Soru: İşyerinde sigortalı dahil kimseyi çalıştırmayan terzi esnafı, risk değerlemesi yaptıracak mı? Cezair AKTEPE
Cevap: İş sağlığı ve güvenliği yasası, çırak dahil bir kişi çalıştıran işyerlerini kapsıyor. Bu nedenle işyerinde sigortalı çalıştırmayan terzinin risk değerlendirmesi yapması veya yaptırmasına gerek bulunmuyor.
Kıdem tazminatı alıp ayrılanın tekrar çalışmasını yasaklayan yasa yok
Soru: 1971 doğumluyum. 14 Temmuz 1987’de SSK’lı oldum. 1997’den bu yana bir şirkette çalışıyorum. Şimdi işten ayrılmak istiyorum. 15 yıllık sigortam ve 6200 gün primim var. Acaba işten ayrıldıktan sonra tekrar başka bir sigortalı işe girebilir miyim? Kıdem tazminatımı alabilir miyim, ne gibi işlemler yapmam gerekiyor? Hayri BOLAT/ADANA
Cevap: Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir. Kıdem tazminatı alıp ayrıldıktan sonra tekrar çalışmayı yasaklayan bir yasa yok.
Aylığınızın düşmemesi için Bağ-Kur’da da tavandan prim ödemelisiniz
Soru: 22 Ekim 1968 doğumluyum. Üniversitede okurken 1989’da kurum stajı yaptım. 1) Sigorta başlangıcım o yıl olarak kabul edilir mi? 2) Staj yaptığıma dair belgelerle müracaat etsem sigorta başlangıcım 1989 olur mu? Sigorta kartımda başlangıcım 1 Şubat 1992 olarak görünüyor. Ancak SSK kaydında 2 Ağustos 1993 yazıyor. 3) Emeklilik için hangisi esas alınacak? 4) 1 Nisan 1992-1 Nisan 1993 arası 12 ay (4 ay sınıf okulu ve 8 ay kıtada) yedek subay olarak askerliğimi yaptım. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1992 kabul edilirse askerliği borçlanabilir miyim? Bana avantajı olur mu? 5) Sigorta başlangıç tarihim 2 Ağustos 1993 olarak kabul edilirse askerliği borçlanabilir miyim? Borçlanmamın bana bir avantajı olur mu? Ayrıca 2 Ağustos 1993-31 Mayıs 2010 arasında özel bir şirkette çalıştım. Primlerim tavandan ödendi. 6150 gün primim var. 4 Haziran 2010’dan bu yana da Bağ-Kur’luyum. Tabandan prim ödeyebilmekteyim. 6) Sonuçta ben Bağ-Kur’dan mı yoksa SSK’dan mı emekli olacağım? Bağ-Kur’dan emekli olursam maaşım çok düşer mi? 7) Emekli maaşı için Bağ-Kur prim ödemelerini artırmalı mıyım? 8) Firmamı resmi olarak kapatmam durumunda SSK’dan emekli maaşı alabilir miyim? Ya da herhangi bir yerde SSK’lı olarak çalışsam emekli maaşımdaki düşüş azalır mı? Varol ÇELİK
Cevap: 1) Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden başlangıç sayılmaz. 2) Staj sigortanız yapılmıştır. Ancak yapılan sigorta emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Bu açıdan belgelerle başvuru yapmanız sonucu değiştirmez. 3) Başlangıç olarak, adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen 1 Ağustos 1993 dikkate alınacaktır. 4) Başlangıcınız 1 Nisan 1992 kabul edilirse (bize göre edilmez), askerliğinizi bu tarihten sonra yaptığınızdan borçlanma (okul dönemini) emekli olma şartlarını değiştirmeyeceğinden yararı olmaz. Sadece primi 4 ay artırır. 5) Yedek subay okul dönemini borçlanmanız yararlı. 6) Belirttiğiniz şekilde prim ödeyerek Bağ-Kur’dan emekli olursanız emekli aylığınız düşer. 7) Bağ-Kur’dan emekli olacaksanız, SSK’da olduğu gibi tavandan prim ödemelisiniz. 8) Firmanızı kapatmadan başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebilirsiniz. Emekli aylığınızın tutarı üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile prim sayınıza bağlı. Emekli aylığınızı artırmak için emekli olacağınız 22 Ekim 2021’e kadar prime esas kazancın üst sınırından prim ödemelisiniz.
51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz
Soru: 1 Ocak 1968 doğumluyum. 11 Haziran 1990’da SSK’lı oldum. 8260 gün primim var. SSK girişim askerliğimden sonra. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam ne zaman emekli olurum? Hakkı KABAK
Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınızdan, askerliğinizin 200 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 200 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonara prim ödemeseniz de 1 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.
İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz
Soru: 6 Şubat 1956 doğumluyum. 10 Şubat 1978’de SSK’lı olarak iş yaşamına başladım. 5 Mart 1976’da 20 ay olarak yaptığım askerliğimi borçlandım. 3600 gün primimi doldurdum. Ne zaman emekli olabilirim? Resul TOPKAYA
Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek eski yasa şartlarıyla emekli olmanıza imkan sağlıyor. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
