Avrupa Birliği (AB), Brüksel-Ankara ilişkilerine şekil verecek raporunu Aralık ayına ertelemeye hazırlanıyor. Hatırlanacağı üzere Türkiye’de düzenlenen Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ardından liderler, AB-Türkiye ilişkilerinin geleceğine yön vermek amacıyla, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’i öneriler içeren bir rapor hazırlamakla görevlendirdi. Raporun Ekim ayının ilk haftasına yayınlanması bekleniyordu. Rapor temel alınarak da, AB devlet ve hükümet başkanlarının Ekim ayındaki sonbahar zirvesinde kararlar alınacaktı.

Ancak Milliyet’e bilgi veren AB Komisyonu kaynakları, Türkiye dahil Birlik’e aday ülkelerin ülke raporlarının Ekim ayının sonunda yayınlanacağını ifade etti. Aynı kaynaklar, geçen Haziran ayında liderlerin yaptığı taleplerin aksine, AB-Türkiye ilişkilerine yön vermek üzere Ankara için özel bir rapor yayınlanmayacağını vurguladı. Zira geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, ülke raporlarıyla birlikte yayınlanan stratejik raporda, Türkiye ile ilişkilerin nasıl geliştirilmesi gerektiği konusunda öneriler yer alacak.

Türkiye raporunun kaleme alınma yönteminde dikkat çeken bir unsur yok değil. Zira raporu Avrupa Komisyonu’nun Genişleme Genel Müdürlüğü veya Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi değil, AB Konseyi Başkanı Charles Michel yönlendirecek, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Borrell kaleme alacak. Milliyet’e bilgi veren AB Konseyi kaynakları da, AB liderlerinin Türkiye raporunu Ekim yerine Aralık ayındaki AB zirvesinde ele alacaklarını dile getirdi. Aynı kaynaklar, geleneksel olarak AB’nin Ekim ayında düzenlenen zirvelerinin ekonomi ağırlıklı olduğunu hatırlatarak, Moldova ve Ukrayna konusunda da önemli kararların alınabileceğine dikkat çekti. Söz konusu kaynaklar, AB liderlerinin, İspanya’nın dönem başkanlığını noktalayacak 14-15 Aralık zirvesinde Türkiye raporu hakkında karar alma ihtimallerinin yüksek olduğunu dile getiriyor.

İmtiyazlı ortaklık?

Bu arada Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye raporundaki havanın aksine, AB liderlerinin önemli çoğunluğu, Türkiye’nin adaylık statüsüne son verilmesi veya ilişkilerin imtiyazlı ortaklık formatında sürmesinden yana değil. Dolayısıyla bu ifade, yeni raporda yer almayacak.

Avusturya Başbakanı Karl Nehammer’in geçtiğimiz haftalarda “Die Welt” gazetesine demecinde, Türkiye’nin adaylık statüsüne son verilip, ilişkilerin imtiyazlı ortaklık çerçevesinde devam etmesi gerektiğini savunmuştu. Komisyon kaynakları, Türkiye’nin adaylık statüsünün bir kez daha teyit edileceğini, ancak Türkiye müzakereleri yeniden başlatacak duruma gelene kadar Ankara-Brüksel arasında siyaset, ekonomi, Ar-Ge, kültür, enerji ve ulaştırma alanlarında iş birliğini pekiştirecek bir dizi öneride bulunulacağını dile getirdi.

Kaynaklar, 2024’te düzenlenecek AB genelindeki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden dolayı, AB-Türkiye ilişkilerine istenilen seviyede ivme kazandırılmasının zor olduğuna da dikkat çekti. Temel hak ve özgürlükler alanında Ankara’nın atacağı adımların ilişkilerin geleceği konusunda belirleyici olacağını da vurgulayan Komisyon kaynakları, AB açısından Türkiye’nin stratejik önemine de vurgu yapılacağını da ifade etti.