ESKİŞEHİR

Odunpazarı'nda... Dolaşırken... Bir ara sokakta... Gürtekin Sokak... Anaokulu gördük... Bahçe kapısında renkli harflerle okulun adı yazılı:
Adnan Menderes Anaokulu.



Menderes'in "N" harfi düşmüş.
Okulun girişinde... Duvarda... Eskişehir-Odunpazarı Adnan Menderes Anaokulu yazısı var.



Başbakan Menderes, 27 Mayıs 1960 darbesinden önce 2 gün Eskişehir'de konaklamıştı.
Ve... Son mitingini... Son konuşmasını Eskişehir'de yapmıştı.
Anaokulunu görünce... Siyasetin karanlık zaman tünelinde, derin düşüncelere daldık.

***

Yakıştı mı Özgür Bey?

Özgür Özel... Siyasette deneyimli... Kürsüde heyecanlı... Kampanya sürecinde kendisinden hiç beklenmeyen bir konuşma yaptı:
Gecenin 3'ünde telefon çaldı desinler... Darbe oluyor desinler... Ayağa kalkar fırlarım.
Ama... Derlerse ki gençler yapıyor... Ama bütün partideki gençler.
40 yaşın üzerindeki bütün siyasiler tasfiye olacak... Ben o darbeye teslim olurum...
Gereksiz... Dikkatsiz... Demokrasiye inanmış, defalarca seçim sandığından çıkmış Özgür Özel'e yakışmayan sözler.
Keşke söylemeseydi.

***

Demir Lady'den siyaset dersi

Margaret Thatcher... İngiltere'de... 15 yıl Muhafazakâr Parti Genel Başkanlığı... Ve yıllarca (1979-1990) Başbakanlık yaptı.
Anılarını yazdı:
"Demir Lady'nin Anıları... Başbakanlık Yılları."
Thatcher, her sabah ne yaptığını anlatıyor:
Meclis, parti ve basın danışmanıyla toplantı... Medya bugün bana neler sorabilir? Hangi soruya, ne yanıt vermeliyim? Bugün nerede, neler söylemeliyim?"
Demir Lady'nin anıları... Siyasetçiler için, derslerle dolu "başucu kitabı."

***

Nokta

Uzatmayalım... Sözü şöyle bağlayalım;
Siyasetçi sadece ne söyleyeceğine değil... Ne söylemeyeceğine de dikkat etmeli.

***

Al sana derin devlet

Başbakan Adnan Menderes'in miting konuşması... Hepi, topu 7 dakikadır.
Aslında... Menderes uzun konuşacaktır... Hazırlıklıdır.
Fakat... Konuşmasının 7'nci dakikasında... Hoparlörler susuverir.
Zira... Bilinmeyen eller, kabloları kesmiştir.
Kimler mi? Elbette 2 gün sonra darbe yapacak olanların, seçim meydanındaki uzantıları... Derin devlet maşaları...

***

Son miting... Son konuşma

Eskişehir... 1960... Nüfus 210 bin.
Başbakan Adnan Menderes'in son mitingi... 25 Mayıs 1960... Çarşamba... Meydandaki kalabalık... 150 bin.
Belli ki bütün bölge... Komşu iller, ilçeler Eskişehir'e akmış... Bilecik... Afyon... Kütahya.
Ve... Menderes'in konuşmasından birkaç satır başı:



Çok sevgili vatandaşlarım.
Yolumuz, seçim yoludur.
Serbest seçim yoludur.



Hürriyet ve demokrasinin memleketimizde yerleştirilmesi yoludur.
Şayet büyük Türk milletinin olgunluğuna ve demokrasinin faziletine inanmakta isek, iktidara gelmenin ve iktidardan gitmenin, seçimden başka bir yolu olmadığını kabul etmemiz lazım.

***

Kuyruklu yalan

Eskişehir... Tarih, kültür, turizm... Konaklayacak tesis çok... Tasigo Otel... Dedeman... Anemon... Ramada... Nova Vista... Lidyapark... Otel çok.
Ve... 1960 Türkiye'si... Eskişehir'de... 5 yıldızlı otel ne gezer? Toplantı salonu, yemek salonu nerede?
Başbakan... Gece, şeker fabrikası lojmanında konaklar.
25 Mayıs... Sabotajın yapıldığı, mikrofonun kablosunun kesildiği günün akşamı... Başbakan Menderes onuruna yemek... Şeker fabrikası salonu.



Yemekte... Eskişehir Garnizon Komutanı Tuğgeneral Bedii Kireçtepe de vardır.
General... Başbakan'a karşı elbette saygılıdır... Kapıda karşılar... Kapıya kadar uğurlar... Esas duruştadır.
Ama... Aynı general... 2 gün sonra... 27 Mayıs 1960'ta... Eskişehir Örfi İdare Komutanı Tuğgeneral Bedii Kireçtepe imzasıyla... Bildiri yayınlanır:
Bütün hükümet erkânı ve Demokrat Parti başkanları yabancı memleketlere kaçarken yakalanmışlardır.
Beraberlerinde 12 uçak dolusu altın, mücevher ve parayı kaçırmakta iken yakalandılar.
Yalan... Katmerli yalan... Kuyruklu yalan... Her dönemin şifa bulmaz hastalığı... Dün vardı, bugün yine var.

***