-Aykırılıkların başında tutum ve davranışlarla  hukuksuzluklar gelir. -

Kişisel tutum ve davranışlardaki yanlışlık ve aykırılıklar yaşam karanlıklarımızın başlıca nedenidir. Tüm belirginlik ve olumsuz etkileriyle sonuçlarına karşın kendimizi alıkoyamadığımız alışkanlıklar ve anlayış yanlıklarıyla yinelemek kusuruna düşüyoruz. Bunların başında da aile içinde ve yakınlara karşı aldırışsızlık sayılacak tutum ve davranışlar gelmektedir. Hırçınlık, sertlik, anlayışsızlık, katlanma ve hoşgörme soğukluğu ilişkileri olumsuz etkilemektedir. Devlet-yönetim katında bunun belirgin örneği Anayasa’nın 103. maddesindeki andına karşın cumhurbaşkanının TARAFSIZ olmayıp parti genel başkanı olmasıdır. Sorun ilgililerce yeterince eleştirilip değerlendirilmemektedir. Anayasal ve hukuksal tüm aykırılıklar ülkenin devletin ve ulusun başlıca sorunu olmak gerekirken günlük çekişmeler ve tartışmalarla zaman yitirilmektedir.

Siyasetin çoğu karanlık, kimi zaman sisli ortamında partizanlık tartışmalarıyla kişisel çekişmeler ülke sorunlarına sıra getirmemekte, yer bırakmamaktadır. Çekilen güçlüklere aldırışsızlık yaygındır. Toplumsal aydınlık, kişisel güvence baş sorun ve sorumluluk konusu olmak gerekirken halk dilinde “Dalaşma” denilen karşılıklı siyaset saldırıları “marifet” sanılmaktadır. Dil özeni çoğunlukla savsaklanmakta, önemsenmemekte, “sivri dil” denilen yakışıksız ve gereksiz sözler kimilerince ustalık sayılmaktadır.

Yurttaşların birbirine karşı tutum ve davranışının özlenen durumda ve düzeyde olduğunu savunmak güçtür. İyi örnek olması gereken siyaset adamlarının birbirlerine karşı durumları bunu açıkça göstermekte, saldırılar beceri sayılmaktadır. Siyasal düzendeki kötü örnekler hepimizi etkileyen ilişki karanlıklarıdır. Birbirimize karşı saygı, güven ve iyi duygular toplumsal aydınlığın güvencesidir.