Okullar açılmadan önce son tatilde konuyu akademik eğitime getirip moralinizi bozmak istemem. Öğrencilere ve ailelere müjde, devir artık akademik eğitim devri değil. Üniversiteye giden değil, çalışan kazanıyor. Bkz. Steve Jobs
Steve JobsYüksek öğrenimine devam eden bir kız öğrenci erkek arkadaşından hamile kalır ve doğurur. Bebeği evlatlık vermeye karar verirler. Anne, evlat edinecek aileden bir söz vermesini ister. Nedir o söz? “Çocuğu mutlaka üniversitede okutacaksınız” der. Devir o devirdir, üniversite diploması, master, doktora çok kıymetlidir. Bir süre sonra daha da değerli olacaktır.
Bir senede bırakmışDerken çocuk üniversite çağına gelir. Üniversite birinci sınıfta, ailesinin üniversite masrafını ödemekte ne kadar zorlandığını görünce, ailesinden habersiz, kendi isteğiyle okulu bırakmaya karar verir. Hindistan’a bir aşrama gider, budist olur, balık dışındaki bütün etleri yemeyi bırakır.Eve döndüğünde çocukluktan beri merakı olan konuya girer, çok çalışır. İşinde o kadar başarılı olur ki dev bir şirket yaratmasına rağmen şirketin yönetimini bıraktığı anda herkeste bir telaş başlar. ‘O gitti, bu şirket de gider mi artık?’ hissi ağır basar. Oysa o ağır hastadır ama sanki çoktan ‘acı bir kayıp’ olmuş gibi davranılır. Bu gerçek bir hikayedir. Zaten bundan üç yıl önce Bloomberg onun ölüm haberini yayınladı, tabii ki yanlışlıkla. O, en hasta zamanlarında bile ‘Ölüm haberim çok ses getirdi’ deyip gülüp geçti.
Hasta fotoğrafı yayımlanır mı?İstifasından iki gün sonra bir kliniğin girişinde hasta ve bitkin görünen fotoğrafları yayımlandı. İşte bir tartışma da böyle başladı. Hasta bir insanın fotoğraflarını yayımlamak etik midir, değil midir? Evet, haber değeri var. Evet, herkes merak ediyor onun sağlık durumunu. Evet, Apple’da bir dönem bitti, ama Steve Jobs yaşıyor ve ne olursa olsun yaşayacak.ÜNiVERSiTE MODASI GEÇTi
Şimdi gelelim Steve Jobs’un hikayesinin başına, öz annesinin eğitim merakına. Gerçekten de uzun bir dönem okullarda alınan eğitimin çok önemli olduğuna inandık. “Aslında okulda öğretilenlerin kaçta kaçını iş hayatında uyguladık?” derseniz ben kendi adıma rahatlıkla “Neredeyse hiç” diyebilirim.
Monocle ne diyor?Monocle dergisi eylül sayısını ‘okula dönüş’e ayırmış. Dergilerde klasiktir, belli aylar belli konulara ayrılır. Eylülde esas konu ‘şehre ve okula dönüş’ olur. Monocle’ın editörü Andrew Tuck yazmış, “Çocukları okula gitmeyine teşvik etmiyoruz, ama artık başarıya giden yolun tek olmadığını kabul etmek lazım” diyor. Haksız değil. Facebook’un yatırımcılarından, Amerikan girişimci Peter Thiel geçen yıl 20 yaşın altında 20 kişiye 100 biner dolar ödemiş. Hayır, bu bir burs değil. Tam aksine üniversiteye gitmek yerine kendi işlerini kurmaları için bir destek. Çünkü insanın sınıfta oturarak değil, çalışmaya başlayarak gelişebileceğine inanıyor. Üstelik “Üniversite 4 yıllık bir eğlence ama geleceğe hazırlamak yerine geleceği düşünmenizi engelliyor. Aslında beslenmeden mimariye gelişimi, akademik eğitimden çok, etkileyen başka birçok şey var” diye de ekliyor.
Kazanılan parayla okul masrafı çıkar mı?Üniversiteler, işletmeye çok talep olduğu için ayrı işletme okulları açmıştı, şimdi talep olmadığı için bu okullar kapanıyor. Şimdi üniversite fiyatlarını düşürmeye çalışıyorlar. Çünkü artık bilinen bir şey var, iş bulup da çalışsanız bile kazandığınız paranın üniversite eğitim masrafınızı çıkarması için uzun yıllar geçmesi gerekiyor. Bazen uzun yıllar geçse de masraf çıkmıyor. Tabii bu arada üniversitede okumak yerine çalışanlar kazanmaya devam ediyor, bazısı az, bazısı daha çok. Şanslı ve yetenekli olanlar Facebook gibi bir internet şirketiyle dünya devlerini geçiyor. Sistem hızla değişiyor. Peki sorarım size, böyle bir dönemde Türkiye’de okul fiyatlarının durumu nedir? İlkokul fiyatlarının bile Amerikan üniversitelerinden daha pahalı olmasının nedenini açıklayabilecek biri var mı? Daha 6 yaşında, senelik okul masrafı 25 bin TL olan bir çocuk nasıl eğitim masrafını çıkaracak, ne iş yaparak çıkarabilir? Sanırım, bu durumda anne babalar paraları hisselere yatırırsa çocuk ileride daha rahat edebilir.
