Yaşamlarımızın ilerleyen dönemlerinde pişmanlık duyduğumuz kararlar vermişizdir. Geriye dönüp geçmiş günlerimize baktığımızda düşüncelerimizin, zevklerimizin aslında ne çok değişmiş olduğunu görürüz. Şimdiki aklım olsa yapmazdım dediğimiz hatalı seçimlerimizin ardında istikrarlı kişiliğimize duyduğumuz güven yatıyor.

Harvard Üniversitesi psikologları tarafından geçtiğimiz hafta yayınlanan bilimsel çalışmaya göre, gelecekte bizi bekleyen değişimi hafife alma eğilimindeyiz.

‘End of history illusion’ - tarihin sonu illüzyonu- adını verdikleri fenomen, geçmişten bugüne köklü değişimlerden geçtiğimizi kabul etsek de artık karakterimizin, değer ve inançlarımızın yerleştiği ve bundan sonra pek de fazla değişmeyeceğimiz yanılgısına düştüğümüzü söylüyor.

18 ile 68 yaşları arasında 19.000 den fazla kişiyle yapılan araştırma gösteriyor ki, son on yılda geçirdiğimiz dönüşümü takdir edebilmemize rağmen, önümüzdeki on yılda bizi bekleyen değişimi hayal etmekte başarılı değiliz. Yetişkin yaşlarımızda, içinde bulunduğumuz yılları olgunluğa eriştiğimiz, gerçekten kim olduğumuzu anladığımız nihai varış noktası olarak değerlendiriyoruz.

Harvard Üniversitesi psikoloji profesörü Daniel Gilbert, ‘Orta yaşlı insanlar gençlik çağlarını keyif ve hayal kırıklığı ile karışık duygularla hatırlarlar. Farkına varamadığımız şudur ki ; gelecekteki versiyonumuz da bugünkü bize baktığında benzer şeyler hissediyor olacak. Her yeni yaşımızda son gülenin biz olduğunu düşünür ve her yaşımızda yanılırız.’ diyor.

Araştırmayı yürüten isimlerden Dr. Jordi Quoidbach’a göre bireysel evrimimizde doruk noktasına vardığımıza inanmak iyi hissetmemize neden oluyor. Tercihlerimizin, değer verdiklerimizin değişken ve gelip geçici olduğunu düşünmenin getireceği gerginlikten korunuyoruz böylece.

Peki ne yönde değişeceğimizi öngöremiyorsak, evlilik, çocuk, kariyer adımları, büyük finansal kararlar gibi geleceğimizi önemli ölçüde etkileyecek hayati konularda nasıl seçim yapabiliriz? Gilbert, üç yıl önce yaptığı bir başka araştırmadan yola çıkarak cevaplıyor bu soruyu. Benzer deneyimleri yaşamış insanların tecrübeleri hakkında bilgi verilen kişiler, daha başarılı kararlar alıyor. Gelecekteki bizi memnun edecek kararlar almak istiyorsak, bizden 10 yaş büyük insanların hayatlarına bakıp, onların yürüdüğü yolları takip etmemizi öneriyor profesör Gilbert.

Farklı bilimsel çalışmalarda, insanın, geleceğini tahmin etme konusunda büyük zorluklar yaşadığının kanıtlarına sıkça rastlanıyor.

Gelecek hayallerimizi yapılandırırken geçmişten ve bugünden ilham alıyoruz. Sevdiklerimizin, değerlerimizin, korkularımızın ve sınırlarımızın yarın da aynı kalacağını varsayıyoruz...

İnsanlığın milyonlarca yıllık dönüşümüne hayranlık duyarken bir yandan, bizi bekleyen değişimi tahayyül etmekte bu kadar zorlanmamızın sebebi ne olabilir? Araştırmacılar, insanların ‘bireysel değişimlerini hayal etmenin zorluğu’ ile ‘değişimin zorluğunu’ karıştırıyor olabileceklerini, değişimin ihtimal dışı olduğunu fikrine kapılabileceklerini düşünüyor ve daha derin sorulara kapı açıyorlar. Eğer bu yanılsama her birimizin kişisel geleceğini etkiliyorsa, insan türünün geleceği için ne anlam ifade ediyor?

Araştırma : End of history illusion

http://www.sciencemag.org/content/339/6115/96

www.twitter.com/TugbaKirac