Amerikalılar hesaplamış. Geri manevrayla park etmedikleri için, çıkışlarda tokuşuyorlarmış. Sadece maddi hasarlı kazaların yüzde 14’ü sırf bu yüzden meydana geliyormuş. Şimdi trafik bloglarında “geri park” kampanyaları var. Sürücüler şaşkın: Biz manyak mıyız, park yerlerine geri girelim. Ve meselenin içinde kadın sürücülere fena halde sataşma var.
İstatistiğini bilemem ama Türk milleti geri geri park eder. Parkın, paraleli de dikeyi de böyle olur. Geri geri park edersin, sonra da bodoslama çıkar gidersin. Acemiler ile burnu büyük kalantorlar hariç tabii. AVM’lere, otoparklara bir bakın, araçların cüssesi büyüdükçe, burun marifetiyle park katsayısının arttığını hayretle fark edersiniz. Ancak Türkler, parkta geri manevranın faziletini bilir.
Amerikalıların büyük çoğunluğu ise bilmez. AVM’lerin, havalimanlarının yayla gibi otoparklarında, araçlarıyla bodoslama girer, sonra geri geri çıkarlar. İşte bu park alışkanlığı şimdi memlekette tartışma konusu.
Bir Amerikan trafik blogunda rastladım. Adam soruyor: “Neden bazı tipler park yerine doğrudan gireceği yerde geri geri giriyor? Bu daha çok güneye özgü bir davranış mı? Çünkü bence, burundan girip geri çıkmak daha az zaman alıyor.” Başka biri de diyor ki: “Bu geri park edenlerin gizli bir gündemi mi var? Ne diye millete maçoluk taslıyorlar?”
Tuhaf cümleler tabii. Hatta, geri geri park edenlerle dalga geçen “Fancy Parking” diye bir site de var.
Dalga geçiliyor ama, otoparklarda meydana gelen hasarlı kazaların yüzde 14’ü sırf burundan park alışkanlığı yüzünden meydana geliyormuş. Park yerinden geri geri çıkışta sağ omuz üzerinden bakılıp, sol taraf görülmediği için. SUV’ların geri geri çıkışında çocukların risk altında olması da cabası.
Bu nedenle, güvenli sürüş tekniği alanında lider kuruluşlardan olan Smith System, geri viteste parkın öncülüğünü yapıyor. Büyük şirketler çalışanlarına, liseler sürüş derslerinde öğrencilerine geri geri parkın faziletlerini anlatıyor. Hatta bazıları, sıradan bir geri manevranın erdemini iyice abartıyor. The Road Worrier adlı blog, “Şehir içinde ve dışında geri geri park bir akıl ve bilgelik işidir. Moderndir. Park yerinden çıkış güvenliği vardır” diyor. Başka abartılı durumlar da var. Bir mühendis, “Bizim şirkette geri geri park etmemek, işten çıkarma nedeni” diye yazıyor.
Her iki cinsiyetin mensupları da, geri viteste park için “zor” diyor. Kimileri de şirketlerin park yerlerinde beyaz yakalıların hep burundan, mavi yakalıların ise genellikle geri geri park ettiğini anlatıyor. Sınıfsal park farkı, bir nevi. Bizim kalantorlar gibi.
FATURA KADINLARA ÇIKIYOR
Her iki cinsiyet de geri manevralı park için “zor” diyor. Gelgelelim tartışma sadece kadın cinsine odaklanıyor. Kadınların geri viteste erkekler kadar hızlı ve aracı park yerine hokka gibi oturtmakta erkekler kadar başarılı olmadığına dair araştırmalar ortaya dökülüyor.
Efendim, Almanya’nın Bochum Üniversitesi’nde bir deneme yapılmış. Bir AVM’de erkekler ile kadınlara Audi A6 verilmiş, geri geri ya da paralel park ettirilmişler. Kadınların park etmesi hep daha uzun sürmüş. Yanına, arkasına park ettikleri araçla mesafeleri iyi ayarlayamamışlar.
Bu madalyonun bir yüzü. Avustralya’da yapılan bir araştırma ise kadın sürücüler üzerindeki psikolojik baskılara gayet güzel parmak basıyor. Erkeklerin direksiyon başında biyolojik üstünlüğe sahip olmadığını, “erkekler daha iyi sürücüdür” klişesi yüzünden kadınların bocaladığını gösteriyor.
Bu araştırmada kadınlar simülatörde direksiyon başına oturtuluyor. Sürüş anında, klişe etkilere maruz kalan kadınlar, rahat bırakılanlara göre iki kat daha fazla kaza yapıyor.
ABD’deki bir araştırmaya göre ise geri manevrada mesele kadın-erkek farkında değil, yaş farkında. Yaşı geçkinlerin geri giderken sağ omuz üzerinden bakmak yerine, dikiz aynasını kullandıkları tespit edilmiş. Kadın-erkek davranışları arasında pek fark çıkmamış. Erkekler geri viteste sadece biraz daha hızlı gitmiş, o kadar. Araştırmacıların yorumu şu:
Erkekler zaten ileri viteste de önündeki araca yapışmak, direksiyona alkollü oturmak, emniyet kemeri takmamak suretiyle kadınlara göre daha fazla risk alıyor. Geri viteste neden fark olsun?
