Beş yıl­lık tü­ke­ti­ci kre­di­si olur mu? Bir haf­ta­lık ta­ti­le git­ti di­ye in­sa­nın at­mış ay kre­di bor­cu öde­me­si nor­mal mi? En so­nun­da çar­pık gi­di­şat gö­rül­dü ve ne yap­sak aca­ba di­ye tar­tı­şı­lı­yor.
Dev­let borç­lu, özel sek­tör borç­lu, va­tan­daş borç­lu, or­ta­da el­le tu­tu­lur bir şey yok. İşin kö­tü­sü he­men he­men bü­tün borç ya­ban­cı men­şe­li…
Da­ha ön­ce ge­li­ri­mi­zi IM­F'­ye gö­re he­sap­lı­yor­duk, ar­tık OEC­D'­ye gö­re he­sap­lı­yo­ruz. Da­ha da ar­ta­ca­ğı­nı bil­sek UE­FA'ya gö­re bi­le he­sap­la­rız.
Pe­ki, ne­den böy­le bir dü­zen­le­me­ye ih­ti­yaç du­yul­du? As­lın­da ya­nı­tı ba­sit… Da­ha faz­la borç­la­na­bil­mek için…
Ya­ban­cı men­şe­ili
Ban­ka­lar, ge­li­ri ay­da 1000 TL ola­na mı, yok­sa 5000 TL ola­na mı da­ha yük­sek li­mit­li kre­di kar­tı ve­rir­ler? Ay­nı he­sap…
Ulus­la­ra­ra­sı are­na­da ge­li­ri­miz art­tı­ğı­na gö­re bor­cu­muz azal­ma­sa bi­le ora­nı kü­çül­müş­tür. Yi­ne pay, pay­da hi­ka­ye­si… Kı­sa­ca ko­lay borç bu­lur, onu da har­car­sın. Biz de öy­le yap­tık za­ten.
Ban­ka­lar dı­şa­rı­dan borç alı­yor, va­tan­da­şa kre­di ve­ri­yor. Özel sek­tör dı­şa­rı­dan borç alı­yor va­tan­da­şa tak­sit­le mal sa­tı­yor. He­men hep­si­nin ad­re­si borç ve­ren ya­ban­cı…
Ak­lı­nız ne­re­dey­di?
Da­ha bu yı­lın ba­şın­da ban­ka­la­rın ver­di­ği kre­di­le­re gem vu­rup, sı­nır­la­ma ge­tir­miş­ler­di. Mak­sat har­ca­ma­la­rın azal­ma­sıy­dı. Her pa­zar­te­si baş­la­yan re­jim­ler gi­bi bu du­rum da çar­şam­ba­yı gö­re­me­di… Ön­lem­le­rin hep­si çö­pe atıl­dı.
Gö­rü­nen o ki eko­no­mi yö­ne­ti­mi cid­di an­lam­da sı­kış­tı, şim­di tek dü­şün­ce­si; har­ca­ma­la­rı kıs­mak, pa­ra har­cat­ma­mak.
Yıl­lar­dır tam ter­si uy­gu­la­ma­lar ile eko­no­mi­yi yö­net­miş, har­ca­ma­la­ra gaz ver­miş, bor­ca bat­mış bir ik­ti­dar için bu so­ru­nun ba­sit bir ce­va­bı yok!

Tren kalk­tı

2002 yı­lın­da ha­ne hal­kı­nın bor­cu, ge­li­ri­nin sa­de­ce yüz­de 5'iy­ken bu­gün bu oran yüz­de 50'nin üze­ri­ne çı­kar­tıl­mış. Ül­ke­nin bü­yü­me­si ta­ma­men tü­ke­ti­me bağ­lan­mış.
Tür­ki­ye har­ca­mış, borç bul­muş yi­ne har­ca­mış, kre­di al­mış har­ca­ma­ya de­vam et­miş. Bu­ra­da SMS ile kre­di da­ğı­tı­lan bir ül­ke­den bah­se­di­yo­ruz.
Ne ola­cak söy­le­ye­yim… Ön­ce­lik­le ban­ka­la­rın kâr­la­rı azal­ma­ya baş­la­ya­cak, şir­ket­le­rin sa­tış­la­rın­da kes­kin dü­şüş­ler gö­rü­le­cek. Tür­ki­ye'nin bü­yü­me­si tek­le­ye­cek, ha­ne hal­kı el­le­rin­de­ki kay­nak­lar ile es­ki borç­la­rı ka­pa­ta­bil­me der­din­de ola­cak.
Geç ka­lan ön­lem idam­dan son­ra ge­len af­fa ben­zer… Ce­re­me­si bi­raz acı ola­cak.