Bir dijital kitap alışveriş sitesinin arama butonuna ‘mutluluk’ yazdığımda önüme 1023 adet kitap çıktı. “Mutluluk Çekicidir”, “İçten Gelen Mutluluk”, “Holistik Mutluluk”, “Mutluluk Endüstrisi”, “Mutluluk Kalbinizde”… O kadar çok işlenmiş bir konu ki. Çoğu kişisel gelişim kitabı. İnsanın mutluluk ihtiyacını karşılamaya yönelik. Hepimiz mutlu olmak istiyoruz. Bu nedenle ‘mutluluk’ da bir tüketim nesnesine dönüştü. Kitapların çokluğu bundan. ‘Mutluluk’ öğrenilebilir bir şey mi? Aslında evet. Peki bir kitap okuyup sonra mutlu mesut yaşamak mümkün mü? Buna bir çırpıda vereceğim bir evet yanıtım yok. Kitabına göre değişir. Yazarına göre. Yayınevine göre. Bir de okuruna göre.
Bu 1023 kitap arasında özel bulduğum, sonuna kadar arkasında duracağım birkaç kitaptan biri de Bertrand Russel’ın Say Yayınları’dan çıkan “Mutlu Olma Sanatı” kitabı. Russell yazdıysa fazla felsefi bir kitaptır diye düşünmeyin. Zira 30 yaşına kadar felsefenin teknik bir konu, mantığın bir dalı olduğuna inanan, gündelik hayatın sorunlarıyla ilgisi bulunmadığını düşünen yazar, Birinci Dünya Savaşı ile birlikte fikrini değiştirdi. Savaş karşıtı bir kampanya sürdürürken insanların yakıcı sorunlarına el atma ihtiyacı duydu. Popüler felsefeye yöneldi, bir halk filozofuna dönüştü. İşlediği toplumsal konuları, halkın anlayacağı bir dille, büyük bir berraklık içinde yazmaya başladı. “Mutlu Olma Sanatı” da bu dönemin ürünlerinden biri. Kitabın temel mesajı “Mutluluk işte ve ilişkilerde dışa dönük bir tutum izlenerek elde edilir ve kişinin kendi içine dönmesiyle, endişe ve korkulara teslim olmasıyla kaybedilir”. Kitabı mutsuzluğun nedenleri ve mutluluğun nedenleri diye iki bölüme ayırıp bölümlere ilişkin alt başlıklarla mutluluk konusunu sorguluyor Russell.
‘Çekemezlik’…
Başarılı olmak mutlu eder değil mi? Bunu bir noktaya kadar kabul ediyor. Konuyla ilgili savını ise şöyle açıklıyor: “Başarı mutluluğun sadece bir öğesidir ve eğer diğer öğelerin tamamının feda edilmesi pahasına elde edilmişse, çok pahalıya mal olmuş demektir”. Bütün değerlerimizi gözden çıkarıp, hayattan alınacak tatları yok sayıp doyumsuz bir hırsla başarıya koşan birinin mutlu olması imkânsız ona göre.
Mutsuzluk sebeplerinden biri olarak can sıkıntısını görüyor filozof. Modern şehir insanının çektiği can sıkıntısını doğadan uzak kalışına bağlıyor. “Mutlu bir yaşam, sakin bir yaşamla mümkün olur, çünkü gerçek hoşnutluk, ancak sakin bir ortamda yeşerebilir,” diyor. Çoğunlukla trafik, gürültü, şehrin uğultusu, yüksek binalar arasında geçen hayatlarımıza doğa katmakta fayda var mutluluk için.
Mutsuzluğa neden olan başlıkları sıralarken ‘çekemezlik’e de geniş yer ayırıyor: “Çekemezlik yalnız kötülük yapma eğilimine yol açmaz, kişiyi mutsuz da eder. Çekemez olanlar kendilerinin olanlardan sevinç duyacaklarına başkalarının elindekiler yüzünden acı çekerler.”
Peki ya mutluluk kaynakları? Bu konuda da “Şu ya da bu türlü bir sarhoşlukla sağlanabilen yapay mutluluklar doyurucu olmazlar. Gerçekten doyurucu olan mutluluklar, yeteneklerin tam olarak kullanılabildiği ve dünyanın doğru olarak algılanabildiği şartlarda mümkün olur” diyor. Bir sonraki bölümde de mutluluğun sırrını veriyor cömertçe: “İlgilerinizi olabildiğince genişletin; sizi ilgilendiren şeylere karşı tepkilerinizin düşmanca değil, dostça olmasına bakın”. Keyif konusunu da es geçmiyor Russell: “Erkekler için olduğu gibi, kadınlar için de mutluluğun ve iyiliğin sırrı, keyif duygusuna sahip olmaktır”. Veeee iş hayatı: “Hayatı bir bütün olarak görme alışkanlığı hem akla hem de gerçek ahlaka uygundur ve eğitim sırasında teşvik edilmesi gerekir. Uygun ve değişmez bir amaç, yaşamın tamamını mutlu kılmaya yetmez ama mutlu bir yaşam için vazgeçilmez bir koşuldur. Bu amaç da, en başta insanın işinde bulunur”. Dünyanın en büyük filozoflarından biri Russell. Daha ne desin? Dileğim mutluluk ihtiyacımızın giderek arttığı bugünlerde kitabı okumanız, kendi notlarınızı almanız ve en kısa zamanda uygulamanız. “Mutlu Olma Sanatı”, bu sanatı öğrenmek için büyük fırsat.
Mutlu pazarlar dilerim.
