Geçenlerde verdik haberini. "Çinli anneler neden süper?" diye. ABD'de Amy Chua adında kadının biri "Kaplan Anne" başlıklı bir kitap yazdı, kıyamet koptu. Şu anda binlerce Amerikalı, kadını eline geçirse bir kaşık suda boğacak. "Manyak, faşist, canavar" diyen diyene... Ölüm tehditleri de alıyor.
Bellissima'yı seyretmişliğiniz vardır. Bütün zamanların en muhteşem kombinezonlu kadını Anna Magnani'nin, küçük kızını Cinecitta'lara sürüklediği Visconti filmini. Gerçi usta orada, film endüstrisini ti'ye alır. Kadının, kızını filmde oynatmak için paralanması ise kara mizah şaheseridir. Yoksulluk zırhını delmek için tek çare küçük kızın o rolü kapmasıdır. Film, sinema tarihinin en zalim sahnelerinden biri ile sonlanır. Kız reddedilir.
Şu Çinli anne Amy Chua, bana Bellissima'yı hatırlattı. Aslında sosyal statü bakımından iki anne arasında en ufak benzerlik yok. Ancak ihtiras, aynı ihtiras. Harvard Hukuk Fakültesi'nde öğretim üyesi olan Chua "Kaplan Annenin Savaşı" diye bir kitap yazdı. Wall Street Journal Gazetesi de kitaptan uzunca bir alıntı yayınladı.
"Çinli anneler neden süper" haberini okumayanlar için kadının çocuk yetiştirme yöntemini, daha doğrusu yasaklarını kısaca tekrarlayayım:
- Arkadaşta yatıya kalmak,
- Arkadaşla oynamak,
- Okul tiyatrosunda rol almak,
- Okul tiyatrosunda rol almamaya sızlanmak,
- A'dan düşük not almak,
- Beden eğitimi ve drama dersi dışında 1 numara olmamak,
- Piyano ve keman dışında enstrüman çalmak,
- Piyano ya da keman çalmamak,
Bunlar Amy Chua'nın iki kızına yasak. Yani çocuklarının gardiyanı kesilmiş kadın. Gardiyan dediysem, koruyucu anlamında değil, "ceberrutluk" bağlamında.
İşte WSJ'de çıkan bu yazı iyi ebeveyn nasıl olunur tartışmasının fitilini ateşledi. Tartışmanın başlangıç kısmında "Bu kadın anne değil, canavar, faşist, manyak, provokatör" tarzı tepkiler vardı. Gazetenin web sitesine tam 10 bin yorum yazıldı. Kimi, "Ben de Çinliyim, böyle anne görmedim" dedi. Kimisi de "İşte Amy Chua gibi annesi olan binlerce Asya kökenli Amerikalı bu yüzden psikiyatrik terapi görüyor" dedi.
Kadına ölüm tehditleri yağdı. Yüzlerce blogdan "Kaplan Anne"ye küfürler, lanetler savruldu. Kadının yazdığı kitaptan milyonlar kazanmak için kızlarını heba ettiğini söyleyenler çıktı. Bu kızların ileride ruh hastası asiler olarak toplumun başına bela olacağı iddiaları üzerine eklendi.
ÇİNLİ ANNENİN TORNİSTANI
Sonra Amy Chua televizyonlara çıkıp kendisini savunmaya başladı. "O kadar da mükemmel değilim, benim de hatalarım oldu. Ben çocuk böyle yetiştirilir diye akıl fikir vermiyorum. Sadece anılarımı kaleme aldım" deyince, bu sefer de, "Neden yazdığı kitabın arkasında durmuyor" feveranı koptu.
Amy Chua, New York Times'tan başlayıp birçok gazeteye konuştu; "Bu kadar yoğun tepki beni şaşırttı, aslında kendimle dalga geçmek istemiştim" dedi.
Chua'nın, "otoriter annelik"ten geri adımları öyle alay konusu oldu ki, bir TV programında "nasıl geri geri pedal çevirilirmiş, seyirci görsün" diye karşısına bisiklet bile çıkarıldı. Burada etnik kökene de dikkat. Kadının "Çinli anne" böbürlenmesi ve Batılı anne tarzında çocuk yetiştirmeye çemkirmesi milleti sinir etti. Hatta, "Çinli anne Batılı anneye karşı" diye Mortal Combat, Street Fighter tarzı videolar çıktı.
Neticede hiç kimse Amy Chua'nın kitabında kendisiyle dalga geçtiğine filan inanmadı. "Kızım piyanoyu yeterince mükemmel çalmadığı için, peluş oyuncaklarını yakmakla tehdit ettim. Çok da etkili oldu" cümlesini herkes ciddiye aldı. Saatler süren piyano çalışması bitmeden kızına tuvalet izni vermeyip, su bile içirmemesini de öyle.
Chua'nın kitabında anlattığına göre büyük kızı Sophia bu sıkı disiplin sayesinde iyi bir piyanist olup Carnegie Hall'da resital vermiş. Küçük kızı Lulu ise asi çıkmış. 13 yaşındayken bir lokantada bardakları yerlere atıp kırarak annesine, "Hayattan ve senden nefret ediyorum" diye bağırmış. Sonra o da yola gelmiş.
Peki ya büyüğü Carnegie Hall'da çalamasaydı, kemancı olan küçüğü yola gelmeseydi. Etrafta, çocuklarından bir halt çıkmayan o kadar çok "Çinli anne" var ki. Uğraştıklarına değmiyor.
