Soru: Vefat eden babamın SSK maaşını annem alıyordu. O da emekli oldu. Şimdi alamıyor. Ben 30 yaşında bekar üniversite terk bir kadınım. Babamın maaşını alabilmek için başvurdum, hakkımı kaybettiğim söylendi. Babamdan maaş alabilir miyim? Kaya ŞENER Cevap: Annenizin emekli olması, vefat eden eşinden (babanızdan) dolayı dul aylığı almasına mani değil. Emekli olduğunda sadece aylık bağlama oranı değişir. Yüzde 75 olan aylık bağlama oranı, yüzde 50’ye düşer. Evlenmediği sürece de aylık almaya devam eder. Ayrıca, sigortalı çalışmıyor ve evli değilseniz, yani bekar veya dulsanız, anneniz babanızdan aylık alsa da almasa da babanızdan yetim aylığı alma hakkınız var. Belirttiğimiz şartları taşıyorsanız, babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alabilirsiniz.
Ticaret Kanunu’nda yapılacak değişiklik, kaynanaları hapse girmekten kurtaracak
Soru: Yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girecek. Ticaret Kanunu’nun akrabalara mal satışını yasaklayan maddesi değişti mi? Değişmediyse ne zaman değişecek? SEMİH Cevap: Yeni Türk Ticaret Kanunu; şirket yönetim kurulu üyeleri ile ortaklarının, bunların eş ve çocukları ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarının (hanım tarafından akrabalar) şirkete borçlanmasını yasaklıyor. Bu yasağa uymayanlara 300 günden az olmamak üzere 730 güne kadar adli para cezası verilebilecek. Adli para cezası, belirlenen vadede ödenmemesi halinde aynı gün sayısında hapis cezasına dönüşüyor. Türk toplumunun örf, adet ve teamüllerine uymayan bu düzenleme değiştirilecek. Türk Ticaret Kanunu’nun iş dünyasını çok rahatsız eden 50-60 civarında maddesinin yürürlüğe girmeden değiştirilmesi bekleniyor. Meclis gündeminin çok dolu olması, değişikliklerin 1 Temmuz 2012’ye kadar yapılmasını güçleştiriyor. Ancak, Bakanlar Kurulu’nun yasanın uygulama tarihini erteleme yetkisi var. Öngörülen değişiklikler 1 Temmuz 2012’ye kadar yetiştirilemezse, yasanın uygulama tarihi ertelenebilir. Nitekim, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın açıklamaları da bu yönde. Sonuç olarak, endişeye gerek yok. Akrabaların şirkete borçlanma yasağı ve müeyyidesi değiştirilecek.
İki ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 9 Ağustos 1966 doğumluyum. 1983’te SSK’lı oldum. 1250 gün primim var. 1 Ocak 1992’den beri Emekli Sandığı mensubuyum. Ne zaman emekli olurum? İsmail TOSUN Cevap: 25 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 5 Temmuz 2013’e kadar ara vermeden çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 9 Ağustos 2017’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmamışsanız, 2 ayını borçlanarak 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2 ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz.
Babanız Emekli Sandığı’na tabi ise yetim aylığı alabilir değilse alamazsınız
Soru: 2006 Bağ-Kur emeklisiyim. Babam Şubat 2008’de vefat etti. Maaşı anneme bağlandı. Yeni çıkan yasaya göre; mirasçı dul olarak babamdan maaş alabilir miyim? Ya da annem babamın maaşını bana devredip babasından maaş alabilir mi? Yeşim BECERİK Cevap: Babanızın hangi sosyal güvenlik kurumuna tabi olduğunu yazmamışsınız. Babanız Emekli Sandığı’na tabiyse, yetim aylığı bağlatabilirsiniz. Bunun dışında aylık bağlatamazsınız. Yani, babanız SSK’lı veya Bağ-Kur’lu ise kendi çalışmalarınızdan dolayı emekli aylığı aldığınızdan, babanızdan yetim aylığı alamazsınız.
Anneniz isteğe bağlı olarak 15 yıl prim ödeyebilir
Soru: 47 yaşındaki annem SSK’lı bir işte çalışmaya başlarsa (daha önce hiç girişi yok) kaç yaşında emekli olabilir? Toplu bir para ödenerek böyle bir hak sahibi olabilir mi? 2 çocuğu var, 2 yıllık toplu ödemede işe yarar mı? Gülsen AKIN Cevap: Anneniz isteğe bağlı prim ödemeye başlarsa, 15 yıl prim ve 61 yaş şartlarına tabi olur. Haziran 2012’de prim ödemeye başlayıp, ara vermeden prim ödeyerek, primini 15 yıla tamamlayacağı Haziran 2027’de emekli olabilir.
SGK,dava yoluyla kazanılan günlerin primini işçiden almaktan vazgeçti
Soru: 1 Ocak 1969 doğumluyum. Askerden sonra 18 Ocak 1992’de sigortalı oldum. 5115 gün primim var. Ayrıca yaklaşık 950 gün de mahkeme kararıyla gün aldım. Fakat bu 950 gün şu an sistemde görünmüyor. Mahkeme kararını benim mi götürüp sigortaya işletmem gerekiyor? Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi yatırsam yaşı geri çekerler mi? Bilal TÜFEKÇİ Cevap: Askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıcınız 14 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasıyla priminizi tamamlamış olacağınızdan, 1 Ocak 2020’de emekli olabilirsiniz. 950 günü hizmet tespit davasıyla kazanmış olmalısınız. Şayet yargı süresi sonlanmışsa, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurarak durumu anlattığınızda, gerekli işlem tesis edilecek ve günleriniz dosyanıza işlenecektir. Çünkü, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 16 Nisan 2012’ye kadar hizmet tespit davası yoluyla kazanılan günlerin primini ödenmeden dikkate almadığından, genellikle işveren bulanamıyor, bulunsa bile işveren primi ödemediğinden, işçi emekli olmak için mecburen işverenin ödemesi gereken primi ödeyerek günlerini saydırıyordu. Ancak SGK, yargı kararları çerçevesinde görüşünü değiştirerek, 16 Nisan 2012’den itibaren işverenden alınamayan primleri işçiden almaktan vazgeçerek, işçiye prim ödetmeden, hizmet tespit davası ile kazanılan günleri, hizmetten saymaya başladı. Mahkeme kararını SGK’ya götürerek, günlerinizi saydırabilirsiniz.
Anneannenizin aldığı maaş yüzde 25 artar
Soru: Annem babasından yetim aylığı alıyor. Anneannem de alıyordu. Annem geçen hafta vefat etti. Annemin aylığı anneanneme devrolabiliyor mu? Rahmetli dedem SSK’dan emekliydi. Hüseyin ÖZOĞLU Cevap: Anneanneniz kendi çalışmalarından dolayı Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir veya aylık almıyorsa ve dedenizden anneannenizden başka aylık alan da yoksa, anneannenizin aylık bağlama oranı yüzde 50’den 75’e yükselir. Dolayısıyla, annenizin aldığı aylığı da anneanneniz almış olur. Bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvuru yaparak, annenizin vefat ettiğini belirterek, anneannenizin aylığının yeniden hesaplanmasını talep edin.
