Soru: Babadan yetim aylığı alıyorum. Şayet bireysel emeklilik sistemine katılırsam maaşım kesilir mi? Nasıl bir etkisi olur? Bugünkü şartlarda maaşım kesilmezse ileride sistemden emekli olduğumda, hem yetim maaşımı hem de bireysel emeklilik maaşımı birlikte alabilir miyim? SUZAN Cevap: Bireysel emeklilik sistemi, sosyal güvenlik sistemlerinin alternatifi olmayıp, tamamlayıcısıdır. Bireysel emeklilik sistemine girmeniz halinde babanızdan dolayı aldığınız yetim aylığı kesilmez. İleride bireysel emeklilik sisteminden emekli olduğunuzda da almakta olduğunuz yetim aylığınız kesilmez.
Küçük işyerinin iş sağlığı ve güvenliği masrafı Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan
Soru: 52 bağımsız bölümden ibaret bir apartmanda yöneticiyim. Sigortalı olarak çalıştırdığımız bir apartman görevlimiz var. Yeni bir kanun çıktığı söyleniyor. Bu kanuna göre; apartmanlar bir doktor, bir güvelikçi bir de hemşire çalıştıracakmış. Bu doğru mu? Doğruysa çalışanın ücretini bile zor karşılarken, doktor, güvenlikçi ve hemşireyi nasıl çalıştıracağız? Ayrıca bunları ne için çalıştıracağız? İhsan UZUNDÜLGER Cevap: Duyumunuz doğru. Ancak eksik tarafları var. 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ‘İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre; bir kişi çalıştıran işverenler bile çalışanın iş sağlığı ve güvenliğini sağlamakla yükümlü tutuldu.
Dışarıdan hizmet satın alınabilecek
İşveren işyerinin iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak için, ya işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve yardımcı sağlık personeli (hemşire) çalıştıracak. Ya da bu kişileri yanlarında çalıştıran ve işyerlerine profesyonel hizmet veren ‘ortak sağlık güvenlik birimleri’nden, hizmet satın alacaklar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayımlayacağı çok sayıda yönetmelik ve tebliğle uygulamanın esasları belirlenecek. Bir kişi çalıştıran işyeri, iş hekimi, iş güvenliği uzmanı ve yardımcı sağlık personeli (hemşire) çalıştırması, ticari hayatın doğal akışına aykırı olduğuna göre; yasanın getirdiği yükümlülüğü dışarıdan hizmet satın alarak sağlayacaklar.
Masraflar devletten
Ayrıca, 10’dan az çalışanı olan çok tehlikeli ve tehlikeli işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği masrafı, Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı, az tehlikeli işyerlerinin de Bakanlar Kurulu Kararı ile Sosyal Güvelik Kurumu’nca karşılanacağından, endişeye gerek yok. Ayrıca kamu kurumları ve 50’den az çalışanı olan apartmanlar gibi az tehlikeli işyerinde, yasanın iki yıl sonra, yani 30 Haziran 2014’te yürürlüğe gireceği düşünüldüğünde, bugünden telaşa ve endişeye gerek yok.
Eşi çalışmayan çocuksuz evliler asgari geçim indirimi nedeniyle 79.79 lira fazla para alır
Soru: İşveren asgari geçim indirimimizi ödemiyor. Evli, eşi çalışmayan, çocuksuz sigortalının asgari geçim indiriminden eline ne kadar para geçmesi lazım? HAMZA Cevap: Eşi çalışmayan çocuksuz evli çalışanın, asgari geçim indirimi uygulaması nedeniyle eline her ay 79.79 lira fazla para geçmesi gerekir.
Anneniz 140 gün daha prim ödeyip 53 yaşın dolmasını bekleyecek
Soru: Annem 1964 doğumlu. Haziran 1996’dan beri SSK’lı. Ne zaman emekli olabilir? Uğur YILMAZOĞLU Cevap: Anneniz 20 yıl sigorta, 5900 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabi. Anneniz ara vermeden prim ödediğine göre; 5760 gün primi olmalı. 140 gün daha prim ödeyerek, primini 5900 güne tamamlaması şartıyla, 53 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Staj sigortası başlangıç sayılmaz
Soru: 1 Ekim 1998’de lisede stajyer olarak sigorta girişim var. O tarihten sonra çalışmaya başladığım tarih 25 Kasım 1999’dur. Emeklilik yaşımı hesaplarken hangi tarih dikkate alınacak? Mustafa YAMAN Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. Emeklilik açısından sigorta başlangıç tarihi olarak, adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen 25 Kasım 1999 tarihi dikkate alınacaktır. Bu tarihe göre emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Ev alırken kıdem tazminatının yarısı çekilebilecek
Soru: Yeni çıkacak olan kıdem tazminatı yasasına göre; 10 yıldır aynı işyerinde çalışıyorum. Bu 10 yıllık süre fona aktarılacak mı veya ev almak için son 10 yıllık kıdem tazminatımın yarısını almak istesem fondan alabilir miyim? A.Sait TOKMAK Cevap: Kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa tasarısı aynı şekilde yasalaşırsa, 10 yıllık hizmetiniz için işverenle pazarlık yapacaksınız. İşverenle anlaşmanız halinde kıdem tazminatını işveren fona devredecek. Şayet işveren tazminatınızı fona devrederse ve 15 yıl sigorta süreniz de varsa, kıdem tazminatınızın yarısını fondan çekebilirsiniz. Ancak 15 yıllık sigorta süreniz yoksa, 3600 gün (10 yıl) primle fondan kıdem tazminatı çekemezsiniz. Ayrıca, ev alırken bireysel kıdem hesabınızda biriken paranızın yarısını çekebileceksiniz
Prim tamam yaş değil
Soru: 3 Mayıs 1972 doğumluyum. 7 Ekim 1994’te SSK’lı oldum. 5700 gün prim ödemem var. 26 Ağustos 1992- 29 Kasım 1993 arasındaki 450 gün olan askerliğimin primimi ödedim. Ne zaman emekli olurum? Olcayto EMON Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız sigorta başlangıç tarihinizi 450 gün geri götürerek 25 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 54 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 3 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz.
