Haftasonu AB, Güney Kıbrıs’a gönderdiği mesajda çok kesin konuşarak Pazartesi gününe kadar yeni bir anlaşma planı masaya konamazsa yardımların kesileceğini bildirdi. Geliştirilecek planda bankacılık sisteminde bir yapılanmanın olması gerekliliğini de şart koştu. Bu ultimatomdan sonra nihayet bir anlaşmaya varıldı.
Güney Kıbrıs, başından beri 100.000 euro üzeri tasarruflara fazla dokunmadan ülkenin vergi cenneti imajını korumayı hedefliyordu. Büyük mevduat sahiplerini kısmen koruyabilmek için ise küçük mevduatların vergilendirilmesi  öngörülmüştü. Sonuçta sokaktaki vatandaşı kızdırmayı da göze alamayıp paketi parlementoda onaylamaya elleri gitmeyince “ne yardan geçerim ne serden” mantığı işleri çıkmaza soktu.
Yönetim, Rusya ile görüşmeye gittiği sıralarda AB daha net bir mesaj gönderdi ve ülkede hüküm süren esnek kanunlar ve düşük vergiler sonucu GSYIH’nın sekiz katı kadar büyüyen bankacılık sisteminin küçülmek zorunda olduğunu bildirdi.

Vatandaş gülecek mi?
Anlaşma esas olarak cuma günkü yazımda “adil çözüm” olarak dile getirdiğim alternatif çerçevesinde şekillendi. Buna göre mevduat sigortasına tabi 100.000 euro altındaki mevduatlara dokunulmayacak. Ülkenin ikinci büyük bankası Laiki kapatılacak ve bu bankadaki küçük mevduatlar en büyük banka olan Bank of Cyprus’a aktarılacak.
Bu banka da ciddi şekilde küçültülürken her iki bankadaki 100.000 euro üzeri tasarruflar dondurulacak ve paralar bu bankaların borçlarının ödenmesi ve kapitalizasyonu için kullanıldıktan sonra uzun vadede büyük tasarruf sahiplerine ne kadar geri ödeme yapılacağı tespit edilecek.
Buna karşılık AB 10 milyar euro’luk yardımı devreye sokacak. AB, daha büyük borç ödeneceğine inanmadığından Güney Kıbrıs’ın borç miktarını da arttırmadı.
Güney Kıbrıs’ta bugün gelinen noktada gerek mevduat sigortası sisteminin korunmuş olması gerekse hiyerarşik sıralamada küçük mevduat sahiplerinin yabancı yatırımcılardan daha öne alınması sokaktaki vatandaşın yüzünü güldürecek gelişmeler. Bankacılık sisteminde küçülmeye ve yapılanmaya gidilmesi ise AB’yi tatmin edici bir gelişme. Peki yolun bundan sonrası?

Vergi cenneti imajı yıkıldı
Malesef yolun bundan sonrasının güllük gülistanlık olduğunu söyleyebilmek çok zor. Yıllardır düşük tuttuğu vergiler sayesinde ülkesine çektiği yabancı mevduatlarla beslenmiş ve şişirilmiş bir ekonomide AB’nin zoru ile yerle bir edilen “vergi cenneti” imaji şüphesiz önemli bir can damarını keserek ciddi bir resesyona davetiye çıkaracaktır.
Yeni anlaşmadan fazlasıyla canı yanacak olan Rus mevduat sahiplerinin kayıpları göz önünde bulundurulunca adanın Rus turistleri de eskisi kadar çekemeyeceğinden ve Rusya’dan borç alamayacağından endişe ediliyor. Tüm bu gelişmeler ışığında Güney Kıbrıs ekonomisinin bu sene yüzde 10 civarında bir küçülme yaşaması bekleniyor.

Avrupa için beklentiler
Anlaşma kararı, Güney Kıbrıs’ın euro’dan kopma olasılığına karşı bile hazırlıklı olan piyasaları rahatlattı elbette. Kararın hemen ardından euro’da bir artış görürken dünya borsaları yükseldi. Ancak iyimserliğin uzun süreli olacağı şüpheli.   Çünkü Güney Kıbrıs kararı, bankacılık sistemlerinde benzer sorunlar yaşayan Malta ve Lüksemburg gibi ülkeleri “sırada biz mi varız” endişesi ile tedirgin etti.  
Avrupa’da şu an için sular duruluyor gibi ancak bir adım sonrasını görebilmek gerçekten zor.