BİRİNİN adı grip, diğerinin adı da korona ile anılıyor olsa da halk sağlığı ve mikrobiyolog hekimler, adına bakıp aldanmamız konusunda sıkı tembih ile söze girdi…
“Ne korona, ne de grip; yaygın görülen soğuk algınlığı…” teşhisiyle devamını getirdi.
Her ne kadar daha çok görülen iki virüs kadar olmasa da dünyada da yayılan Covid-19 alt varyantı JN-1 de sık görülen salgın arasında yerini aldı.
Aktardıklarına göre, son günlerde hastanelerin acil servislerinin dolmasına, bir türlü geçmeyen öksürüğe, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve aksırığa neden olan hastalığa yol açan daha çok Rinovirüs (Rhinovirüs)…
Diğeri de Human Corona; adı korona olmakla birlikte Sars-CoV-2 yani Covid-19 ile ilgisi yok…
Dünyada çok sık rastlanan Covid-19’dan türü olan Omicron’un alt varyantı JN-1 diye anılan virüs ise dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yayılıyor.
Ancak veriler başta da belirttiğim gibi, şu aşamada soğuk algınlığının daha baskın seyir izlediğini gösteriyor…
Onu, Human Coronavirüs takip ediyor…
Yine üst solunumu etkileyen ve kısaca RSV olarak bilinen Respiratuar Sinsityal Virüs ise üçüncü sırada geliyor.
İnfluanza, yani grip ise alt sıralarda yer tutuyor…
TOPLAM VAKALARIN DAĞILIMI:
KORONA DA ÇOK YAYGIN
JN-1 konusunda ise kesin bir veri olmamasının nedeni, son dönem yapılan test sonuçlarının gizli tutuluyor olması…
Koronavirüs üzerine çalışmaları ile bilinen Prof. Dr. Alpay Azap da hastalar arasında JN-1’in yaygın görüldüğünü belirtti, “ABD ve Kanada gibi Türkiye’de de hızla yayılıyor ve vakalara rastlanıyor. Kovid yayılıyor…” dedi.
ÖLÜM HIZI DÜŞÜK…
Halk Sağlığı Profesörü Levent Akın ise bu dönem 5 farklı virüsün yaygın görüldüğünü belirtti ve bunları “Mahşerin 5 atlısı” olarak değerlendirdi…
Bakanlık verilerinde en çok vakaya rastlanıldığı belirtilen Rhinovirüs ile ilgili olarak da “Çok şımarık bir virüstür; sürekli oynar ve büyür. Ancak şu aşamada endişeye mahal yok; ölümcül özelliği oldukça düşük” dedi.
SALGINDAN ETKİLENEN YAŞ GRUPLARININ DAĞILIMI:
EN ÇOK 15-64 YAŞI VURDU
Her ne kadar Sars-CoV2 ile ilgili veriler açıklanmıyor olsa da diğer virüslere ilişkin veriler Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nden…
İnternet sitesinde de yer alan verilerin geriye doğru 5 haftalık bölümünü incelediğimde karşıma ilginç sonuçlar çıktı.
Son bir hafta içindeki vakalar arasında alınan 360 örnek, Covid-19 ile A ve B tipi grip (influenza) dışında kalan solunum yolu virüslerinden sırasıyla Rhinovirüs, RSV ve Human Coronavirüsün geldiği görülüyor.
Grip ise oldukça geride görülüyor…
Salgının en yoğun olduğu yaş grubu ise 15-64 yaş aralığı…
Göğüs hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Onur Yazıcı, görülen salgının ölüm vakalarına yol açmamakla birlikte sıkıntılı süreçler yaşattığına vurgu yaptı.
Doç. Dr. Yazıcı, “Rhinovirüs ile birlikte bakterilerin yerleşmesini de kolaylaştırıyor” anımsatmasında bulundu; virüsten korkmadıklarını ancak ümmin sistemin karşı tepkisinin yarattığı sonuçların soruna yol açabileceğine dikkat çekti.
DÜNYA’DA %52’YE YÜKSELDİ
Türkiye’deki oranı kesin olarak bilinmemekle birlikte dünyadaki artış hızı koronavirüsün yeni versiyonunun ne denli hızlı yayıldığını sergiliyor.
Nitekim Halk Sağlığı uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz da Prof. Dr. Azap gibi Türkiye’deki koronovirüs vakalarının ciddi bir sayıya ulaştığı kanısında.
Yeni varyant JN-1 ile ilgili Dünya Sağlık Örgütü verileri salgının çok hızlı yayıldığını sergiliyor…
Bunun en iyi göstergesi de Ağustos ayında ortaya çıkmasına rağmen, 4 hafta içinde %3’ten %27 gibi bir rakama ulaşması.
DSÖ’nün 20 Kasım-17 Aralık dönemini kapsayan 28 günlük son verisine göre de %52 oranında artış göstermiş durumda.
Bu hızla devam ederse en baskın varyant haline geleceği kaçınılmaz görünüyor.
Ancak DSÖ verisinin endişeyi kaldıran bir yönü var, o da JN-1 oranı bu denli artmasına karşın, Koronavirüsten ölen sayısının %8 oranında düşüş göstermiş olması…
Bununla birlikte yoğun bakıma alınan hasta sayısı da dikkat çekici…
DSÖ’nün 13 Kasım- 10 Aralık dönemini kapsayan verilerine göre Covid-19’a yakalanan kişilerin yoğun bakım ünitelerine alınma oranı %23’ten %51’e yükselmiş.
SALGINDAN ETKİLENEN YAŞ GRUPLARININ DAĞILIMI:
AKKUYRUKLU GEYİKLERDE GÖRÜLDÜ
Omicron varyantının bir alt türü olan JN-1 için Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz’un dikkat çektiği bir diğer durum da Noel ve yılbaşı hareketliliği ile birlikte çok daha fazla yayılacak olması…
Doç. Dr. Yavuz, ABD ve İngiltere’de son bir haftadaki vaka artışının %38 gibi bir orana çıktığını anımsatarak karşılaşılan bir tehlikeyi de işaret etti:
“Bu denli hızlı yayılım klinik olarak farklı özellikleri karşımıza çıkarabilir. Çünkü bu virüs insanlar dışında doğada da dolaşıyor. Nitekim, son dönem ABD’de akkuyruklu geyiklerde de tespit edildi. İnsanlarda dolaşan alt varyantlar dışında yeni virüs hayvanlara da geçiyor. Eris virüsü gibi küresel halk sağlığına çok büyük yükü, Delta ve Alfa gibi öldürücü yönü yok, ama JN-1 de hızlı yayılıyor. Artan vaka sayısına bağlı yoğun bakım başvurusu veya ölümleri de artırabilir…”
Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, bu kapsamda bir süre önce sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan DSÖ Direktörlerinden Maria Van Kekhove’nin şu cümlesini de anımsattı:
“İnsanlar unutabilir, ama Covid-19’u hükümetler unutamaz, DSÖ unutmaz…”
Söz doğru ama dünya halkları 2019’da yaşadıklarından sonra unutmaya kalkan hükümetlere de unutturmaz…
Türkiye’nin de bu kapsamda, birçok batılı ülkenin gerçekleştirdiği gibi hızla biyo-güvenlik ve biyo-emniyet sistemini kurması gerekiyor…
Bazı vakalar karşısında geç kalmamak için de bu açığı kapatması elzem bir konu olarak önünde duruyor…
