İnsan denilen canlı türünün, “biyolojik ömrünün” bunca tıbbi gelişmeden sonra uzayıp uzamadığı bir süredir kafamı meşgul ediyordu. Cevabını bulmak için internette bir cevelan ettim. Anladım ki, insanın ömrü binlerce yıldır uzamıyor. Köpeklerin, kedilerin, karasineklerin, kılıç balıklarının, kutup ayılarının da ömürleri binlerce belki de milyonlarca yıldır uzamıyor. Çünkü bu canlı türlerinin genetik yapısı değişmiyor.
Bu genetik yapı da canlının ömrünü belirliyor. Peki, insan ömrü uzuyor diyenler, ne diyor? Onların kanıt olarak gösterdiği istatistikler, insan ömrünün biyolojik olarak uzadığını değil, ölümlerin azaldığını gösteriyor. Özellikle bebek (0-1 yaş arası) ölümleri çok azalıyor. Bebek ölümleri azalınca “ortalama ömür” de hesapça uzuyor. Ama bu “insan ömrü uzuyor” anlamına gelmiyor.

UZAYAN BİYOLOJİK ÖMÜR DEĞİL BEKLENEN ÖMÜR

İnsan ömrünün uzaması ile ölümlerin azalması sonucu beklenen ömrün uzaması bambaşka iki kavramdır. Milattan önce de uzun yaşayanlar varmış. Ama sayıları azmış. Çünkü o yaşa gelinceye kadar şu veya bu hastalıktan ölüp gidiyorlar, biyolojik ömürlerini tamamlayamıyorlarmış. Bir anne-babanın iki çocuğu olsa, biri 6 aylıkken ölse, diğeri de 85.5 yaşında hayata veda etse, bunların yaşlarını toplayıp 2'ye bölerek insan ömrü ortalama 43 yıldır demek saçmalamak olmaz mı? Bu yüzden insan ömrü ile ilgili istatistiksel hesaplara “Beklenen Ömür” (Life Expectancy) deniyor.
İstatistikler “doğumda beklenen ömür” ile başlıyor. Sonra 1 yaşını, 5 yaşını, 10, 20, 30 ve nihayet 70 yaşını doldurmuş olanların “kalan muhtemel ömürlerinin” ortalaması olarak derleniyor.

TIP YAŞLILARIN ÖMRÜNÜ DAHA AZ UZATABİLİYOR

Max Roser adlı bir İngiliz iktisatçı bu konuyu araştırmış. 1701'den ama özellikle 1845'ten itibaren İngiltere'deki ölüm kayıtlarını inceleyerek bir “Ömür Beklentisi” hazırlamış. Özet olarak şunu görüyoruz: 1950'den bu yana tıp alanında elde edilen o kadar başarıya rağmen, 1950'de 70 yaşını idrak etmiş bir kişinin, ortalama olarak 11 yıl daha yaşaması beklenirken, bugün bu süre 16 yıla çıkmış bulunuyor. Yani yaşlıların beklenen ömrü son 65 yılda sadece 5 yıl uzamış. Buna karşılık 1950'de 1 yaşını bitirmiş bir çocuğun beklenen ömrü 72 iken bugün bu sayı 82 olmuş.
Yani çocukların ömrü ortalama 10 yıl uzamış. Bu bulgulardan iki sonuç çıkarılabilir:
a) Emeklilik Sigortaları'nın iflas etmemesi için emekli olma yaşının 1950'ye göre 10 yıl artması gerekiyor. b) Emekli olma yaşı uzarsa, yaşlanan nüfusa kim bakacak sorusu ortadan kalkıyor. 1950'de yaşlılara, onlardan kaç yaş genç olanlar bakıyorsa, bugün de o kadar yıl genç olan “genç yaşlılar”, “yaşlı yaşlılara” bakacaktır.

Son söz: Doğanın yarattığı her sorunun çaresi doğada vardır.