Dünya piyasaları FED’in yapacağı faiz arttırımı nedeniyle dalgalanma yaşıyor. Analistlerin, yatırımcıların en zor günleri. Yatırımcılarını yönlendirecek analizleri yapması gereken isimlerden biri de Oyak Bank' satın alarak Türkiye'ye giren Hollanda Bankası ING Bank'ın Başekonomisti Mark Cliffe…
Türkiye’de bulunan Cliffe’le bir kahvaltıda buluştuk. hem dünya piyasalarındaki gelişmeleri hem de Türkiye’ye ilişkin öngörülerini anlattı. “Kariyerimin en zor günlerini yaşıyorum” diyen Cliffe, “Kavşaktaki Türkiye” başlığıyla da bir sunum yaptı. “Türkiye komşuları itibariyle harika bir yerde değil. Dört tarafında sıkıntılar var. Yunanistan, Rusya-Ukrayna krizi, Ortadoğu’daki karışıklıklar. Ancak potansiyeli hala yüksek” diyor.
Cliffe son yıllarda dünyada tartışılan “yeni normal” tanımına farklı yorum getiriyor. Cliffe “finansal piyasaların hiç de alışık olmadıkları sularda ilerlemeye zorlanacakları için yeni sürprizlere de gebe olunduğunu” belirtiyor. Yeni anormal olarak tanımladığı durumu şöyle özetliyor:
" Yeni Anormal on yıldan uzun süredir finansal sistemi reforme etme çabasının da ötesine geçen yapısal değişiklikler olarak niteleniyor. Ekonomi politikaları dengesiz bir zeminde. Geleneksel olmayan para politikası müdahaleleri varlık fiyatlarını yukarı çekmede ekonomik büyümeden daha başarılı oldu. Bu durum faiz oranlarını normalleştirme yolculuğunun piyasaların umduğundan çok daha çetrefilli olacağının bir göstergesi.”
Politikacıların büyümeyi artırıcı mali ve yapısal reformları hayata geçirmede isteksiz olduğunu dile getiren Cliffe, “İş dünyasına güven verecek ekonomik politika kaymalarının hayata geçmesi gerekiyor. Ancak bu kaymanın tetiklenmesi için yeni bir resesyon şokuna mı ihtiyaç olduğu sorusu henüz yanıtlanmış değil" diyor.
Mühimmat bitti
Cliffe dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin öngörülerinden bazıları ise şöyle:
- Fed'den Haziran'da faiz artırımı bekliyorum. Bu da finans piyasalarında bir çalkantı yaratacak. Fed'in faiz artırması sürpriz olmayacak ancak esas soru nasıl sürpriz tepkilere yol açabileceği yönünde. O kısmı kestirmek zor.
- Fed ilk faiz artırımını yaptıktan sonra ikinci adımı atmak için uzun süre de bekleyebilir. Ben Fed'in ekonomik aktiviteyi canlandırmak için elindeki tüm silahları kullandığını ve mühimmatını bitirdiğini düşünüyorum. Faiz artırdıktan hemen sonra çark da edebilir ve faizi yine eski seviyesine de getirebilir.
- Yunanistan'ın parasal birlikten ayrılacağını düşünmüyoruz. Bu iki tarafın da hayrına olmaz. Muhtemelen 60 milyar euro civarı yeni bir kurtarma paketi bekliyoruz. Bu euro için iyi haber olur. Ancak unutmamak lazım ECB, 'euro'yu düşük tutmaya çalışıyor.
- Ukrayna sorunu çözülmeyecek, Putin geri adım atmayacak ancak petrol fiyatlarının yeniden yükseliş trendine gireceğini öngörebiliriz. İkinci yarıdan sonra 70 dolarlar seviyesi görülebilir.
- Türkiye’de seçimler var. FED faiz arttırırsa yatırımcılar oraya kayabilir. Bu da Türkiye’yi etkiler. Ancak AB’deki parasal genişleme ve büyüme Türkiye ihracatını olumlu etkiler.
--Seçimler izleniyor. Seçimden sonra yatırımların sürmesi için kredibilitesi olan bir ekonomi yönetimi gelmeli.
Cliffe'in dediği gibi dünya belirsiz bir dönemden geçiyor. Parası olanlar için tabii. Biz vatandaşlara etkisi ise tasarrufu yetersiz olan Türkiye'ye gelecek yatırımların azalması. Bu da yatırımların durması, işsizliğin daha artması demek!
