Evet, yatırım aracı ama eski, bildiğimiz altın değil. Ölçülü ve bilinçli olmak lazım. Altın alıp, tutup büyük zararlara da girebilirsiniz. Dikkat!
Biz ulus olarak parlayan sarı ışıltılı madeni (altını) çok seviyoruz. Düğün, sünnet veya kadınların günlerinde oh maşallah takıp takıştırıyoruz. Tam, çeyrek, cumhuriyet...
‘Ben yatırımdan anlamam’ diyen genç kızlarımız maaşlarını alır almaz kendilerini kuyumcuda ‘bir çeyrek’ alırken buluveriyor. Bir de her keseye uygun gram altınlar çıktı. O da yetmedi, bankalarda dijital altın hesapları açıldı.
Son olarak da bankalar kuyumcu misali kilo ile ‘hurda bilezik, kolye’ alır oldular bizden. İyi güzel de bu ışıldak element bizim cüzdanı da ışıldatabilecek mi? Aman dikkat edin. Altın alıp elinizde tutarsanız büyük zarara girebilirsiniz.
*
Kutup ayısı gibi
Pembe ile Mahmut 1980 Ocak ayında evlenmişler. Ailelerinin takıp takıştırdığına ek bir de kendi biriktirdikleri bütün para ile altın almışlar. Bir dolu altınları olmuş. İhtiyatlı davranıp banka kasasında saklıyorlarmış.
‘Eh artık zengin olmuşuzdur’ diye düşünüyorlarmış akşam kahvelerini içerken. Dilekolay tam 33 yıldır saklıyorlar. Ama oda ne, Ayşe ile Mehmet ev almak için altınları bozdurmaya gitmişler, ne görsünler, zarardalar.
*
Enflasyon eritiyor
Ayşe ile Mehmet Ocak 1980’de altın aldıklarında, altın onsu (31 gram) 875 dolardı. Geçen hafta altının onsu 1200 doların altına indi. Dün 1245 dolar civarı. Ama şunu unutmayalım ki, artmış gibi dursa da enflasyon düzeltmesi yapınca esas rakamlar çıkıyor ortaya.
Hatta ve hatta, Ayşe ve Mehmet iki sene önce altının onsu 1900 dolar olmuşken bile zarardalardı...
Altın bazen bir kutup ayısı gibi kış uykusuna yatabiliyor ve fiyatı senelerce yerinde sayabiliyor.
Sonuç: Eskisi gibi ‘al bir köşeye at hep kazandırır’ dönemi GEÇTİ.
*
BORSA İSTANBUL
Uzun dönemde en çok kazandıran yatırım borsaya bakalım bir. Son 33 senede Borsa İstanbul’a bakamıyoruz, çünkü borsa 27 senedir işlemde.
1986’dan itibaren var. 10 seneye önce borsaya 1000 lira koysaydınız enflasyon için düzelttikten sonra 3000 lira olmuştu. Hani söylemeden edemedim.
*
SAKIN TÜM PARANIZIYATIRMAYIN
Eskiden altın mücevher ağırlıklı kullanılır, Hindistan’da yazın Hint Düğünleri olduğu zaman fiyatı artardı. Ama şimdi tüm dünyayı kasıp kavuran bir yatırım aracı. Herkes tanımaya başladı altını.
Sadece altın gününde kuyumcudan bir çeyrek kapan Neriman Hanım değil, Elizabeth ve Jonny’de alıyor artık altını. Büyük yatırımcılar alıyor. Hop diye satıveriyorlar.
Fiyatlar bir iniyor bir çıkıyor. Son üç ayda altın fiyatı yüzde 25 düştü. Altın son 90 yılın da en kötü çeyreğini yaşıyor. Küçük yatırımcılar şaşkın kala kalıyor.
Sonuç: HİÇ BİR ZAMAN birikiminin tümünü altına koyma.
*
Pahalı mı?
Altın madenlerindeki maliyetlerden tutun, Amerikan faizleri ve dolar kuruna kadar birçok şeye bakmak lazım. Hem dolar/TL’ye bakmak lazım hem dolar/altına. Genelde, dolar artarsa altın düşer.
Dolar artarsa TL düşer. İkisi de eşit oranda düşerse, TL bazında altın düşmemiş olur. O sebeple durum benim annem için bayağı karmaşık.
Sonuç: Altın alıp yastık altına koyma dönemi bitti.
*
Kimya dersinde Au olarak öğrendiğimiz altın ne yenilir ne de içilir. Anlamsız bir maden. Evet, ışıldayan bir yatırım aracı. Ama alınca ölçülü ve bilinçli alınmalı. Eski Mısır’daki halk da aynı bizim gibi altını saklamış da saklamış. Hatta bulduğu her yere gömmüş.
Sonuç: Yorum sizin...
*
O bir ‘para birimi’
Altını aslında bir para birimi gibi düşünebiliriz. nasıl Amerika’nın para birimi dolar, Almanya’nın para birimi euro, altınında bir ülkesi var diyelim,‘Altın Cumhuriyet” altında oranın para birimi gibi (misalen söylüyorum).
Değer hesabı
Altının Türk lirası cinsinden değeri (yani sizin için önemli olan) sadece altının dünyadaki değerine değil aynı zamanda Tl’nin dolar karşısındaki değerine de bağlıdır.
Sonuç: Altın fiyatını anlamak zor.
Peki ne olacak?
Bazı uzmanlar altın fiyatlarının 1000 dolara gerileyeceği hatta birkaç yıl içinde 700 doları bulacağını savunuyor. Bazıları ise şimdi bir düşüşte olduğunu ve artık yukarı gideceğini. Hangisi haklı kimse bilemiyor.
Sonuç: Kahin olmak gerek. Sadece ‘beklentiler’ var.
*
İKİNCİ EL ARABA ALMAK İSTİYORUM
Kimya dersinde Au olarak öğrendiğimiz altın ne yenilir ne de içilir. Anlamsız bir maden. Evet, ışıldayan bir yatırım aracı. Ama alınca ölçülü ve bilinçli alınmalı.
Eski Mısır’daki halk da aynı bizim gibi altını saklamış da saklamış. Hatta bulduğu her yere gömmüş.
Sonuç: Yorum sizin... karmaşık
Altını dolar, euro, yen gibi bir para birimi olarak düşünebilirsiniz. Fiyatı birçok değişkene bağlı o bir ‘para birimi’ BorsA İsTAnBul Uzun dönemde en çok kazandıran yatırım borsaya bakalım bir. Son 33 senede Borsa İstanbul’a bakamıyoruz, çünkü borsa 27 senedir işlemde.
1986’dan itibaren var. 10 seneye önce borsaya 1000 lira koysaydınız enflasyon için düzelttikten sonra 3000 lira olmuştu. Hani söylemeden edemedim. DİKKAT! Altın eskisi gibi güvenilir bir liman değil.
Altın madenlerindeki maliyetlerden tutun, Amerikan faizleri ve dolar kuruna kadar birçok şeye bakmak lazım. Hem dolar/TL’ye bakmak lazım hem dolar/altına. Genelde, dolar artarsa altın düşer.
Dolar artarsa TL düşer. İkisi de eşit oranda düşerse, TL bazında altın düşmemiş olur. O sebeple durum benim annem için bayağı karmaşık. Sonuç: Altın alıp yastık altına koyma dönemi bitti.
Soru: 12 yıllık bir arabam var, çok masraf çıkarmaya başladı. Biraz daha yenisini almak istiyorum. Satarsam yaklaşık 10 bin lira eder. Birikmiş 7 bin liram var. İkinci el araba almak istiyorum fiyatı 28 bin lira. 1200 lira maaşım var. Ayda en fazla 200 lira biriktirebiliyorum. Kredi çekip yeni araba alsam mı?
Ümit (28)
Cevap: Hepimizin istekleri var. Bu isteklerimizi bütçemize göre gerçekleştirirsek finansal huzurumuz da olur. 28 bin lira değerinde bir araba için 17 bin peşin verip geri kalanını 3 yıl krediyle alırsan aylık 360 lira civarında kredi ödeyeceksin.
Aylık gelirinin yüzde 30’u araba kredisine gidecek. Başka borcun var mı bilmiyorum. Tavsiyem arabanı yenile ama bütçene uygun arabalara bak.
