“Kredi kartı borcundan dolayı takibe düşen sayısında aylık yüzde 52 artış var. Tavsiyem, bankanızla görüşerek imkân varsa kredi kartı borcunu sigorta ettirmeniz. Ödeyeceğiniz sigorta primi, aylık yüzde 2.43 temerrüt faizinden yüksek olmayacaktır.”
Okulların açılmasıyla kredi kartı harcamaları tavan yaptı. Peşin alışveriş alışkanlığımız neredeyse kayboluyor. Bir çoğumuzun cebinde birden fazla kredi kartı var. Bazılarımız özel bir yetenek geliştirdi: Puan ve ödül vaadine göre kredi kartı kullanmak... Böylece kredi kartı harcamalarının yüzde 10’una kadar para puan kazanma becerisi olanlar bile var.
Kredi kartı, çıkaran kuruluşun müşterilerine belirli limitler dahilinde açtıkları kredilerle nakit kullanımı gerekmeksizin mal ve hizmet alımı veya nakit çekme olanağı sağlayan basılı kartı veya “sanal kart” da dediğimiz fiziki varlığı bulunmayan kart numarasını ifade eder.
Mülkiyeti bankanın
Kredi kartı para, senet veya bir evrak olmayıp, bizim mülkiyetimizde olan bir varlık da değil... Kredi kartının mülkiyeti bankaya ait. Bizler bankanın mülkiyetindeki kredi kartının hamili, fakat ilişkilendirildiği hesabın sahibiyiz. Bu sebeple de kredi kartı kullanılarak harcanan para bankanın malvarlığına ilişkin olmayıp, kredi kartının ilişkilendirildiği hesap sahibinin malvarlığıyla ilgilidir.
Kredi kartı borcundan dolayı takibe düşenlerin sayısında aylık bazda yüzde 52 artış var. Kredi kartı sahibi okuyucularıma tavsiyem, bankanızla görüşerek kredi kartınızı sigorta ettirme olanağı bulunup bulunmadığını öğrenmek ve varsa tereddütsüz kredi kartı borcunu sigorta ettirmeniz. Çünkü ödeyeceğiniz sigorta primi, ödeyeceğiniz aylık yüzde 2.43 temerrüt faizinden yüksek olmayacaktır.
Limit nasıl belirlenir?
İlk defa kredi kartı sahibi olacak bir gerçek kişinin tüm kart çıkaran kuruluşlardan temin ettiği kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartı limiti, ilk yıl için, ilgilinin aylık ortalama net gelirinin iki katını, ikinci ve sonraki yıllar için ise dört katını aşamaz. O halde, aylık ortalama net geliri 15 bin TL olan birisinin kart limiti ilk yıl için 30 bin TL, sonraki yıllar için aylık geliri 25 bin TL olmuşsa, 100 bin TL limit açılabilir.
Kural olarak kart hamilleri talep etmedikçe kredi kartı kart limitleri artırılamaz. Ancak kart hamillerinden alınacak genel nitelikteki talimat üzerine periyodik limit artırımı yapılabilir. Kontrollerde, toplam kredi kartı limitinin kart hamilinin gelirinin dört katını aştığı tespit edilirse, bu kartlar hakkında limit artış işlemi yapılmaz.
OVP ışığında kredi kartına bir bakış
2024 - 2026 OVP’de hazirandan beri kredileri sıkılaştırıcı yönde alınan kararlara paralel olarak, kredi kartı ve kredili mevduat hesaplarına uygulanan faiz oranlarının da artırıldığı, yurtdışı seyahate yönelik harcamalarda kredi kartına taksit imkânının kaldırıldığı belirtilmekte. OVP politika ve tedbir olarak kredi kartı kullanımının parasal istikrarı etkilemeyecek ve tüketim talebini dengeleyecek şekilde uluslararası standartlarda yeniden düzenleneceği yazılı.
BDDK zaten 31 Temmuz’da, kredi kartlarında uygulanan taksitlendirme sürelerinin; havayolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt için hariç, sadece yurt dışına ilişkin harcamalarda uygulanmamasına ve söz konusu harcamalarda taksitlendirme yapılmamasına karar vermişti. Bizim ekonomik büyümemiz maalesef üretim değil, tüketim ağırlıklı. Kredi kartlarında hem limitlere, hem de taksitlere getirecek sınırlama ile tüketimin frenlenmesi amaçlanıyor. Elbette bunun sebebi tasarrufa dayalı bir tüketim olmaması, kredilendirilen bir tüketim olması. Vatandaşlar kısıtlı tasarruflarından yapacakları harcamalar yerine kredi kartına yüklendiklerinden, sonuç enflasyonu yükseltici oluyor.
Vefat halinde kredi kartı borcu kimin?
Kredi kartı sahibi, arkasında mirasçılarına kredi kartı borcu bırakarak vefat eder. Banka aslında daha önceden takibe geçmiş ve vefat eden kredi kartı borçlusuna ödeme emri göndermiştir. Vefat sonrası kredi kartı borçlusunun bütün mirasçılarına yeniden ödeme emri yollar.
Mirasçılardan Muhlis Bey ödeme emrine ve icra takibine itiraz eder. Banka da itirazın iptali davası açar ve ‘Muhlis Bey haksız ve kötüniyetli itiraz etmiştir’ iddiasıyla yüzde 20 icra inkar tazminatı talep eder. Fakat önceden arabulucuya başvurma şartı yerine getirilmediği gerekçesiyle mahkemenin dava şartı yokluğundan davayı usulden red kararı Yargıtay tarafından onanınca, işin esasına girilmemiş olur. Peki işin esası hukuken nasıldır?
Miras olarak bırakılan malvarlığı alacakları ve borçları ile, aktif ve pasifleriyle bir bütündür. Buradan hareketle, bir kimsenin vefatı halinde sadece bankadaki parası değil, bankaya olan borçları da mirasçılarına geçer.
Mirası reddederse...
Banka da kredi kartı alacağını yasal olarak vefat eden müşterisinin mirasçılarından talep eder. Elbette mirası reddeden mirasçılar için durum farklı... Onlar miras bırakanın ne alacaklarına sahip olurlar, ne de borçlarından sorumlu olurlar. Bu durumda Muhlis Bey 3 ay içerisinde mirası reddetmiş olsaydı, vefat eden kredi kartı borçlusu miras bırakanının kredi kartı borcundan da sorumlu olmayacaktı.
Mirası red, sulh hukuk mahkemesine yapılacak yazılı veya sözlü bir beyanla olurken, mirasın hükmen reddinin söz konusu olduğu durumlarda, 3 ay içerisinde mirası red beyanında bulunmayan mirasçı dahi, miras bırakanının kredi kartı borcundan sorumlu olmaz.
