kira) yılda yüzde 4-5 arasında gezinirken, milli gelirin büyümesinin yüzde 1-2 arasında oluştuğunu hesaplamış. Bunun da milli servet dağılımını “Emekçiler aleyhine-kapitalistler lehine” değiştirdiğini görmüş ve sebeple de kapitalist sistemde kriz çıktığı kanaatine varmış.

MİLLİ GELİRİN TEKRAR DAĞILIMI

Milli servetin büyük bölümün gitgide nüfusun küçük bir kısmının eline geçmesine karşılık, devletler de topladıkları vergilerin, daha büyük bir kısmını (transfer harcamaları başlığı altında) “Fakir fukara-garip gureba” ya aktarmaya başlamıştır. Piketty, bunu yetersiz bulmakta ve “Müterakim servet-miras-intikal” vergisi konulmasını önermektedir.

Son söz: Kötü kapitalizmin alternatifi, sosyalizm değildir.