Bu oranda gerileme halinde bile, yıllık fiyat artışı yüzde 20’nin üstünde kalmış olacak. Yüzde 0.78’lik fiyat düşüşü olması halinde tüketici fiyat artışının yılı yüzde 20.6 oranında kapatması bekleniyor.
Hafta sonunda açıklanan İstanbul Ticaret Odası perakende satış fiyatları yüzde 0.14 oranında gerilemeyi gösteriyordu. Piyasaların beklentisi Türkiye’nin tümündeki artışın, iki endeks arasındaki fark da göz önüne alınarak, daha yüksek bir gerilemeye işaret edeceği yönünde.
Yıllık fiyat artışları yeni yılda birçok fiyat artışına baz olacağı için ayrı bir önem taşıyor. Asgari ücretteki yüksek oranlı zamdan sonra, hem özel sektörün personel maaş artışlarında, hem de kamuda emekli ve işçi maaşları ve emeklilerine yapılacak zamda bu oran belirleyici olacak. Dolayısıyla hem kamu personel harcamalarında, hem özel sektörün maliyetlerinde ve bunun yeni yılda satış fiyatlarına etkisi açısından yıllık enflasyonun önemi büyük.
Bu yıl ağustosta yaşanan kur patlamasının etkisiyle eylül ayıyla birlikte yıllık enflasyon oranları bir sıçrama göstermişti. Eylül sonu yüzde 24.52, ekim ayında yüzde 25.24 oranlarıyla rekorlar kıran yıllık tüketici fiyat artışları kasım ayındaki gerileme nedeniyle geçen ay sonunda yüzde 21.62’ye inmişti. Böylece yıllık enflasyon oranı yüzde 25’lerden yüzde 20-21 arasına çekilmiş olacak.
Enflasyonda son iki aydır yaşanan gerilemede hükümetin aldığı arizi kararlar ve yapılan baskının önemi büyük. Enflasyonla topyekün mücadele kampanyası kapsamında, zaman zaman abartılan, sıkı fiyat denetimleri gündeme getirilirken, bazı tüketim mallarında da vergi indirimleri yapıldı. Böylece iki ay içerisinde yaklaşık 5 puanlık bir yıllık enflasyon indirimi gerçekleştirilmiş oldu.
SEÇİM SONRASI POLİTİKALAR
Ancak bundan sonrası, daha doğrusu uzatılan vergi indirimleri, yani seçim sonrasında yaşanacak fiyat gelişmeleri çok önemli olacak. Seçime kadar, 2018 ilk aylarında gerçekleşen düşük enflasyon verileri nedeniyle, baz etkisi hükümete pek yardımcı olmayacak. Ancak seçimden sonra nispeten baz etkisinin avantajı ortaya çıkmaya başlayacak Kısacası; seçime kadar sürdürülecek değişik yöntemlerle enflasyon oranları yıllık bazda yüzde 20, hatta biraz altında tutulmaya çalışılacak. Daha sonrasında da baz etkisi kullanılarak bu seviyelerin korunmaya çalışacağı anlaşılıyor.
Ancak küresel finans hareketlerinde yaşanacak gelişmeler ve dünya petrol fiyatlarındaki seyir, enflasyonun seçimden sonraki seyrini büyük ölçüde belirleyecek diyebiliriz. Şu anda hem kurlar hem petrol fiyatları hükümete ciddi biçimde yardım ediyor, daha doğrusu şanslı bir iklim sunuyor. Bu durum devam ettiği takdirde seçimden sonrasında yüzde 15-20 arasında yıllık enflasyon oranları korunabilir.
Ancak hem ABD hem AB’deki siyasi gelişmeler için yapılan karamsar tahminler, hem bölgedeki risklerin realize olma ihtimali, mevcut iklimin yılın tümünde devam edeceğini söylemeyi zorlaştırıyor.
Şahsen; ekonomi yönetiminin seçimden sonra takınacağı tutumun; enflasyonla mücadele kararlılığının, mali disiplin ve faiz politikalarında izlenecek yolun da, hem kurların seyrini, hem de buna bağlı olarak yılın tümündeki enflasyon trendini değiştirecek kadar etkili olacağını düşünüyorum.
2019’da Türkiye ekonomisiyle ilgili iyimser olmak için biraz erken.
