Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Birleşmiş Milletler marjındaki toplantılar için gittiğimiz New York’ta konuşma fırsatı bulduk. Bakan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın “Sıfır Atık” süreciyle ilgili konuşmasını ve temaslarını takip etti. Ayrıca New York’ta farklı görüşmelerde bulundu.
Çavuşoğlu’nun PKK-YPG terör örgütü konusunda ABD’nin politikalarına getirdiği eleştirileri ana hatlarıyla pazar günkü yazımda aktarmıştım. Bakan, Rusya-Ukrayna tahıl koridoru ve Mısır konusunda da değerlendirmeler yaptı.
Özetle bu başlıklardaki açıklamalarını da aktarmak istiyorum:
Mısır’la gelinen noktada liderler arasında bir görüşme yakında var mı?
Şimdi siyasi ilişkileri de tamamen normalleştirmek için çalışıyoruz. Liderler düzeyinde ziyaretin şu anda seçimden önce olması tabii Cumhurbaşkanlarının takdiri. Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry’yi tekrar Ramazan ayı içinde Türkiye’ye davet ettik. Bazı tarih önerilerinde bulunduk. O görüşmede, liderlerin buluşması gecikecekse, Büyükelçilerin tekrar atanmasıyla ilgili bir karar alabiliriz. Diğer taraftan uluslararası platformlarda birbirimizin aleyhine olmama prensibine azami şekilde uyuyoruz. Özetle ilişkilerimiz ilerliyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un Türkiye’ye geleceği açıklandı. Neler konuşulacak?
Sayın Lavrov’la en son G20 Toplantısında bir araya gelmiştik. Kendisi depremden sonra Türkiye’yi ziyaret etmek istedi. Deprem zamanında çok yardım ettiler sağ olsunlar. Gönderdikleri arama-kurtarma ve sahra hastanesiyle ilgili ekiplerin, malzemelerin çok büyük faydasını gördük. İkili ilişkilerin yanı sıra tahıl anlaşmasının uzatılması var. Onunla ilgili BM Genel Sekreteriyle de bir görüşme yaptık.
Türkiye’nin, özellikle Rusların şikâyet ettiği, bankaların ödemeleri gibi bazı konularda katkı sağlayıp sağlamayacağını sordu. Rusya tahıl anlaşmasının 60 gün uzatılmasına “evet” dedi. 120 gün şu anda daha net değil; bunu konuşacağız. Rusların şikâyet ettiği konuların çözümü için de BM ile beraber çalışıyoruz. Tabii esir takasıyla ilgili isim listeleri var, liderler diplomasisinin yanı sıra biz de Bakanlar düzeyinde bunların takibini yapıyoruz, yapacağız.
Lavrov’la her bir araya gelişimizde, Suriye ve bölgesel konuları da görüşüyoruz. Hatta Libya konusunu da değerlendiriyoruz. Suriye’yle ilgili farklı boyutlar söz konusu. Bir taraftan siyasi süreç, diğer taraftan göçmenlerin durumu. Şimdi depremden sonra yine oraya yapılacak insani yardımların artırılması konusu var. Önümüzdeki süreçte yine BM Güvenlik Konseyi kararının, özellikle bizim Hatay Cilvegözü Sınır Kapısının (Suriye tarafındaki ismiyle Bab el-Hava) uzatılması konusu gündeme gelecek. Ayrıca, Rusya’nın ev sahipliği ve kolaylaştırıcılığında, Suriye’yle bir angajman süreci başladı, biliyorsunuz. Daha sonra İran da buraya dahil oldu.
Banka gibi konularda neler yapılabilir?
Şu anda Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatında karşılaştığı üç sorun var. Bu ürünler yaptırım listesinde değil biliyorsunuz. Bunlar: Ödemeler, sigorta ve hizmetlerdir. Yani gemilerin limanlarda alabileceği hizmetlerdir. Bu üç konuda da halen sıkıntı var. Ödemeler konusunda bankalar, her ne kadar hem İngiltere hem Amerika güvence mektubu imzalasalar da, tereddüt ediyorlar.
Ruslar, Rus Tarım Bankasının SWIFT sistemine dahil edilmesini istiyorlar, bu da henüz gerçekleşmedi. Biz tabii yaptırımlara katılmadık, ama yaptırımların Türkiye üzerinden delinmesine de izin vermiyoruz. Bu kim olursa olsun geçerli; bu İran için de geçerli, Rusya için de geçerli.
