Soru: 10 Temmuz 1966 doğumluyum. Askerden önce 27 Temmuz 1984’te SSK’lı oldum. 5250 gün primim var. Askerlik borçlanması yapmadım. Askerlik borçlanmasının emekliliğime faydası olur mu? Ne zaman emekli olabilirim? Remzi BAYSAL Cevap: Askerliğinizi SSK’dan sonra yaptığınızdan, borçlanma sadece prim sayınızı artırır. Emekli olma şartlarını değiştirmez. Prim ödemeniz emekli olmaya yeterli olduğundan, askerliğinizi borçlanmanıza gerek bulunmuyor. 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşında emekli olabilirsiniz.
Üç değil, dört aylık alan da var
Soru: 1) SSK’lı değilim. Babam ve eşim SSK’dan emekli. Babamdan yetim maaşı alamıyorum. Eşimden dul maaşı alıyorum. Çevremde, üç maaş alanlar var. Bağ-Kur, Emekli Sandığı, SSK hepsi devletin değil mi? Eşim vefat ettiğinde bir süre babamın maaşını aldım. Fakat o zaman da eşimin maaşını alamadım. Kazanılmış hak olan babamın maaşını neden alamıyorum? 2) Emekli maaşına haciz gelebilir mi? Fethiye ULUSOY Cevap: 1) SSK’da, eşinizden dul, babanızdan yetim aylığı olmak üzere iki aylık alamazsınız. Ancak, dul ve yetim aylıklarından yüksek olanı tercih etme hakkınız var. Muhtemelen eşinizden bağlanan aylık yüksek olduğundan, eşinizden dul aylığı almaya devam edeceksiniz. Eleştirinizde ve yakınmanızda haklısınız. Çevrenizde üç aylık alanların, aylık aldığı sosyal güvenlik kurumları farklıdır. Üç değil, dört ayrı kurumdan dört dul aylığını birlikte alanlar da var. Bu durum yasalar arasındaki farklılıktan kaynaklanıyor. Bugün için sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında toplandı. Ancak, sosyal yardım ve haklarda norm ve standart birliği, 1 Ekim 2008’den sonra ilk defa sigortalı olanları kapsıyor. Sizin gibi eski yasa kapsamında aylık bağlananlara da yasadan kaynaklı ayrıcalıklı eski uygulamalar devam ediyor. 2) Gelir, aylık ve ödenekler, prim ve nafaka borcu dışındaki borçlar için haczedilemez. İzniniz olmadan dul aylığınıza haciz konamaz.
Eşiniz istediği zaman emekli olabilir
Soru: Eşim 19 Aralık 1968 doğumlu. 29 Kasım 1986’da SSK’lı oldu. 300 gün primi var. 15 Ekim 1987’de Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışmaya başladı. Ne zaman emekli olabilir? Ferhat ÇALIM Cevap: Eşinizin SSK prim ödemesi, memurlukta emekli olmak için, 20 yıl hizmet ve 43 yaş şartlarına tabi olmasını sağlıyor. Eşinizin hizmet süresi yeterli olduğundan, 43 yaşında emekliliği hak etmiş durumda. İstediği zaman emekli olabilir.
25 Eylül 2013’te emekli olabilirsiniz
Soru: 25 Eylül 1965 doğumluyum. 1984’te SSK’lı oldum. Şubat 1988 ile Ağustos 1989 arası askerlik yaptım. 1990 ile 2002 arası Emekli Sandığı’na tabi olarak çalıştım. 2005’ten bu yana SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Murat GÜNEY Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 5225 gün priminizin olması şartıyla (sorunuzdan ödediğiniz anlaşılıyor) 48 yaşınızı dolduracağınız 22 Eylül 2013’te emekli olabilirsiniz.
En fazla iki doğum borçlanılabiliyor
Soru: 1972 doğumluyum. 19 Temmuz 1990’da SSK’lı oldum. 1800 gün primim var. Şu an çalışmıyorum. 3 çocuğum var. 3 çocuktan da doğum borçlanması yapabilir miyim? Ne kadar daha çalışmam gerekiyor? Melek KAYACI Cevap: Emekli olmak için, 20 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 3650 gün daha prim ödeyerek priminizi 5450 güne tamamladığınızda emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanması için şu şartlar aranıyor: 1) Doğumun SSK’dan sonra olması. 2) Doğumdan sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışmama (çalışma varsa, iki yıl içinde sigortalı çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor.) 3) Bir doğum için 720 gün borçlanılabiliyor. En fazla iki doğum borçlanılarak 1440 gün kazanılabiliyor. 4) Borçlanılacak sürede doğan çocuğun yaşaması. 5) Yazılı olarak borçlanma talebinde bulunma. 6) Tebliğ edilen borçlanma bedelinin en geç bir ay içinde ödenmesi. Bu şartları taşıyan iki doğumunuz varsa, borçlanarak 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanmadan sonra 2210 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 47 yaşında emekli olabilirsiniz.
Sağlık yardımı almak için prim ve prime ilişkin borçların ödenmesi gerekiyor
Soru: Babam 4 ay önce bir işyeri açtı ve Bağ-Kur’a kayıt oldu. Prim ödemesini yapamamış. Bu hafta tüm prim borcunu kapatacak. Borcu kapattıktan sonra ne zaman sağlık hizmetlerinden faydalanabilir? Bir ay bekledikten sonra mı? Devrim Tezcan KAYA Cevap: Bir ay (30 gün) primi olan Bağ-Kur’lu ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, sağlık yardımı almaya başlar. Ancak, Bağ-Kur’lunun sağlık yardımı alabilmesi için, hastaneye başvurduğu tarihte, 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması gerekiyor. Babanız sağlık yardımı almadan önce, 60 günden fazla olan prim ve prime ilişkin faiz, gecikme zammı gibi borçlarını ödediğinde, sağlık yardımı almaya başlayabilir. Prim borcunu ödedikten sonra sağlık yardımı almak için bir ay beklemesine gerek yok.
Fiili hizmet süresi gibi 46 yaşını da doldurmanız gerek
Soru: 3 Eylül 1968 doğumluyum. 1 Ocak 1989’da SSK’lı oldum. 1170 gün primim var. 2 Kasım 1992’den bu yana devlet memuru olarak çalışmaktayım. (Ücretsiz izin, doğum izni kullanmadım) Ne zaman emekli olabilirim? Sevgi DEMİR Cevap: 20 yıl hizmet ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz yeterli olduğundan, 46 yaşında emekli olabilirsiniz.
