Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve Fransa hükümetinin davetiyle Strasbourg ve Paris’te çok önemli görüşmelerde bulundum. Avrupa Birliği Konseyi, Avrupa Parlamentosu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Fransa Dışişleri Bakanlığı, MEDEF (Fransa’nın TÜSİAD’ı) gibi Türkiye açısından son derece kritik kurumların temsilcileriyle bir araya geldim. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu’ndan Miray Akdağ’ın koordinasyonunda gerçekleşen seyahatte Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Yunus Demirer ve Strasbourg Başkonsolosu Bekir Sarp Erzi’yi de ziyaret etme imkânı buldum.
Birçok kurumu kapsayan ve hayli zengin içerikli program süresince Avrupa ülkeleri ve kamuoylarından Türkiye’ye dönük büyük bir ilgi ve merak olduğunu gördüm. Ancak çok sayıda faktörden etkilenen AB-Türkiye ilişkilerinde olumlu ve olumsuz gelişmeler doğal olarak bir arada yaşanıyor. Bununla birlikte özellikle Strasbourg’daki Avrupa Konseyi’nde katıldığım brifingde Türkiye’nin kesinlikle Avrupa’nın vazgeçilmez bir parçası olarak değerlendirildiğini ve kesinlikle dışlanmak istenmediğine tanık oldum.
Avrupa Birliği Türkiye Raportörü İspanyol siyasetçi Nacho Amor ile bir araya geldik. Amor, Türkiye’yi çok önemli bir ülke olarak gördüklerini ve Avrupa ile entegrasyona büyük değer verdiklerini söyledi. Ancak Ankara’nın özellikle demokrasi ve insan hakları konusundaki tutumuna sert eleştiriler getirdi. Yargılamalar konusundaki toptancı tutumunu kabul edilemez bulduklarını ifade etti. Türkiye’nin Avrupa Birliği önündeki engelin demokrasi eksikliği olduğunu söyledi. Tek başına jeopolitik avantajların üyeliğe yeterli olmadığını vurguladı.
ELEŞTİRİ VE UYARILAR
Temaslarımızın önemli noktalarından biri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ydi. 2019 yılında tutuklanan iş insanı Osman Kavala ve daha başka onlarca dava Türkiye ile AİHM arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor. AİHM kararlarının uygulanması konusunda bir tür izleme mekanizması olan Avrupa Konseyi de ‘Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde Türkiye’ye yaptırımlar uygulanabileceğinin’ sinyallerini vermişti. Mali yaptırımlardan, Türkiye’nin üyeliğinin askıya alınmasına kadar geniş bir çerçevede yaptırımların gündeme gelebileceği tartışılmıştı. Fakat Avrupa Konseyi İletişim Sorumlusu Daniel Höltgen ile yaptığımız görüşmede ben bir yaptırım işareti almadım. Bununla birlikte AİHM çevrelerinde Türkiye’nin altına imza attığı sözleşmelere istisna getirmeden uyması bekleniyor.
Heyetteki gazetecilerle katıldığımız Paris programında görüşmelerimizi Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği’nden Julien Cecillon organize etti. Fransa Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri Bakanlığı, 2024 Olimpiyat Organizasyonu yetkilileriyle çok verimli toplantılar yaptık. Fransızlar, olimpiyat oyunlarının unutulmaz geçmesi için hummalı bir çalışma içinde. Altyapı ile ilgili son kontroller yapılıyor. Olağanüstü güvenlik önlemleri alınıyor. Fransa Spor Büyükelçisi Samuel Ducroquet, 26 Temmuz-11 Ağustos tarihleri arasında düzenlenecek oyunlarda 35 bin polis, 12 bin asker ve ilave olarak 24 bin emniyet mensubunun hazır olacağını anlattı. 120 devlet ve hükümet başkanını ağırlayacak olan Paris’e olimpiyat oyunları için 16 milyon ziyaretçi gelmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımı henüz kesin değil. Rusya ise savaştan ötürü boykot edildiği için Paris’te olmayacak.
