Top
Nilay Örnek

Nilay Örnek

nilayornek@sozcu.com.tr

22/11/2016

Otizmi evlilik programlarında anlatmayı düşünmek

Sağır-dilsiz bir arkadaşı olan Mert Fırat, ‘Başka Dilde Aşk' adlı filmi yaptı; peki fena mı oldu? Bence en güzel filmi… Otizmli birini konu alan ‘Rain Man' filmi ise dördü Oscar toplam 22 ödül aldı. En popüler Türk dizisinin niye otizmli bir karakteri olmasın? Ama ilk hedef evlilik programı!

16

En zor yazdığım yazılar, çok önemli ve gerekli olduğunu düşündüğüm, bol bol bilgi içeren ama az ilgi göreceğini ‘kafadan' bildiklerim.
Bu köşe çok kıymetli; hele de şimdi. Bunlar son yazılar ve ben bilinçli olarak hakkımı ‘otizmden' yana kullanıyor, çağrımı yapıyorum: Popüler bir diziye otizmli karakter sokun ki önemli bir konuda ‘kamu spotu odunluğundan uzak'laşalım.
Şaşırtıcı ama gerçek. Türkiye'deki her 10 kişiden sadece üçü otizmi duymuş; o üç kişiden de sadece yüzde yedisi otizmin gerçekten ne olduğunu biliyor.
Kimi otizmi aşırı şişmanlık (obezite), kimi zihin geriliği, kimi de Down sendromu sanıyor. Üstelik eğitim durumu da fark etmiyor, bazı insanlar üniversiteli olsalar da gerçeği bilmiyor! Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Betül Selcen Özer'e, “Peki bir diziye dahil olmayı denediniz mi?” diyorum. “Dizi entegrasyonu için çok çalışıyoruz, evlilik programlarını da zorluyoruz” yanıtını veriyor.

‘Poyraz Karayel' dizisi oyuncularının söyledikleri bir şarkı bile çok şey değiştirmiş; bu yüzden dizilere otizmli karakterin entegre edilmesi önemli.

‘Poyraz Karayel' dizisi oyuncularının söyledikleri bir şarkı bile çok şey değiştirmiş; bu yüzden dizilere otizmli karakterin entegre edilmesi önemli.

‘Poyraz Karayel' etkisi

Özer ekliyor: “İki yıl önce ‘Poyraz Karayel' dizisinin oyuncuları bizim için ‘Ben büyüyünce ne olacağım?' diye bir şarkı söyledi. Sesleri de ne güzelmiş… Biz böyle bir popülerlik görmedik. İnanılmaz paylaşıldı, izlendi, fark yarattı”
“Fi, Çi, Pi serisinde otizmli bir karakter vardı” diyorum., “Tabii, hatta yazarı Azra Kohen de okulumuza geldi” diyor Betül Hanım ve ekliyor: “İl il dolaşıp ailelere ücretsiz eğitim veriyoruz, gelmiyorlar. Birinde Beren Saat geldi, salondan taştı insanlar.”
Türkiye'de hâlâ bir konudaki bilinirliği yüzde 79 oranında televizyon sağlıyor. Otizmli çocuğu olan biri bile Beren Saat'in nur yüzü suyu hürmetine eğitime gidebiliyor!

15

Görünüşte fark yok

Otizm anne karnında tespit edilemiyor; doğuştan geliyor ve yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkıyor.
Otistiklerin dış görünümü diğer çocuklardan farksız!
Bu yüzden metrobüsten -hatta geçen oldu-, uçaktan indiriliyorlar. Markette gördükleri otizmli çocuk sahibi ailelere, “Ne kadar şımarık çocuk yetiştirmişsin” diyorlar. Aileler izole oluyor, tatile bile gidemiyorlar. Ve otizmli çocuğu olan aileler yüzde 80 oranında boşanıyor; genellikle anne tüm sorunlarla tek başına mücadele ediyor.

Bu belirtilere dikkat!

Hepiniz lütfen kendinizin, akraba ya da dostunuzun bebeğine, küçük çocuğuna dikkat edin. Göz kontağı kurmamak, ismine tepki vermemek, konuşma gecikmesi, anlamsız tekrarlamalar, dönen nesnelere büyük ilgi, akranlarla oynayamamak, rutinlere aşırı bağlılık, takıntılı davranışlar en belirgin belirtileri.

 Aylin Sezgin'in oğlu Cem ile ‘yolculuğu' pek çok otizmli için de örnek.


Aylin Sezgin'in oğlu Cem ile ‘yolculuğu' pek çok otizmli için de örnek.

“Erkektir geç konuşur” tehlikesi

Mesela “Erkekler geç konuşur” deniyor. Oysa otizm erkeklerde dört kat fazla görülüyor ve geç konuşma en büyük belirtilerden biri.
Bu hastalığın teşhisini sadece çocuk ergen psikiyatristleri koyabiliyor.
Ve eğer erken tanı yapılır, çocuk da 3-5 yaş arası yoğun, kesintisiz özel eğitim alırsa akranları gibi hayatın içine dahil olup bağımsız bir birey olma şansı artıyor.

10

Onlar gibi olunabilir

Tasarımlarını çok beğenerek satın aldığım Remzi Yılmaz o kadar yetenekli ki…
Mesela vakfın kurulmasına vesile olan Aylin Sezgin'in ikizlerinden Cem şimdi 19 yaşında. Ödüllü milli yüzücü ve Fedex'te çalışıyor. Arkadaşıyla bir ev tutmuş, piyano ve bateri çalıyor, haftada iki gün de Vakıf'ta yeni öğrencilere destek vermeye gidiyor.

Otizmli Remzi Yılmaz'ın yeteneği az kişide bulunan türden; çizimlerinin hayat verdiği tasarımlar herkesin ilgisini çekiyor.

Otizmli Remzi Yılmaz'ın yeteneği az kişide bulunan türden; çizimlerinin hayat verdiği tasarımlar herkesin ilgisini çekiyor.

Hastalığı 22 aylıkken tespit edilen Süleyman Öztürk (20) Aydın Üniversitesi Çizgi Film ve Animasyon Bölümü'nde okuyor!
Bu önemli, çünkü otizmli çocukların ortalama yaşam süreleri bizler gibi. Aileler için, “Benden sonra kim bakacak?” mevzusu sorun. Bu yüzden de kendi başlarına birey olmaları çok önemseniyor.
Bir kuşak, hastalığı ‘Rain Man' (Yağmur Adam) filmiyle öğrendi ama otizmlilerin sadece yüzde 10'u filmdeki gibi; onlar üstün bir belleğe, inanılmaz resim ya da müzik yeteneğine sahip kişiler.

1

Durum bu…

Türkiye'de 0-18 yaş grubundaki 352 bin otizmli çocuk ve gençten sadece 29 bin 782'si eğitim alabiliyor.
Devletin verdiği ayda 12 saatlik destek, haftada en az 30 saat eğitim önerilirken bu yetmiyor!
Tohum Otizm Vakfı öğrencilerinin yarısını burslu okutan özel bir okul.
Ama daha da önemlisi bir model yaratabilmek. Amaç, çocukların anayasal hakları olan kaynaştırma eğitimine hazır olması, büyüyünce tek başlarına birey olabilmeleri, model okulların yaygınlaşması ve ailelerin bu sisteme ulaşabilmesi.

Tohum Otizm Vakfı sınıflarından biri; çok güzellerdi, izin aldım fotoğrafı ben çektim.

Tohum Otizm Vakfı sınıflarından biri; çok güzellerdi, izin aldım fotoğrafı ben çektim.

Sen ne yapabilirsin?

Buradaki 140 öğrenciden 30'u tam zamanlı öğrenci ve her birine 1.5 öğretmen düşüyor. Bir de haftada 3-4 gün okullarına ek, destek eğitimi alanlar var.
Her çocuğa kendi ihtiyaçlarına göre özel bir müfredat oluşturuluyor. Aileler de eğitimin içinde çünkü onlar da eğitiliyor!
Peki siz bütün bu oluşuma nasıl destek olabilirsiniz? En basitinden kısa sürede hastalığı tanıyın ve sohbetlerle anlatın, sosyal medyada ‘sıkmadan' paylaşın. Örneğin, 2- 29 Kasım'da kermesleri var; orada bir şeyler satın alabilirsiniz. Ya da bireysel olarak 5290'a mesaj gönderip 10 TL'lik bağış yapabilirsiniz.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp