Ülkemizde, toplam 11 ili ve milyonlarca insanımızı etkileyen büyük bir deprem felaketini 6 Şubat 2023'te yaşamıştık. Bölgede yıkılan binlerce bina, ciddi bir barınma sorununu ortaya çıkardı. Bu sorunun çözümü için yardım kampanyaları yapıldı, ilave vergiler getirildi. Yıkımın büyüklüğü karşısında “çorbada bizim de tuzumuz olsun” diyen birçok kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu, üyeleri ile dayanışma içinde bölgede konut siteleri yaptırmak istedi. Bu kapsamda; konut yaptırıp depremzedelere bağışlamak isteyen meslek kuruluşlarının daha fazla teşviki için, bu konutların yapımında alınması gereken mal ve hizmetler nedeniyle katma değer vergisi ödenmemesinin yolu açıldı.

Ülkemizde kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları denilince; Ticaret ve Sanayi Odaları, Barolar, Tabip Odaları, Diş Hekimleri Odaları, Veteriner Odaları, Eczacı Odaları, Ticaret Borsaları, Mühendis ve Mimar Odaları, Ziraat Odaları, Noterlikler, Esnaf Odaları ve bunların bir araya gelmek suretiyle oluşturdukları birlikleri (üst kuruluşlar) aklımıza getirelim.

7456 Sayılı Kanun ile deprem bölgesinde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında; afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31/12/2024 tarihine kadar Katma Değer Vergisi'nden istisna edilmişti.

Getirilen Katma Değer Vergisi (KDV) istisnasının nasıl uygulanacağına ilişkin 7/9/2023 tarihli ve 32302 sayılı Resmi Gazete 'de “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 47)” yayımlandı.

KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI NASIL UYGULANACAK?

Tebliğ ile KDV Genel Uygulama Tebliğine “Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin İstisna” başlıklı bölüm eklendi. Bu bölümde yapılan açıklamalar çerçevesinde istisna için belirlenen şartları aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

1. İstisna kapsamına; 6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler girecektir.

2. Konut niteliğinde olmayan yapıların (işyeri, fabrika, alışveriş merkezi, cami, park, okul, hastane, sosyal tesis gibi) inşası ile mevcut konutların tadil, bakım ve onarımına ilişkin mal ve hizmet alımları istisna kapsamında değildir.

3. İstisnadan faydalanılabilmesi için kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının AFAD ile bağış protokolü imzalaması gerekmektedir.

4. İstisna, konutun inşasına yönelik mal ve hizmet alımlarını kapsamakta olup, bir arada bulunan konutların yapımına ilişkin altyapı işleri, site içi yollar, istinat duvarı, perde duvarı, çevre duvarı ve benzerlerine ilişkin mal ve hizmetler istisna kapsamında değerlendirilecektir. Çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, spor alanı ve benzerlerinin yapımına ilişkin mal ve hizmet alımları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.

5. Konutların ayrılmaz parçası niteliğindeki mutfak dolabı, konut sahibi kişilerce sökülüp taşınamayacak olan banyo dolabı ve vestiyer, panel radyatör, kombi, duşakabin, küvet ve benzerleri istisna kapsamında. Mobilya, beyaz eşya, perde, avize, televizyon ve benzeri eşyalar istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.

6. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının bu istisna kapsamında inşa ettikleri konutların AFAD'a bedelsiz teslimi 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesi kapsamında zaten KDV'den istisnadır. İstisna, AFAD ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına 31/12/2024 tarihine kadar yapılan teslim ve hizmetlere uygulanacak olup, inşa edilen konutların 31/12/2024 tarihinden sonra bağışlanması istisna uygulamasını etkilemeyecektir.

Çok büyük bir felaketin yaralarını devlet, millet, vergi mükellefi ve kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ile birlikte aşmak olması gereken bir dayanışmanın tezahürüdür. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri zaten bu kapsamdaki konut teslimleri için hem KDV hem de diğer indirim ve istisnalardan yararlanıyor. Yeter ki bu konuda karar versinler.

Yüz binlerce üyesi olan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının üyelerinin güçlerini birleştirerek böyle bir projede yer almalarının sağlanmasının 10 Temmuz'dan bu yana
%20'ye çıkartılan genel KDV oranı dikkate alındığında, çok değerli olduğu ortada. Konut projesine katılacak olan meslek kuruluşları, ilave %20 maliyete katlanmadan belki de daha çok konut ile sahada olacaklar. İstisna kapsamına alınmayan birkaç husus ile ilgili, Maliyeci arkadaşlara da sitemim var. Her konuda klasik Maliyeci refleksi ile düzenlemelere yön vermek, doğru değil. Depremzedeler için yapılan konutlara ait çocuk parkları, spor alanları veya konutların içine konulan mobilya ve beyaz eşyaya neden KDV istisnası yok?

Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, bu evler için alınacak mobilya, TV ve beyaz eşyaları KDV'siz alıp kendi evlerine mi götürecek?

Bu kurumlar, güçleri oranında ister 1. sınıf dayalı döşeli, ister daha mütevazı konutlar yapsın. Sınırlama getirmek doğru değil.