Dünyanın çeşitli ülkelerindeki havacılık otoritelerine son yıllarda 750 binden fazla sayıda şikâyet geldi. Havayolu yolcularının yoğun şikâyeti ekonomi sınıfında koltukların oturma yerlerinin darlığı ve koltuk aralıklarının giderek azaldığı yönündeydi. İlk harekete geçen Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi (FAA) oldu. Geniş çaplı bir inceleme başlattı. ABD dışında, ülkeye uçan tüm yabancı havayolları da mercek altına alındı. İnceleme sonunda FAA sözcüsü, mevcut uçak koltuğu boyutlarının yeni standartlar gerektiren bir güvenlik sorunu oluşturduğuna dair hiçbir kanıt bulunamadığını açıkladı. Bu konuda FAA’ye başvuru yapanların şikâyet dilekçelerin de reddine karar verildi.

TAHLİYE SORUNU YOK

FAA, temmuz ayı başında, daha yüksek kapasiteli koltuk konfigürasyonlarının yolcuların, acil bir durumda tahliye edilmesini, gerekli asgari zamanlarda engellediğine dair bir kanıt bulunmadığını da açıkladı. Yani ekonomi sınıfında koltuk aralıklarının tahliyeyi zorlaştıracak bir biçimde olmadığı kararına varıldı. Ancak yine de ABD’de uçan havayolu şirketleri tarafından işletilen uçaklardaki yolcu koltukları için asgari boyutlar belirlemesi talimatını verildi. Kurallar, yolcuların güvenliği ve sağlığı için gerekli olduğunu söyledikleri koltuk eni, genişlik ve uzunluk için minimumları içerecek. Ancak ultra düşük maliyetli taşıyıcıların rekabet gücüne zarar verecek uygulamalara da izin verilmeyeceği açıklandı.

90 SANİYE KISTASI

Ayrı bir gelişmede, ABD Ulaştırma Bakanlığı (DOT) Genel Müfettiş Yardımcısı, FAA’in uçak tahliye prosedürlerini denetlemesi üzerine bir çalışma yürütüyor. Bu çalışmalarla yolcuların 90 saniyede güvenli bir şekilde tahliye edilip edilmeyeceğini, yasal standart olan yolcu sayısının artması, koltukların ebatları ve kabine alınacak bagaj gibi endüstri değişikliklerinin kurallara uygun olup olmadığını da belirlemesi amaçlıyor.

Öte yandan diğer ülkelerin havacılık otoritelerine yapılan şikâyetlerde gereksiz bulundu. Koltuk imalatçıları standart dışı koltuk üretmiyorlar. Uçak imalatçıları zaten bir gövde içine girecek maksimum ve minimum koltuk sayılarını belirliyorlar. Yani sistem birkaç yönden kıskaç altında. Şirketlerin, keyfi bir biçimde koltuk aralıkları ve koltuk boyutları ile oynamaları çok mümkün görünmüyor. Düşük maliyetli taşıyıcılarda da koltuk yerleşimlerinin güvenlik için sorun yaratmadığı da ortaya çıktı.

AŞIRI KİLOLULAR İÇİN SORUN

EN büyük şikâyet doğal olarak aşırı kilolu yolculardan geliyor. Kalça genişlikleri fazla olan yolcular özellikle ekonomi bölümlerindeki üçlü ya dada çok yan yana koltuklara sığamıyorlar. Koltukların tümünün dolu olması halinde ciddi sorunlar çıkıyor. Havacılık otoriteleri bu konuda havayollarını sadece insani bir davranışa davet şeklinde uyarıyor. Mümkünse bu tip yolcuların bilet alırken sorunlarını dile getirmeleri istendi. Yanlarındaki yerin boş bırakılması isteniyor. Koltuk arasındaki kolun kakması sayesinde aşırı kilolu yolcuların daha rahat seyahat etmeleri sağlanabiliyor. Birde bu tip yolcuların özellikle koridor tarafında oturmaları tahliye sırasında kolaylık sağlayabiliyor. Uçaklarda kabin görevlilerinin bu tip yolculara dikkat etmeleri oturdukların yerin akılda tutulması ve tahliye sırasında nasıl yardımcı olacaklarını planlamaları gibi öneriler de var. Kabin memurunun bunu yaparken aşırı kilolu yolcuyu rahatsız edecek bakışlardan da sakınmaları, en uygun dille yardımcı olmaya hazır olduklarını belirtmeleri gerekiyor. Aşırı kilolu yolcuların internet üzerinden bilet alırken bunu belirtebilecekleri bir bölüm oluşturulması gerekiyor.

BUSINESS’DA YOLCU HAKLI

BİRÇOK havayolu yeni aldığı uçaklarda business koltuklarını çok daha rahat ve geniş yapıyor. Ama daha önce alınan uçaklarındaki koltuklar ya üçlü koltuktan bozma ya da çok daha dar oluyor. Bu durumda bir yolcu uçuşunun gidiş ya da gelişinde koltuğunda bulduğu konforu dönüş ya da gidişinde bulamıyor. Çünkü farklı bir uçak uçuş için planlandığında bir bacak uçuşta mükemmel bir koltukta uçan yolcu diğer bacakta tam bir hayal kırıklığına uğruyor. Üstelik ödediği ciddi paranın karşılığını da alamıyor. Doğal olarak bu standart farkından dolayı şikâyetçi oluyor. Ne yazık ki havayolları sürekli yeni uçaklar alıyorlar. Ve filolarındaki Business koltuk standartlarını ayarlayamıyorlar.