Eski bir dış politika muhabiri olarak başlıktaki soruyu çok severim.
Dış politika ve güvenlik uzmanları, herhangi bir yerde herhangi bir gelişme yaşandığında hemen bu soruyu sorarlar.
O gelişmenin kime yaradığı anlaşılınca da arkasındaki gerekçeler ve gerçekler de ortaya serilir.
İYİ Parti’nin yaklaşan yerel seçimler öncesinde aldığı kararı duyunca ben de aynı soruyu sordum:
“Kime yarar?”
★★★
Kime yarayacağını en sona saklayayım. Önce kime yaramayacağına dair fikirlerimi paylaşayım:
- Öncelikle İYİ Parti’ye yaramaz: Ağırlıkla MHP’nin iktidarı desteklemeye başlamasından sonra öfkelenerek MHP’den kopan ülkücülerin kurduğu bir partidir İYİ Parti. Temel motivasyonları iktidara muhalif olmaktır. Haliyle, özellikle büyükşehirlerde İYİ Parti’nin adaylarının kazanamayacağını gören İYİ Parti seçmenleri, kazanabilecek muhalif adayların arkasında toplanacaktır. Bu da İYİ Parti’nin büyükşehirlerde ciddi bir şekilde oy kaybetmesine, toplam oylarının düşmesine neden olabilir.
- İkinci kaybeden muhalefet olur: Kitabın ortasından söylemek gerek. İYİ Parti tek başına herhangi bir büyükşehirde seçim kazanamaz. Ancak adaylarının alacağı (ve iş birliği olsa doğal olarak ortak adaya gidebilecek) yüzde 3-5 oy, o illerdeki CHP adaylarını kaybettirmek için yeterli olabilir. Ankara ve İstanbul’da sorun olacağını düşünmüyorum ama Mersin’de, Adana’da, Hatay’da, Antalya’da belediyeler muhalefetten çıkıp iktidarın eline geçerse bunun tek sorumlusu Meral Akşener ve İYİ Parti olacaktır.
★★★
O halde kime yarayacağını bulmak pek zor olmasa gerek:
- Elbette Cumhur İttifakı bileşenlerine yarar: AK Parti ve CHP 30 büyükşehirde ortak adaylarla seçime girecek. Belediye başkanlıklarının CHP’de olduğu bazı illerde CHP ve İYİ Parti ayrı adaylarla gireceği için Cumhur İttifakı’nın ortak adayları seçimlere 1-0 galip başlamış olacak.
İşte 2019 Yerel Seçimlerinden bir örnek: Mersin...
(İl Genel Meclisi seçimlerinde) AK Parti yüzde 8,5 oy almış. MHP yüzde 30,5
CHP ise yüzde 37 oy almış. İYİ Parti’nin oyu yüzde 11.
Buna karşın Büyükşehir seçimlerinde ittifak oyları yüzde 45 (CHP), yüzde 41 (MHP) olarak gerçekleşmiş ve CHP adayı kazanmış.
2024 Yerel Seçimlerinde CHP adayı oyunu ne kadar artırırsa artırsın, İYİ Parti adayının alacağı her oy AK Parti ile MHP’nin ortak adayına yarayacak ve ortak aday kazanacak.
Siz de internetten Adana, Antalya ve Hatay gibi illerdeki duruma bakarsanız, farklı olmadığını göreceksiniz.
- Bir de HEDEP’e yarar: İYİ Parti’nin CHP’yle iş birliği yapmadığı bir ortamda HEDEP de kendi adaylarını çıkarır. İYİ Parti’yle CHP ortak aday çıkarsa, temel motivasyonu muhalefet adayının kazanması olacak ve bu nedenle ortak adaya oy verecek olan HEDEP seçmenleri, İYİ Parti’nin bu kararından sonra “İYİ Parti iş birliği yapmıyorsa bizim desteğimiz tek başına yeterli olmaz” düşüncesiyle kendi adaylarını çıkarıp destekleyecektir.
O nedenle de HEDEP Mersin, Adana, Hatay ve İstanbul gibi illerde ilçe belediyeleri alma ve genel olarak da oylarını artırma fırsatı yakalayacak. Diğer taraftan iktidar da HEDEP tabanı CHP’yi desteklemediği için yeni dönemde kayyum atama konusunda farklı bir yaklaşım sergileyebilir. Bu da 2024-2028 arası iktidarla HEDEP arasında yeni bir yakınlaşmanın önünü açabilir. Böylece HEDEP de İYİ Parti kararının ikinci kazananı olur.
★★★
Bu yazımı bir kenara not edin. 1 Nisan 2024 sabahına uyandığınızda çıkarıp yeniden okuyun. Ne demek istediğimi o zaman daha iyi anlayacaksınız.
