7438 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1'inci maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici 95'inci madde eklenmişti. Bu düzenleme ile emekli olanların en son çalıştıkları özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazine tarafından karşılanmasına imkan sağlanmıştı.

Bugün sizlere; bu teşvikin nasıl uygulanacağını içeren Sosyal Güvenlik Başkanlığı‘nın genel yazısının, emekliler arasında ayrımcılık ve adaletsizlik yaratacak düzenlemesini duyurmak istiyorum.

YAŞ ŞARTINA UYARAK EMEKLİ OLMAK KUSUR SAYILDI!

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı 22.09.2023 tarih ve E-83604451-207.02-80971419 sayılı genel yazısı ile 5 puanlık indirim ile ilgili “Konuyla ilgili Genel Müdürlüğümüze gelen taleplerden, ilgili kanun maddesinin birinci fıkrasında yaş şartı haricinde  sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartını sağlayanlara emekli veya yaşlılık aylığı bağlanacağının belirtilmesi nedeniyle sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan sigortalılara yönelik verilecek beş puanlık indirimden ilk defa 8.9.1999 tarihi ve önceki tarihte sigortalı olup,  sigortalılık süresi ve prim gün sayısı ile yaş şartını yerine getirmiş olanlardan dolayı yararlanılıp yararlanılmayacağı hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bu bağlamda, teşvikten yararlanacak sigortalı kapsamının belirlenmesi hususunda yaşanan bahse konu tereddüde ilişkin teşvikten yersiz yararlanmaya/kamu zararına sebebiyet verilmemesini teminen söz konusu teşvikin finansmanını sağlayan Hazine ve Maliye Bakanlığı'na görüş sorulmuştur.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü'nden alınan 13.09.2023 tarihli ve 2458737 sayılı yazıda; ilgili maddenin gerekçesinde  belirtildiği gibi söz konusu prim teşvikinin getiriliş amacının 5510 sayılı kanuna eklenen geçici 95'inci madde uyarınca 8.9.1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olanlardan ilgili mevzuatı uyarınca yaş şartına bakılmaksızın yaşlılık aylığı bağlanması sebebiyle ortaya çıkabilecek istihdam kaybının önüne geçmek olduğunun açıkça ifade edildiği, söz konusu sigorta prim teşvikinin kapsamının aynı maddenin birinci fıkrası uyarınca yaşlılık aylığı bağlananlar ile sınırlı olduğu, 8.9.1999 tarihi ve öncesinde  sigortalı olarak çalışmaya başlayıp ilgili mevzuatında öngörülen yaş şartını tamamladıktan sonra yaşlılık aylığı bağlanmış olanların mezkur teşvikten yararlandırılmalarına imkan bulunmadığı belirtilmiştir.

Buna göre, 5510 sayılı kanunun geçici 95'inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca; verilen sigorta prim teşvikinden 8.9.1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanlardan sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartının yanısıra yaş şartını sağlayanlardan dolayı yararlanılmasına imkan bulunmamaktadır.“ denilmektedir.

Yani yaş sınırını doldurarak emekli olan bir kişiyi çalıştıran işveren, 5 puanlık sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinden faydalanamayacak.

Ülkemizde 16 milyon 200 bin emekli var. Bu emeklilerin 9 Milyonu, 7.500 TL emekli aylığı alıyor. Ayrıca 5 milyon emekli de asgari emekli maaşı olan 7.500 TL'den daha düşük maaş alıyor. Emekliler açlık sınırının altında maaş aldıkları için, çalışmak zorundalar.

Genel yazı ile duyurulan düzenleme ile yaş şartını doldurarak emekli olanların kayıt içinde çalıştırılmalarını zorlaştıran ve onları kayıt dışı çalıştırmayı teşvik eden bir durum ortaya çıkmaktadır. Bu durum, Anayasa'nın eşitlik, adalet ve çalışma hakkı ilkelerine aykırı. İki emekli var; biri yaş şartını doldurarak, diğeri de yaş şartını doldurmaksızın emekli olmuş ve aralarında da 2 yaş fark var. Birinciyi çalıştıran işverene 5 puanlık indirim yok, diğerini çalıştırana indirim var! Ne ala memleket. Meclis açıldığında, ilgili madde bütün emeklileri kapsar hale getirilmelidir.

Hal böyle iken, 2024 ile 2026 dönemine ilişkin 6 Eylül 2023 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan Orta Vadeli Plan'ın İstihdam bölümünde yer alan Politika ve Tedbirler düzenlenmesinde 19. madde olarak yer alan “Geçici ve/veya uluslararası koruma statüsündekilerin, kayıtlı olduğu ilde ikamet başta olmak üzere; Türkiye'de bulunma şartlarına riayet etmeleri gözetilerek, işgücü temininde güçlük çekilen alanlar öncelikli olmak üzere kayıtlı bir biçimde çalışmaları tesis edilecektir” hedefini takdirlerinize bırakıyorum.