Raporun tartışıldığı panelden sonra, UNDP Başkan Yardımcısı ve Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölge ofisi Direktörü Cihan Sultanoğlu ile panelistler arasında olan Profesör Dr. Ayşe Buğra ile öğle yemeğinde buluştuk.

Cihan Sultanoğlu, son 5 yılda Türkiye’nin sıralamada 16 sıra yukarı çıktığını belirterek “Yaşam beklentisinin artması, milli gelirdeki artış Türkiye’yi yukarı çeken şeyler” diyor.

Pek Türkiye’yi sıralamada aşağıya çeken şeyler?

Sultanoğlu “Eşitsizlik ne kadar çoksa endeks o kadar düşüyor. Türkiye’yi en çok Cinsiyet Eşitsizliği aşağıya çekiyor” diyor.

Bildiğimiz, yıllardır yazdığımız mesele yine karşımızda.

Kadının siyasete, çalışma hayatına düşük katılımı, eğitim süresi, erkeğe göre daha az para kazanması, ev işi, çocuk ve yaşlı bakımı gibi şeyleri tek başına üslenmesi sürekli yazılıp çizilen ama bir arpa boyu ilerleme sağlanamayan konular.

GÖÇ AKIŞLARINA VE ÇEVREYE DİKKAT

Öte yandan Türkiye’yi önümüzdeki yıllarda İnsani Gelişme Raporu’nda aşağıya çekebilecek başka faktörler de var.

Raporun uyardığı gibi, büyük göç akışları, çevrenin tahrip olması eşitsizliklerin artmasına neden olabilir.

Suriyeli göçmenle ve giderek daha fazla hırpalanan bir çevre sorunuyla karşı karşıya kalan Türkiye’nin bunları hesaba katması gerek.

UNDP’nin bu yeni İnsani Gelişme Raporu’nun ana teması çalışma.

Eşitsizliklerin daha az, sosyal korumanın daha fazla olduğu, becerilerin geliştirildiği çalışma hayatı ülkeleri yukarı çekiyor.

Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Profesör Ayşe Buğra panelde “çalışma hayatımıza” odaklanıyor,

İstihdamda ve ücretlerde kadın erkek arasındaki uçuruma değiniyor.

UNDP raporunun üzerinde durduğu “sosyal koruma” ülkemizde işçileri pek kapsamıyor.

Türkiye’deki sendikalı işçi oranı 1980’lı yıllarda yüzde 20 iken, günümüzde sadece yüzde 4.5.

Çocuk işçiliği son dönemlerde Suriyeli göçmenlerle birlikte giderek artıyor.

TÜİK’in 2012 verilerine göre, çocuk işçilerin toplam çocuk nüfusu içerisinde oranı yüzde 5.9.

2015 yılında Suriyeli çocuk işçilerle birlikte bu oran artmış olmalı.

EĞİTİME HARCAMA DÜŞÜK

Dünya Bilim Akademisi’nin 2015 ödülünü yeni kazanmış olan Profesör Ayşe Buğra dikkat çekiyor.

“Türkiye’nin raporda hangi sırada olduğundan ziyade bazı göstergeler önemli. Örneğin brüt milli gelirle (GNI)İnsani Gelişmişlik Sıralaması farkı eksi 12. Bu iyi bir şey değil. Ekonomiden sorumlu biri olsam bundan hiç memnun olmazdım” diyor.

Dikkat çektiği bir başka gösterge raporun eğitim bölümünde.

Türkiye 2005 ile 2014 yılları arasında eğitime yönelik kamu harcaması yurt içi gayri safi milli hasılanın sadece yüzde 2,9’u kadar.

UNDP Raporu’nun ilk sıralarında yer alan ülkelerde bu oran ortalama yüzde 5 ila 6.

Danimarka’da yüzde 8,7.

Her şeyin başı eğitim diyoruz ama eğitime ne kadar para ayırdığımız ortada işte.