Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2000 yılında yaptığı projeksiyonlarda 2010 yılı için güneş enerjisi kapasitesini 4 GW olarak öngörüyordu. 2010 yılına gelindiğinde gerçekleşen rakam öngörülenin 10 katına ulaşarak 41 GW oldu. Yine 2010 yılında yapılan 2020 projeksiyonu 113 GW olarak hesaplanmıştı. Fakat bu öngörü de 2013 yılında daha aşıldı ve kapasite 136 GW oldu.
2014 yılı sonunda ise güneş enerjisi kapasitesi 178 GW’a ulaştı. Bu, 2000 yılındaki kapasiteye göre 100 kat artış anlamına geliyor.
Güneş enerjisi pazarındaki kapasitenin 540 GW’a kadar çıkabileceğini öngörüyor.
Rakamlar tahminlerin üzerinde ancak hala dünyada enerji kaynakları arasında güneşin payı sadece yüzde 2. 2020'de ise bu oranın yüzde 26 olması öngörülüyor.
Dünyanın en büyük sorunlarından biri olan küresel iklim değişikliklerinin çözümü açısından en önemli enerji kaynağı olan güneşte uzun zamandır ilk kez umut veren bu notlar, Zorlu Grubu'nun enerji konusunda Bloomberg araştırma şirketine hazırlattırdığı Güneş Enerjisi Raporu'ndan.
Zorlu Holding CEO'su Ömer Yüngül ve Zorlu Enerji Genel Müdürü Sinan Ak ve BNEF Uygulamaları Araştırmalar Başkanı Itamar Orlandi'nin katıldığı toplantıda açıklanan rapor, B20 ve G20 toplantılarına sunulacak.
Raporda hem dünya hem Türkiye açısından çok önemli bulgular var.
Enerjide doğalgaz, termik ve hidroelektrik santraller ağırlıklı üretim yapan ve en büyük umudu da inşaa edilecek üç nükleer santrale bağlayan Türkiye'de güneş enerjisinin durumu ne? Raporda yer alan bilgiler şöyle:
-- Türkiye'nin 2014 yıl sonu itibariyle 93 MW güneş enerjisi kurulu gücü bulunuyor.
-- Yüzölçümü Türkiye'nin yarısından daha az olan Almanya’da bu rakam 40 bin MW’ı buluyor.
-- Türkiye, Almanya’dan yüzde 60 daha fazla güneş ışığı alıyor.
-- Almanya, 2030 yılı için güneş enerjisinde 66.000 MW kurulu güç hedefliyor. -- Türkiye Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı”nda Türkiye için 2023’te koyulan hedef ise 5GW olarak belirlenmiş bulunuyor.
Türkiye güneş potansiyeline sahip, bu konuda çok şanslı ama ne yazık ki gündeme hala tam anlamıyla gelmiş değil.
Toplantıda raporun neden hazırlandığını Zorlu Holding CEO'su Ömer Yüngül, şöyle açıklıyor:
"Zorlu olarak G20 Zirvesi'nde enerji ve dijital ekonomi toplantılarına stratejik iş ortağı olarak katıldık. Hazırlanan rapor aynı zamandaTürkiye'nin güneş enerjisi vizyonuna önemli bir katkı sağlayacak diye düşünüyoruz. Güneş yatırımlarını gündeme getirmiş oluyoruz."
Yüngül, raporla birlikte Zorlu Grubu'nun enerjideki yaklaşımını da anlatıyor. 2007'den beri stratejik olarak yenilenebilir enerjilere yoğunlaştıklarını belirtiyor. Rüzgar, jeotermal ve HES yatırımları olduğunu anlatan Yüngül, güneş enerjisi yatırımlarına ise ayrı bir birim olarak baktıklarını belirtiyor.
"Dünyada tahminlerin üzerinde bir güneş gerçeği ortaya çıktı. Yatırımların 2030'a kadar 2.5 kat büyümesi bekleniyor" diyen Yüngül, bu nedenle teknolojide A'dan Z'ye her konuda yer alacaklarını belirterek, şu bilgileri veriyor:
"Televizyondan panel üretimini biliyoruz. Üretime aşinalığımız var. Bu kez bu alanda fırsatı kaçırmak istemiyoruz. Araştırma geliştirme çalışmalarını sürdürüyoruz.."
Zorlu Enerji Genel Müdürü Sinan Ak ise dünyada 1 milyardan fazla insanın enerjiye ulaşamadığını belirtiyor. Bu insanların büyük bölümü ise güneşin ağırlıklı olduğu bölgede.Ak, şunları söylüyor:
“Yaptığımız projeksiyonlar; 2040 yılına kadar ortaya çıkacak yeni elektrik üretimi kapasitesinin yüzde 60’nı ve 12 trilyon doları aşması beklenen yeni enerji yatırımlarının yüzde 65’ini yenilenebilir enerjinin oluşturacağını gösteriyor. İklim değişikliklerinin önlenmesi için bu zorunlu. Maliyetlerin düşmesini sağlayacak bu gelişim güneş enerjisindeki asıl devrimi yaratacak."
Türkiye biçilmiş kaftan
Ak, Zorlu Enerji olarak yurt içindeki kurulu gücün yüzde 46’sını yenilenebilir enerji kaynaklarına dayandırdıklarını belirterek, Türkiye'nin de bu konuda şanslı ülkelerden biri olduğuna dikkat çekiyor. "Güneş teknolojisinde şu anda durum akıllı telefonların çıktığı zaman gibi" diyor.
Yüngül'e göre de Türkiye gelişmekte olan ülkelere yakınlığı itibariyle bu yatırımlar için biçilmiş kaftan. Tek sorun arz güvenliği. Türkiye'nin enerji eylem planının değişmesi gerektiğini söyleyen Yüngül, "Hem de teknoloji birikimi açısından bölgenin en iyisiyiz. Geç kalındı ama avantajımız hala var."
Yüngül Zorlu olarak yatırım için hazırlıklarının sürdüğünü söylüyor. "Teşvikler var ama yeterli değil. Bürokratik engeller var. Yatırıma başlamak için emin olmak gerekiyor" diye devam ediyor.
Sistem değişmeli
Yüngül yatırıma başlamaları için ne bekledikleri sorusuna da şu yanıtları veriyor:
"Yatırıma başlamak için 3 bin megavat üretimde alımın garanti olması gerekli.
Regülasyonları bekliyoruz. Türkiye'deki sistemin dünyada örneği yok. Seçimlerden sonra üç beş ay içinde bu sorunun çözüleceğini düşünüyoruz."
Çözülürse yapılacak yatırım miktarı ne? Yüngül açık bir yanıt vermese de şunları söylüyor:
"500 megavatlık bir güneş yatırımı 500 milyon dolara mal oluyor. Daha az yatırım verimli olmaz. Bizim hedefimiz ise daha yüksek. Yabancı ortaklık da mümkün."
Türkiye’de güneş enerjisinin ağırlığı artacak
Türkiye’nin güneş enerjisi açısından büyük bir kaynağa sahip olduğunu ama bugüne kadar bu kaynağı verimli bir şekilde kullanamadığını söyleyen BNEF Uygulamalı Araştırmalar Başkanı Itamar Orlandi ise şunları söylüyor:
“Güneş enerjisi konusunda gelişmekte olan birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bariyerler bulunuyor. Yapılan düzenlemeler ve atılan adımlar sonrasında bu konuda önemli bir mesafe alınacağına inanıyorum. Türkiye’nin mevcut gelişim potansiyeli ile 2023 güneş enerjisi hedeflerini çok daha önce gerçekleştirilebileceğini düşünüyorum."
2023 yılına kadar planlanan 12.700 megavatlık güneş enerjisi yatırımı gerçekleşirse Türkiye ekonomisine ne katkı sağlayacağını Sinan Ak şöyle açıklıyor:
"Cari açık yüzde 7-10 azalır. Doğal gaz ithalatı 3.2 milyar dolar düşer. 3 bin megavatlık termik santral ikame edilir. 1 milyon ağacın bir yıllık karbon tutumuna eşdeğer enerji üretilir."
Türkiye'nin en büyük gruplarından birinin enerjide vizyonunu güneş enerjisi üzerine kurması gerçekten sevinilecek bir gelişme. Sevinmemek elde değil!
