Türkiye'nin en eski doğrudan yabancı sermaye yatırımlarından biri olan ve 1963'ten bu yana İzmit tesislerinde ürettiği lastiğin yüzde 70'ini ihraç eden Goodyear, 42 yıl sonra şartlar yüzünden ithalatçı olmaya ve işçi azaltmaya karar verdi. Bu kararın arkasında Türk sanayicisinin de şikayetçi olduğu yüksek işgücü maliyetleri, düşük kur sorunu yatıyor. İthalata ağırlık vermeye başlayan Goodyear, yüksek işçilik maliyetleri ve düşük üretkenlik gerekçeleri ile Adapazarı ve İzmit'teki fabrikalarında yeniden yapılanıyor. Bu yapılanma ile Adapazarı'ndan 80, İzmit'ten 29 işçi olmak üzere toplam 109 işçinin işine son verildi. İşine son verilen işçilerin performans kriterlerine göre belirlendiği ve tazminatlarının yatırıldığını açıklandı. Halen Goodyear'ın İzmit fabrikasında 555, Adapazarı fabrikasında ise 890 kişi çalışıyor.
TÜRKİYE'NİN ZAYIF HALKALARI
Aslında Goodyear'ın bu kararı Türk ekonomisinin de en zayıf halkalarını göstermesi açısından önemli bir örnek oluşturuyor. Aşırı değerli YTL, ithalatı artırıp, işçilik maliyetlerini döviz bazında yükseltirken Türkiye'de üretimin cazibesini azaltıyor. Buna bir de işçi ücretleri üzerindeki yüksek vergi ve prim yükü de eklenince rakip olarak gösterilen Doğu Avrupa ülkelerine karşı ilgi artıyor. Öte yandan işten çıkarma ve üretimin azaltılarak ithalata kayılması kararının yabancı sermayeyi Türkiye'ye çekebilmek için geçen hafta yapılan toplantının hemen sonrasında gerçekleşmesi ilginç bir tesadüf oldu. Yabancı Sermaye Derneği'nin (YASED) düzenlediği toplantıda, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, dünya devlerinin başkanlarına Türkiye'nin cazip olduğu, yabancılara önemli imkanlar sunduğunu söylerken Ford Motor Avrupa Başkanı John Fleming de Türkiye'nin en büyük rakipleri olan Macaristan, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ndeki düşük maliyet avantajlarının bir tehdit oluşturduğunu söylemişti.
BİR İŞÇİNİN MALİYETİ 48 BİN 500 YTL
Türkiye'nin, daha önce yerli ve ihraç pazarları için düşük maliyetli bir üretim merkezi olarak yatırım için cazip bir konumda bulunduğunu söyleyen Goodyear Lastikleri sözcüsü ve Halkla İlişkiler Müdürü Nedret Türkkuşu da, yıllar içinde bu avantajın yitirildiğini belirtti.
İTHAL LASTİK UCUZ
Son aylarda Türkiye'de üretilen lastiklere olan talebin düşmeye başlaması sonucunda, şirketin üretimi azaltarak, yatırımlarını daha düşük maliyetli başka fabrikalara kaydırmaya başladığını kaydeden Türkkuşu, daha düşük maliyetli diğer fabrikalardan lastik ithal etmenin daha ucuza geldiğini anlattı. Türkkuşu, "Otomotiv üreticilerinin taleplerini karşılamak üzere, onlara rekabetçi düzeyde lastikler tedarik etmeliyiz. Ancak, bunu maliyet açısından daha cazip diğer Goodyear fabrikaları ile sağlayabiliyoruz" dedi. Goodyear'ın dış pazarlarda rekabet gücünü kaybettiğini söyleyen Türkkuşu, Türkiye'de bir işçinin maliyetinin yılda 48 bin 500 YTL olduğunu ve bu rakamın Doğu Avrupa'daki fabrikalardan daha yüksek olduğunu kaydetti. Türkkuşu, işçi azaltımının 109'la sınırlı kalıp kalmayacağına ilişkin soruyu "Yapılanma sonrasında nasıl gelişme olacağını göreceğiz. Şu anda bir şey söylemek mümkün değil" şeklinde cevapladı.
1967'DEN BERİ İHRACAT YAPIYOR
Goodyear, 1 Eylül 1961'de kuruldu. 1962'de İzmit'in Köseköy mevkisinde temeli atılan fabrikada üretim 1963'te başladı. İlk Türk malı Goodyear lastiğinin Avrupa'ya ihracatı ise 1967'de gerçekleşti. 1986'da Uniroyal Endüstri ile birleşen Goodyear, Uniroyal'in Adapazarı fabrikasını devraldı ve fabrika sayısı ikiye çıktı. Goodyear, binek, hafif ticari ve zirai araçlar, kamyon, otobüs ve iş makineleri için lastik üretiyor.
