Soru: 9 Şubat 1987’de stajyerken SSK’lı oldum. 9 Temmuz 1988’de çalışmaya başladım. 12 Ağustos 1970 doğumluyum. 5250 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Selma AKYÜREK Cevap: Kişileri emekli eden sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden, stajyerlik sigortası emeklilik işlemlerinde sigorta başlangıcı sayılmıyor. 1988 başlangıcınıza göre; 20 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. 50 gün daha prim ödeyerek 5250 gün olan priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 45 yaşınızı dolduracağınız 12 Ağustos 2015’te emekli olabilirsiniz.
Emekli ikramiyesi alabilmeniz için Anayasa Mahkemesi’nin üçüncü kez iptali gerekiyor
Soru: 1978’de Tekel sigara fabrikasında 657’ye tabi memur olarak çalıştım. 1987’de kendi isteğimle ayrıldım sonra isteğe bağlı sigorta primi yatırıp 2001’de SSK’dan emekli oldum. Memurluk tazminatını alabilir miyim? İsmail KOÇ Cevap: Sizin gibi memurluktan kendi isteği ile emekli olup, diğer sosyal güvenlik kurumlarına prim ödeyerek emekli olanlara, emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan yasa hükmü, Anayasa’ya aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesi’nce iki kere iptal edilmesine karşın, 26 Ocak 2012’de emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan, yeni bir yasa yürürlüğe kondu. Bu düzenleme ile sizin gibi memuriyetten ayrılanlara emekli ikramiyesi ödenmesi, 1475 sayılı yasanın 14’üncü maddesindeki, kıdem tazminatı alma usulüne bağlandı. Söz konusu yasa hükmüne göre; işinden kıdem tazminatı alacak şekilde ayrılana kıdem tazminatı ödenmektedir. Memuriyetten de kıdem tazminatı alacak şekilde ayrılanlara emekli ikramiyesi ödenecektir. Memurluktan ayrıldığınız dönemde kendi isteğiyle işinden ayrılanlara kıdem tazminatı ödenmediğinden, size de emekli ikramiyesi ödenmez. Ancak, uygulamanın Anayasa’ya aykırılığı iddiası ile dava açabilirsiniz. Bu durumda hâkim iddianızı haklı bulur da olayı Anayasa Mahkemesi’ne taşır, Anaysa Mahkemesi de son yasa düzenlemesini iptal ederse, emekli ikramiyenizi alabilirsiniz.
Doğumlarınızı borçlanma hakkınız var
Soru: 11 Mayıs 1973 doğumluyum. 15 Ocak 1989’da SSK’lı oldum. 1993’te evlendim. 1994 ve 1997 tarihlerinde doğum yaptım. Doğum haklarından yararlanıyor muyum? Ne zaman emekli olabilirim? Derya AKMAN Cevap: 20 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 11 Mayıs 2018’de emekli olabilirsiniz. Doğum tarihlerinizden sonraki iki yıllık sürelerde sigortalı çalışmadığınız günleri borçlanabilirsiniz. İki doğumunuz sonrasındaki iki yıllık sürede sigortalı çalışmanız yoksa borçlanarak toplam 1440 gün kazanmanız mümkün.
Staj sigortası başlangıç sayılmıyor
Soru: Lisede alınan stajyer sigorta numarasıyla 2000 yılından başlayarak 4300 gün prim ödendi. Ne zaman emekli olurum? Soner DEĞİRMENCİ Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) prim ödenmediğinden, emeklilik işlemlerinde başlangıç sayılmaz. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. Emekliliğinize esas başlangıç tarihi olarak, 2000’de adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen gün dikkate alınacaktır. Bu başlangıca göre; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2700 gün daha prim ödeyerek, priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Kıdem tazminatı alarak işinizde çalışmaya devam edemezsiniz
Soru: 24 yıldır kamuda işçi statüsünde çalışmaktayım. Tazminatımı istersem alabiliyorum. Ama aynı işime devam etmek istiyorum. İşime devam edebilir miyim? Demir YAMAN Cevap: Kıdem tazminatını alarak işinize devam edemezsiniz. Kıdem tazminatı almak için işinizden ayrılmanız gerekiyor. İşinizden ayrıldıktan sonra tekrar işe alınıp, alınmayacağınız işverenin keyfiyetinde bir konudur. Kıdem tazminatını aldıktan sonra tekrar işe başlamanız halinde, işveren kıdem tazminatının iadesini de isteyebilir. Ancak, emekli olduktan sonra işveren isterse destek primi ödeyerek çalışabilirsiniz.
Emekli aylığını prim gün sayısı ile kazanç tutarı birlikte belirliyor
Soru: Emekli maaşı neye göre hesaplanır? 5500 gün SSK yatırmış vatandaş 960 lira alırken, 5950 gün SSK yatırmış vatandaş 760 lira alıyor. Bu hesaplama neye göre yapılıyor? Orhan ORUÇ Cevap: Emekli aylığını üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Prim ödeme gün sayısı az olmasına karşın, kazanç tutarı yüksek olan, kazancı az ancak primi gün sayısı fazla olandan daha yüksek emekli aylığı alabilir. Ayrıca son yıllarda emekli aylığı bağlama usulü sürekli değiştirildi. 2000 yılı, 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den sonraki dönemde ayrı usulde emekli aylığı hesaplanıyor. Dönemleri farklı olan emeklilerin farklı tutarda aylık alması da mümkün.
Bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor
Soru: 1986 yılından 1991 yılına kadar 4 yıl 6 ay 10 gün Bağ-Kur’a prim ödedim. 1992’den bu yana memurum. 20 yılımı doldurdum. Ne zaman emekli olabilirim? Salih EKER Cevap: Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Memuriyet başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) yerine sadece yıl olarak vermişsiniz. Doğum tarihinizi de belirtmemişsiniz. Sorunuzu, 15 Temmuz 1992’de memur olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Ocak 2013’e kadar ara vermeden çalışarak toplam fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
