Ne de­mi­şim ge­çen yıl bu­gün­ler­de; “2013 te enf­las­yon, he­def­le­rin ak­si­ne yük­sek sey­re­de­cek. Hem de ta­lep kı­sıl­dı­ğı hal­de… Ya­ni hem sa­tış­lar dü­şe­cek, hem fi­yat­lar ar­ta­cak. Hop­pa­la… Bu­yu­run stagf­las­yon…”
İş­te tam bu­nu ya­şı­yo­ruz. Enf­las­yon yük­se­lir­ken bü­yü­me ya­vaş­lı­yor mu? Evet! Na­sıl bu­laş­tık bu pis du­ru­ma?

Kriz için­de kriz

Kı­rıl­gan pa­ra bi­rim­le­ri için, yük­sek dış borç, yük­sek enf­las­yon oran­la­rı ve ih­ra­ca­tın it­ha­la­tı kar­şı­la­ma ora­nı­nın düş­me­si bi­zi tek so­nu­ca gö­tür­dü; Stagf­las­yo­na…
Hâ­lâ kriz çı­kar mı di­yor­lar… Kriz­dey­ken kriz çı­kar mı?
Kriz de­dik­le­ri ne­dir ki? İl­la kriz için bir­kaç ban­ka­nın bat­ma­sı mı ge­re­ki­yor? Ya da do­lar ku­ru­nun bir an­da 2.20 li­ra ol­ma­sı mı? Her gün ge­lir ar­tı­rı­cı ön­lem alı­nan bir eko­no­mi­de iş­ler yo­lun­da mı­dır?

Bir eko­no­mi için en teh­li­ke­li olan çif­te açık­tır. Ca­ri açık ve büt­çe açı­ğı bir­lik­te de­va­sa ka­ra­de­li­ği oluş­tu­rur­lar. Ül­ke­le­ri kü­çük sar­sın­tı­lar faz­la et­ki­le­mez ama bu de­lik ül­ke­le­ri ön­ce yu­tar son­ra da tü­kü­rür.
Ma­şal­lah biz de iki tür açık da mev­cut. Kro­nik ola­rak ca­ri, ye­ni ye­ni de büt­çe açı­ğı­na sa­hi­biz. Bu­nu eleş­tir­mek için söy­le­mi­yo­rum. Man­za­ra bu! Hâlâ ne­yi an­la­tı­yor­lar, ne­yin iyi eko­no­mi­sin­den bah­se­di­yor­lar kav­ra­mak zor.

Bu­nu da de­miş­tim

Be­nim söy­le­mim açık… Salt pa­ra po­li­ti­ka­la­rı ile de­vam­lı bü­yü­ye­mez­sin. Ta­sar­ruf ol­ma­dan bü­yü­ye­mez­sin. Hat­ta pa­ra po­li­ti­ka­sı ile bü­yü­me­nin de so­nu­na gel­dik. Ar­tık üre­ti­mi des­tek­le­me­den bü­yü­ye­mez­sin. Din­le­yen kim?
Ma­dem öy­le, ben siz baş­ka bir mo­del su­na­yım… İn­di­rin fai­zi di­bi­ne ka­dar son­ra­sın­da ne ola­cak?
Söy­lem­le­rin ak­si­ne enf­las­yon coş­sun, ta­sar­ruf­lar sı­fır­lan­sın, sı­cak pa­ra ge­ti­ri el­de ede­me­yin­ce ka­nat­lan­sın… Fa­iz pa­ra et­me­yin­ce ro­ta dö­vi­ze dön­sün… İş­te o za­man tam sü­rün­me­ye baş­la­rız.