Mart ayı rakamları ile enflasyon yıllık bazda çift haneli olmaya devam ediyor. Hatta önceki aya göre yüzde 10.43 düzeyinde sabit kalarak herhangi bir değişiklik olmadı. Çünkü geçen yılki mart ayı verisi yüzde 0.43 idi, bu yılki yüzde 0.42 düzeyinde çıktı. Üç aylık birikimli enflasyon da yüzde 1.55 ile önceki yılın aynı dönemiyle hemen hemen aynı kaldı. Enflasyon geçen yılı yüzde 10.45 ile kapatmıştı. Bu durumda ilk çeyrekteki paralellik bu yıl da enflasyonda kötüye gidişi mi gösteriyor?
Hemen belirtelim ki, kötüyü değil. Çünkü geçen yıl enflasyon yılın ikinci yarısında rayından çıkmıştı. Özellikle ekim ve kasım aylarında yüzde 2-3 düzeyine varan artışlar, yıllık bazda enflasyonu çift haneli rakamlara çıkarmıştı. Bunda da döviz kurundaki yükselme etkili olmuştu. Geçen yıldan gelen bu yüksek baz, bu yıl için avantaja dönüşecek ve yılın ikinci yarısında enflasyonu düşürücü etki yapacak.
ZOR DÖNEM: Enflasyonda zor olan dönem ise yapılan son enerji zamları ile birlikte nisandan itibaren geçecek birkaç aylık dönem olacak. Bu zamların kalıcı etkisinin yıllık bazda 0.52 düzeyinde olacağı Merkez Bankası tarafından hesaplanmış. Eğer devamında yeni kamusal zamlar gelmeyecekse yılın ikinci yarısında baz etkisinin de devreye girmesiyle enflasyonda düşüş eğilimi belirginleşebilir.
Bunun olabilmesi, öncelikle petrol fiyatlarının yükselmemesine ve TL'nin değerinde istikrarlı gidişe bağlı.
PETROL FİYATLARI NE OLUR: Benim tahminim bu yıl için petrol fiyatları konusunda en kötünün geride bırakılmış olduğu yönünde. Çünkü petrol fiyatlarında yılın ilk aylarında görülen yaklaşık yüzde 25'lik artışın ana nedeni Hürmüz Boğazı'nın İran gerginliği nedeniyle deniz trafiğine kapatılabileceği ihtimaliydi. Son gelişmeler sanki ABD Başkanı Obama'nın kasım ayındaki başkanlık seçimlerine kadar Ortadoğu'da veya başka yerde herhangi bir risk veya sorunu istemediği yönünde. Bu iradesi geçerli olursa İran'a bu yıl müdahale olmaz. Hürmüz Boğazı da kapanmaz. Petrol fiyatlarında bu nedenle meydana gelen artışlar da, geri verilir. Çünkü petrol fiyatlarında bu yükselmeyi gerektirecek kadar küresel büyüme yok. Emtia fiyatları bu nedenle yükselişini sürdüremedi ve yatay seyre döndü.
Küresel bazda tarif ettiğimiz bu durum Merkez Bankası'nın yıllık ortalama 110 dolarlık ham petrol fiyat tahminiyle uyumlu. Dışarıda petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde gevşeyecek olması akaryakıt ürünlerine yeni bir zam olasılığını ortadan kaldırır.
TL'NİN İSTİKRARI DA ÖNEMLİ: Hatta petrol fiyatlarında dolar bazındaki düşüşle birlikte TL'nin kısmen değerlenmesi de gündeme gelirse, içeride akaryakıt fiyatlarını aşağıya çekme marjı bile doğabilir. TL'nin değerlenmesi de başta gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere sermaye akışının devamına bağlı. İran'a bir müdahalenin bu yıl gündem dışı kalması bizzat pozitif küresel atmosferi destekleyen gelişmelerden biri.
Bu açıdan ABD seçimleri belki de hiç olmadığı kadar İran kanalıyla petrol fiyatlarında, petrol kanalıyla Türkiye ekonomisi üzerinde belirleyici duruma geldi.
SONUÇ: "Kader, çoğu kez alçakları yükseltir, yüksekleri alçaltır."
Giovanni Boccaccio
