Avrupa ülkelerinin birçok kaygıları bulunuyor. Kaygılandıran unsurlar arasında ABD başkanlık yarışını Donald Trump’ın kazanması, Ortadoğu’nun alevlenmesi veya Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı kazanıyor olması gibi.

Bunların hepsi haklı kaygılar. Ancak Avrupa ülkelerinin hükümet başkanlarını kaygılandıran bir diğer mesele yükselen ve bir türlü frenlenemeyen milliyetçilik akımı. Özellikle Almanya’da korkutucu düzeyde arttı. 

Faşizan milliyetçiliğin küreselleşmenin bir neticesi mi, yoksa son 25 yılda iktidara gelen siyasi partilerin Alman seçmeninin kaygılarını giderememe becerisi mi bilinmez. 18. yüzyılda ulus devletin oluşma süreciyle birlikte başlayan romantik milliyetçilik akımı 20. yy ilk yarısında çok vahşi ve saldırgan bir hal aldı. Netice olarak İtalya’da faşizme, Almanya’da Nazizme büründü. Başka örnekler de yok değil. 21. yy milliyetçilik akımı ise korkudan kaynaklanıyor sanki. Küreselleşme ve düzensiz göç ile gelecek kaygısından dolayı Avrupa’daki seçmenler aşırı sağ yabancı düşmanı aşırı milliyetçi, hatta süpremasist yani ‘üstüncüllük’ olarak da tarif edebileceğimiz akımlara meyil etmeye başlıyorlar.