İnsanların ilgi alanları geliştikçe turizm anlayışları da değişiyor. Kişilerin turist olarak bir bölgeden beklentileri, yaşam tarzlarına ve aradıkları maceraya göre şekilleniyor.
Dünyanın en önemli turizm lokasyonları, turistleri spor turizmiyle de cezbetmeye uzun zaman önce başladı. Fransa bisiklet turu için 21 gün içerisinde 4 milyon kişinin seyahat ettiğini biliyoruz.
Peki bizde durum ne? Müthiş coğrafyası ve dünya standartlarındaki tesisleriyle son yıllarda Türkiye de alternatif spor turizminin en önemli duraklarından biri haline geldi bile. Ülkemizde bisiklet, golf, koşu gibi branşlarda uluslararası kimlik kazanmış birçok etkinlik var. Belek Golf Turnuvası, Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu, İstanbul Maratonu, Ironman ve Kapadokya Ultra Trail artık birer simge! Antalya bölgesi, profesyonel takımlar için ideal bir kamp bölgesi haline geldi. Bölgenin turizm altyapısı, spor sahalarına yapılan yatırımlar ve kış aylarındaki uygun iklimi spor kampları için ideal ortam sunuyor.
Dünyanın dört bir yanından Kapadokya'ya koşmaya gelen atletler, Kaş'ta yüzme yarışlarına katılan yüzücüler, Bodrum'dan İstanbul'a pedal sallayan bisikletçiler hem ülkemizin tanıtımı için çok önemli bir rol oynuyorlar hem de lüks harcama yapan birer turist olarak bölge esnafını kalkındırıyor.
Türkiye'nin en büyük alternatif spor turizmi organizasyonu hiç kuşkusuz Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu. Geçtiğimiz yıl 57. Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu, 190 ülkede 615 milyon haneye erişti, 267 saat dünya ekranlarına yansıdı. 175 bisikletçi, 155 teknik personel, 37'yı bulan tır ve kamyonet, 52 motosikletli güvenlik, 240 güvenlik personeli olmak üzere tur boyunca toplam 7.698 kişinin konaklaması yapıldı.
Peki alternatif spor turizminin ülkemize katkısı ne? Bunun cevabını yıllardır spor yarışı organizasyonu düzenleyen, binlerce sporcu ağırlamış isimlere sorduk.
KAŞ-MEİS ARASI YARIŞ, YÜZMENİN FORMULA 1'İ
Önümüzdeki hafta Yunanistan'dan Türkiye'ye iki kıta ve iki ülke arasında Uluslararası Megisti-Kaş Swim 2023 Barış ve Dostluk Yarışı 17. kez düzenlenecek.
Yarışa Türkiye, Yunanistan, ABD, İngiltere ve Avustralya başta olmak üzere Afganistan, Bosna – Hersek, Fransa, Gürcistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Japonya, Makedonya ve Rusya ile birlikte toplam 16 ülkeden 193 yüzücü katılacak. Kulaçlar, barış ve dostluk için atılacak.
Rossist Event Yöneticisi Polat Dede anlatıyor:
Bisiklet ve koşu yapanlar için kışın Antalya Muğla, yaz döneminde ise Bolu, Erciyes, Palandöken gibi yerleri tercih ediyorlar.
Yüzme branşında herkesin yüzemediği, insanların gün içinde antrenman yapmak için gidemediği, farklılık hissettiren yerleri tercih ediyorlar. Sadece tekneyle gidilebilen çok özel bir koy, İstanbul Boğazı gibi kıtalararası bir macera, Çanakkale Boğazı gibi tarihi değeri olan yerler ilgilerini çekiyor.
Artık bir yere tatile gidilirken, hem spor yapabileceği hem de tatil yapabileceği rotalar seçiyor insanlar. Hem kültürünü, hem doğasını, hem gastronomisini deneyimlemek bir yandan da bir etkinliğe katılmak istiyor insanlar.
Katkı çok yüksek. 2022 yılında Kaz Dağları'nda yaptığımız koşu yarışına Aralık ayında 1.700 sporcu katıldı. Sadece konaklama rakamları 2.5 milyon TL. Restoranlarda yediler, milli parkları ziyaret ettiler, alışveriş yaptılar. Dört milyon liranın üzerinde katkıları oldu sadece tek bir hafta sonunda.
İstanbul Bu anlamda en önemli şehrimiz ardından Antalya geliyor. Antalya birçok marka yarışı kendi yarattı. Kaş-Meis yüzme yarışı mesela, yüzmenin Formula 1'i... Çok fazla kişi katılamıyor ama tüm dünya izliyor. Gelen insanlar Türkiye'yi çok fazla tanımıyorlar. Belli şehirleri tanıyorlar ama biz onlara bu yarışlar sırasında tanıtıyoruz, onları çok iyi ağırlıyoruz.
Şehrin kalabalığından sıkılan kitleyi spor turizmiyle bölgeye çekiyoruz. Bu insanların alım gücü yüksek. Çünkü yaptıkları basit sporlar değil. Triatlonla uğraşan birinin bisikleti 100 bin liradan aşağı değil, giydiği kıyafetler, ayakkabısı 30 bin civarı... Bu insanlar senede altı-yedi etkinliğe gidiyor. Yarışa geldiklerinde mutlaka sıradan bir turist gibi vakit de geçiriyorlar.
Avrupa'da sadece 25 milyon kişi sadece patika koşularında koşuyor. Bizde 50-100 bin civarı. Ama bundan beş sene önce bu rakam ülkemizde beş bin bile değildi. Hızla yetişiyoruz Avrupa'ya. İnsanlara ülkemizi göstermemiz lazım, harika bir ülkemiz var.
Her şey dahil gelen bir turist bölgeye hiçbir katkı sağlamıyor. Turizm acenteleri ve otellere katkısı var sadece. Geldiğinde otelden çıkmadığı için sadece otel paylaşımı yapıyor. Spor için gelen kişi, daha kısa süreli konaklar ama o sırada en güzel yerde kalır, en güzel yerde yer, en güzel yerler gezer.
2015'TE 200, 2022'DE 3 BİN KİŞİ
AYDIN AYHAN GÜNEY / Argeus Travel Kurucusu
- Bu zamana kadar en etkili spor turizmi hangi bölgede ve branşta oldu? Hangi ünlü sporcular katıldı ve nasıl izlenimlerle döndüler?
- Her yıl 6-7 spor organizasyonu yapıyoruz. Organize ettiğimiz en büyük spor etkinlikleri Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu (2008-2015), Kapadokya Ultra Trail ve Antalya Bisiklet Turu. Profesyonel bisiklet yarışlarının turizm hareketi kalabalık spor organizasyonları gibi değildir ama tanıtım için büyük öneme sahiptir. Gerek spor turizmine örnek olması açısından gerekse uluslararası bilinirliği sebebiyle zannederim bu yıl 10. kez yapacağımız Kapadokya Ultra Trail spor turizmi açısından en etkili organizasyon. 3 bin sporcu ve yakınları ile yaklaşık 5 bin kişinin seyahat ettiği bir organizasyon. En önemli nokta ise katılımcıların 85 ülkeden ve yüzde 55'inin yabancı olması. 2019 yılında dünyanın en iyi ilk on ultra trail koşu sporcusunun yedisi Kapadokya Ultra Trail yarışlarında koştu.
- Spor turizminin ülke gelirine katkısı rakamlarla nasıl?
- Bizim yaptığımız organizasyonlarda katılımcıların toplam seyahat harcamaları 5 milyon Euro üzerindedir. Spor turizmi yapan kişiler genelde orta ve üst gelir düzeyine sahip çoğunlukla beyaz yakalı dediğimiz gruplardır. Katılımcıların yüzde 35'i kadın sporculardan oluşur. Seyahat alışkanlıkları diğer insanlardan çok farklı olmamakla birlikte daha butik seyahat etmeyi tercih ediyorlar, küçük oteller veya kendi spor branşlarına uygun oteller ilk tercihleri. Örnek verecek olursak, bisikletçi ise otelde bisiklet temizleme ve park etme alanı öncelikleri oluyor.
- Dünyanın birçok ülkesi spor turizminden büyük gelirler elde ediyor, bizim bu aşamaya gelmemiz mümkün mü? Dünyanın neresindeyiz?
- Ülkemiz spor turizmi için belki de dünyanın en çekici ülkelerinden birisi olsa da, kısa vadede rakiplerimize yaklaşmamız çok mümkün değil. Turizm bakanlığının Turizm Geliştirme Ajansı (TGA) aracılığı ile yoğun ve olumlu çalışmaları var. Ben bunu biraz bambu ağacı veya yuvarlanan kar topu gibi değerlendiriyorum. Birden büyüyecek. Türkiye'de yaptığımız ilk amatör bisiklet yarışımıza 2015 yılında 200 kişi katılmıştı. Şimdi sayı 1500'lere vardı. Kapadokya Ultra Trail'in ilk yılında 180 katılımcı vardı, şimdi 3000 katılımcı.
- Normal bir turist ile spor ya da yarış için gelen bir turist arasındaki harcama farkı nedir?
- Paket turlarla gelen ve büyük gruplar halinde gezen turistlere göre toplam harcamaları 2-3 kat daha fazladır. Spor turizmi için gelenler ise tüm zamanlarını şehir merkezinde geçirirler. Bakkalından berberine, kuruyemişçisinden kahvehanesine bu turizmden yararlanabilir.
- Birçok güzel rotamız yarışlar için özel olarak organize ediliyor, nereler bunlar, günlük yaşamda açık olmayan yerler açılıyor vs...
- Uygun olan her yerde köy yolları, doğal güzelliği olan bölgeler seçilir ama ülkemizde ara yolların kalitesi sebebiyle inanılmaz güzellikte rotalar çok fazla kullanılamıyor. Patika koşuları ve dağ bisikleti için kullanılan parkurlar ise sınırsız. Kapadokya'dan örnek verirsek, koşucular çok az insanın görebildiği muhteşem vadileri görme imkanı elde ediyor veya Alanya Ultra Trail koşusunda zirvede kar üzerinde koşup, yarış bitişinde denize girebiliyorlar. Bu tecrübeler spor dışında yaşanamaz.
