AKP, iktidarda bulunduğu ilk 13 yılın tamamında TL'yi değerli tutarak sanal bir refah yarattı. Kime sorsanız “ekonomi iyi gidiyor” diyordu. Neden? Dünyada para çoktu, kolay kredi bulabiliyordu. Çil çil dövizler ülkemize geliyordu.

Açıkçası yıllardır suni olarak değerli tutulan TL sayesinde, dolar bazında hazırlanan milli gelir yüksek, açıklar düşük göründü. Enflasyon düşük çıktı. Gerçeklerin çirkinliğini makyajladı.

★★★

Tabii doların yükselişi başka bir olumsuzluğu da yanında getirdi. Türkiye'de döviz kurlarının devamlı arttığı bir ortamda ağzınızla kuş tutsanız kimseye ekonominin iyi gittiğine inandıramazsınız. İnandıramayınca da kimseye yatırım yaptırıp, para harcatamazsınız.

Doların hızlı yükselmesi önce algıyı bozar. Nitekim kurda yaşanan ani yükselişler, beklentilerde bozulmaya ve yatırım kararlarının iptaline yol açar. İşe adam aldıramazsınız. Ekonomiyi büyütemezsiniz.

★★★

Dolar hızlı artarsa ilk etapta enflasyondan başlamak üzere bütün hesaplar şaşar diyeceğim… Buyurun, şaştı zaten… Zira şartlar da dengeler de eskiye göre oldukça değişti. Ekonomiler bambaşka yerlere evrildi.

Dövizi sabit tutmak uğruna harcanan milyarlarca dolar bu sefer işe yarar mı? Daha önce kurun düşük kalmasının sebebi sıcak paraydı… Bu sefer sermaye kontrolleri… Fark çok açık değil mi?

★★★

“Bize ne el âlemden” de diyemiyoruz. Adamlara boğazımıza kadar borçluyuz. Gelecekteki gelirlerimizi ipotekleyip karşılığında milyarlarca dolarlık borç aldık.

Yurt dışından aldığımız kısa ve uzun vadeli borçların toplamı 450 milyar doların üzerinde… Faizi hariç! Nasıl ödenecek?

★★★

Peki, özgürlükleri yok edilen ülkelerde ekonomi iyiye gider mi? Pozitif örneği yok!

Medya tamamıyla ekonomiyi pompalasa, ekranlarda yıldızlar parlasa, sayfalarda çiçekler açsa ne fark edecek? Bugün Türkiye'de yaşananları el âlem görmüyor mu?

Bunun anlamı açık, yabancı yatırımcılar Türkiye'ye uğramaz.

★★★

Kısaca tam bir sarmala girdik. Tablo bu haldeyken mecbur olmadıkça yatırım yapmayacak, tüketim kısılacak. Nitekim bankalar sendikasyon kredilerini üçte iki oranında döndürüyorlar. Madem yatırım yapılmayacak, yurt dışından yeni borçlanmalara da gerek kalmayacak. Döviz girişi olmayacak. Vadesi gelen dış borçlar, iç piyasadan döviz bulunup ödenebildiği kadar ödenecek. Yani? Anlamı basit, Türkiye'den döviz çıkışı hızlanacak.

★★★

Türkiye'nin, en büyük döviz kapısı olan ihracatın hızla gerilemesi, dış borçların çevrilmesinde zorluk, ekonomide küçülme, milli gelirde azalma ve işsizlikte artış demek…

Bu sorunları çözebilecek yönetim var mı? Görünürde var ama onların da kapasitesi yok. Tek dertleri seçimi atlatmak. Sahi kendilerine soruyorlar mı, sonrasında ne olacak?