Top
Abdurrahman Yıldırım

Abdurrahman Yıldırım

ayildirim@htgazete.com.tr

03/01/2024

2023 vasattı, 2024'ü TL kurtarır mı?

Herkese yeni bir yıl dileyerek başlayalım. Bugün 2023 yılının enflasyonu belli olduğundan artık finansal varlıkların bilançosunu çıkartabiliriz. Ama önce kısaca enflasyonu değerlendirelim.

Aralık ayında yüzde 2.94 gelen enflasyon aylık düşüşünü sürdürüyor. Temmuz ayındaki yüzde 9.49’luk enflasyonun ardından her ay düşüşle sonunda yüzde 3’ün de altına gelindi. İyi bir gelişme.

➔Ancak önemli olan bundan sonrası. Çünkü yeni yılla birlikte özel sektör de fiyatlarını ayarlıyor. Kamu kesimi zaten vergi, harç ve kamusal hizmetlere bu yıl için enflasyon tahminin epeyce üzerinde artışlar yaptı.

➔Yine de ocak ayında yıllık enflasyonda gerileme olabilir. Çünkü geçen yılın ocak ayı enflasyon rakamı yüzde 6.65 ile çok yüksekti. Bu yıl aynı düzeye çıkılması zor. Şubat ayında da şöyle böyle durumu kurtarabiliriz.

➔Ama sonraki aylarda enflasyon tekrar yükselebilir. Hem baz etkisi zayıflayacak hem de yeni yıla girerken asgari ücrete önden yüklemeli veya yılda bir kereliğine yüzde 49 zam yapıldı. Bunun iç talebi artırması ve fiyatlara da yansıması beklenir.

➔Zaten ekonomi yönetiminin ve Merkez Bankası’nın da beklentisi enflasyonun mayısta yüzde 70’in üzerine çıkarak tepe noktası yapacağı, ondan sonra da düşüşe geçeceği yönünde.

➔2023 yılı enflasyonu yüzde 64.77 ile program tahmini düzeyinde gerçekleşti. Oran aynı zamanda yüzde 64.27’lik 2022 enflasyonun bir tık üzerinde.

➔Enflasyonun hızlanma gösterdiği 2021 yılının ikinci yarısında itibaren 2.5 yıllık dönemdeki kümülatif fiyat artışı yüzde 239.6 düzeyine vardı. Haziran 2021’de 547.46 olan TÜFE Endeksi 2023 sonunda 1859.38’e yükseldi.

VASAT PERFORMANS

2023’te Türkiye finansal varlıkları enflasyon karşısında da, dünya varlıkları karşısında da vasat bir performans gösterdi.

➔Dünyaya göre Türkiye’deki eksiklik hisse senetleri ve tahvil performanslarının düşük kalmasındaydı.

Enflasyona bakınca da döviz cinsi yatırım araçları geride kaldı. Sonuçta somut elde bir altın kaldı.

➔Bitişikteki tablodan görüleceği gibi altının onsu dünyada yüzde 13.1 arttı ve 2.062 dolardan yılı kapattı.

➔Türkiye’deki fiyatının içine dolar kuru artışı girdiğinden dolayı gram altın fiyatı 1.096 liradan 1.940 liraya yükseldi. Bir yıllık artışı yüzde 76.9 ile enflasyonun üzerinde net bir kazanç sağladı.

➔MSCI Endeksi veya dolar bazında Türkiye hisse senetleri yüzde 8.9 kayıptaydı. Ancak hisse senetlerinde ayrışmanın hızlandığı bir yılı da yaşadık. Banka Endeksi yüzde 73, Halka Arz Endeksi yüzde 69 artışla enflasyonun üzerinde bir getiri sağladı.

➔Sanayi Endeksi’nin primi yüzde 30’da kalırken, küçük hisse senetlerinin içinde yer aldığı BİST 100 Dışı Endeksi yüzde 55 primle yine büyük şirketlere fark arttı. BİST 100’ün artışı yüzde 35’te kaldı.

TL DEĞERLENMEYE BAŞLADI

➔Gelelim kur artışına. TL karşısında Euro yüzde 62, dolar yüzde 58 ve iki paranın eşit ağırlıkta olduğu sepet kur yüzde 60 arttı. Enflasyon artışı yüzde 64.77 oldu. Arada döviz aleyhine 5 puanlık fark var. Yani geçmiş yılların galibi döviz 2023’te kaybettirdi.

Buna karşılık TL ,2023 yılında değerlenme sürecine girdi ama bunun pozitif sonucunu kazanç şeklinde henüz göremedik. Çünkü faiz artışları henüz bitmedi.

➔Liradaki reel değer kaybı 2011’den başlayıp 2023 ortasına kadar devam etti. 12 yılı bulan bu dönemde liradaki reel kayıp yüzde 61.5’e vardı. Ekim 2010’da 126.47 ile zirve yapan Reel Efektif Döviz Kuru düşüşünü Temmuz 2023’de 48.69’a kadar inene kadar sürdürdü.

➔Temmuz sonrası 5 ayda ise TL’nin değerlenmesi yüzde 14’ü buldu.

2024 yılı enflasyonla mücadele yılı olacaksa bunun başında döviz kurunun seyrinde istikrar geliyor.

➔Son açıklanan verilere göre ithalat düşüyor. Yıllık car açığın da 45 milyar dolar dolayında çıkması bekleniyor.

➔Yurt dışından fon akımları da başladı. Merkez Bankası rezervleri artıyor. Faizler yükseldi. Bu çerçevede TL’nin başlayan değerlenmesinin devam etmesinden başka çıkar yol yok.

Finansal varlık fiyatlarında vasat bir performansın ardından 2024’e TL’den ekmek çıkar mı diye kafa yormak gerekiyor.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp