Top
Murat Muratoğlu

Murat Muratoğlu

sozcumuratoglu@gmail.com

17/10/2023

İndirim kampanyası ekonominin aynası

Çareler çaresiz kalınca, milletin alım gücü dibe vurunca, geliri artırmak yerine indirim çağrıları yapılmaya başladı.

Yüzde 75'e yükselen gıda enflasyonu ve temel gıda maddelerinde olağanüstü fiyat artışlarına çözüm üretemeyince çıkar yol kalmadı.

★★★

Tabii bir dayanağı olmalıydı. Kuru kuru indirim olur mu? “Cumhuriyet'in 100'üncü Yılı” güzel… O zaman başlasın tüm sektörler, özellikle gıda market zincirleri kampanyaya serisi!

İsteyen market TRT'nin bahanesini kullanıp “Gazze'de yaşanan endişe verici insanlık dramı nedeniyle 100'üncü yıl kutlamalarını ileri bir tarihe erteliyoruz” diyebilir. Aslında gayet mantıklı…

★★★

Nitekim Tarım Kredi Kooperatifi aracılığıyla yüzde 50 indirim yapılacağı dilden dile yayıldı. Dün markete gidenler indirim falan olmadığını görünce fiyatlara baka kaldı…

Eğer yüzde 50 indirim yapılsaydı zararına satmayacaklarsa yüzde 100 kâr marjıyla, yani iki katına satıyorlar anlamına gelirdi ki bu çok daha feci…

★★★

Üretimi desteklemek, üreticinin maliyetlerini düşürmek yerine sürekli ağır para cezası ve yaptırım söylemi yetmeyince indirim için marketlere ricada bulunmak… Cümlenin devamını bile getiremedim. O derece saçma…

Bu yaşananlar Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en acıklı manzaralarından biridir. Ülkeyi 21 yıldır yönetirken bu hale getiren acaba kimdir?

Üretim artışı, temel girdilerde düşüş olmadıkça marketlerin sınırlı sayıdaki ürünlerde bir aylık indirimlerle kalıcı bir sonuç yaratması ne işe yarayacak. Ertesi ay yine kallavi zam olacak.

Al sana et fiyatları… Besiciler, kırmızı et üretici birlikleri, kombina ve işletme sahipleri, kasap esnaf odaları, temel sorunun besiciye verilen desteğin 10-15 yıldan bu yana enflasyon ve maliyet artışları karşısında yetersizliğinden kaynaklandığını anlatıyor.

★★★

Binlerce küçük besici piyasadan çekilmek zorunda kaldı. Piyasa az sayıda büyük besici-kombina-et işletmesi ve ithalatçıların kontrolüne geçti.

İthalat yetkisine sahip işletmelerin kilosunu 120 liraya mal ettikleri eti 220-250 liraya satarak ciddi kazançlar elde ederken, yerli üreticinin kilo maliyeti 200 lira düzeyinde… Kim üretir ki 80 lira fazlaya? Para ithalatta…

★★★

Sonuçta Türkiye'nin büyük ve küçükbaş canlı hayvan varlığının gerilemesi, et üretimi ve arzında düşüşe neden olunca et fiyatı fırladı gitti.

Fiyat artışları tüketiciyi daha ucuz olan sakatat ürünleri veya beyaz et tüketimine yönlendirince bu ürünlere talep artışı, sakatat ve beyaz et-tavuk fiyatlarının artmasına neden oldu.

★★★

İktidarın 10 yıl önce hayvan başına verdiği destek 300 lira… Bugün 500 lira… O dönemde 300 lira ile 20 torba yem alan besici, bugünkü hayvan başına 500 lira destekle bir torba yem alamıyor.

Tablo bu haldeyken bırakın indirimi önümüzdeki yıl ayda bir kez et yiyebilirsek yine iyi… Adamlar ülkede tarım ve hayvancılığı bitirmeye ant içmiş sanki…

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp

Yazarın Diğer Yazıları