Finansal piyasalar son yılların en iyi ilk çeyreğini geride bıraktılar. Küresel piyasaların nabzını yansıtan göstergelerde ilk çeyrekte ciddi düzelmeler yaşandı.
■ Piyasalardaki korkuyu yansıtan VIX Volatilité Endeksi 23.4 düzeyinden 15.5'e geriledi. Yani korku yaklaşık üçte bir azaldı.
■ Gelişmiş dünya borsalarının ortalamasını yansıtan MSCI endeksi yüzde 11.28 artış kaydetti.
■ Gelişmekte olan piyasaların ortalaması da yüzde 13.65 yükseldi.
■ Bu yükselişler genelde banka hisseleriyle gerçekleşti. Bankalar Endeksi borsaların ortalamasını ikiye katladı ve ilk çeyrekte yüzde 26.31 prim yaptı.
■ Türkiye hisse senedi piyasası yüzde 21.67 primle dünyanın yaklaşık iki katı ve gelişen piyasaların yüzde 50 üzerinde.
■ Almanya ve ABD faizlerinde yükselişler olurken Türkiye'de Hazine gösterge faizi 2 puana yakın düştü ve tek haneye indi.
■ Türkiye'nin pozitif performans göstermesinde geçen yılı negatif ayrışarak tamamlamasının ve hızı düşmekle birlikte büyümesini sürdürmesinin etkisi büyük.

YÜKSEK PETROL ETKİSİ: Yılın ikinci çeyreğine küresel piyasalar mart ayında hız kesmiş olarak giriyor. İlk çeyrekte piyasaları taşıyan faktörler artık önemini yitirmiş gibi.
Ayrıca mart ayında ortaya çıkan yeni durum, küresel ekonominin yavaşlamakta olduğuna işaret ediyor. Çin hız kesiyor, Avrupa resesyona devam diyor. Bu durum deniz yoluyla yapılan büyük kuru yük gemisi taşımacılığında kendini gösteriyor. Baltic Dry Endeksi ilk çeyrekte yarı yarıya azaldı.
EN ÇOK BİZİ ETKİLER: Yılın ilk çeyreğinde petrol fiyatları yüzde 25 arttı ve martın son haftasında yüzde 3 geriledi. Yılın ikinci çeyreğinde petrol fiyatlarının hangi yönde seyredeceği belirleyici olacak. Eğer mart ayının son haftasında sağlanan gerileme devam ederse bu durum küresel ekonomiyi destekleyici olur.
Petrolde fiyat tırmanışı yeni yılla birlikte başladı. Bunda küresel ekonomideki canlanma değil, İran gerginliği ve Hürmüz Boğazı'nın trafiğe kapatılacağı korkusu etkili oldu. Son gelişmeler sanki bu gerginliğin azalmakta olduğuna işaret ediyor. ABD, seçimlerini yapana kadar Ortadoğu'da yeni bir sorunla boğuşmak istemeyebilir. Bu doğruysa gerginlik nedeniyle tırmanan petrol fiyatları aşağı gelebilir, yükselişe geçtiği seviyelere geri dönebilir.
Petrol fiyatlarındaki gerilemenin en olumlu etkileyeceği ülkelerden biri de Türkiye. Petrol fiyatları ne kadar düşerse hem cari açık hem de enflasyon yönüyle Türkiye'ye pozitif yansır.
Yılın ikinci çeyreğinde hem dışarısı hem de Türkiye için petrol fiyatlarının gerilemesi iyi bir hikâye yaratır.

3. PARA PAKETİYLE AVRUPALI BANKALARIN SERMAYE ARAYIŞI DA KIRILMA YARATABİLİR

Amerikan ekonomisi düzelmekte ama üçüncü para paketi bir türlü gündem dışı kalamıyor. Amerikan Merkez Bankası (FED) de kestirip atamıyor. Sırf Avrupa ekonomilerinin işine yarayacak diye Amerika'nın yeni bir parasal genişleme yapması düşünülemez. Ama yapmış olmak veya sıra savmak için de FED "strelize edilmiş parasal genişleme" adı altında bir program açıklayabilir.
Bunu da yapacaksa bu çeyrek içinde yapacak. Çünkü daha sonra kasım başındaki seçimlere çok yaklaşacak ve FED'i seçimleri etkilemek isteyen bir görüntüye düşürecek. Adı ne olursa olsun para umudu piyasaları canlı tutmaya devam edebilir.
Avrupa'nın sorunlu bankaları bu yıl ortasına kadar sermaye yeterlilik oranlarını yüzde 9'a çıkaracaklar. Bunun için geçen yıl belirlenen eksik sermaye miktarı 115 milyar Euro idi. Paranın normal yollardan bulunması pozitif etki, bulunamaması negatif etki yaratır. Yani kırılma yaratacak bir gelişme de, bu olabilir.
Bu faktörlerdeki pozitif gelişmeler finansal piyasaları birinci çeyrek kadar olmasa da sürüklemeye devam edebilir. Ama bu etkinin de çeyreklik dönemin bir yerine kadar sürebileceği unutulmamalı.

SONUÇ: "Damla kendisini tamamlayınca damlar." Özdemir Asaf