Vücudumuzu tam anlamıyla içten çökertebilme gücüne de sahip olan strese karşı en az onun kadar güçlü olan doğal silahlarımız da var. Bu doğal silahlarımızın adı, aslında binlerce yıldır Çin tıbbında ve Ayurveda şifa geleneklerinde de kullanılan adaptojen bitkiler...Günlük yaşantımızda artık o kadar çok strese maruz kalıyoruz ki bu durumu kontrol altında tutmak birçok kişi için kolay olmayabiliyor. Artık biliyoruz ki uzun süren ve kontrol altına alınamayan stres hem fizyolojik hem de psikolojik anlamda bizleri tüketebiliyor. Günümüzde birçok kişi stresten kurtulmanın ya da stres yükünü hafifletmenin yollarını arıyor. İşte tam da bu noktada adaptojenlerin devreye girdiğini söyleyebiliriz. Adaptojenler, fiziksel, kimyasal ya da biyolojik strese karşı vücudu koruduğu bilinen ve herhangi bir toksik etkisi olmayan bitkilerdir. Vücutta ayrıca dengeleyici bir etki de yaratırlar. Aslında binlerce yıldır geleneksel ve tamamlayıcı tıp alanında kullanılan adaptojen bitkiler, son yıllarda strese karşı etkili olmaları nedeniyle yeniden popüler bir hale geldiler. Çünkü bu bitkiler, stresi azaltmalarının yanı sıra enerjimizi yükselten, hormon ve sindirim bozuklukları ile bağışıklık sistemimize iyi gelen, en güçlü destekçilerimiz.ZORLU ÇEVRE KOŞULLARINDA HAYATTA KALAN BİTKİLERAdaptojen bitkilerin en önemli özellikleri, dağların zirvelerinde, çöl ortamında ve çorak topraklarda çevreye uyum sağlayarak hayatta kalmayı başarabilmeleridir. Öyle ki adaptojen bitkilerin bir kısmının Buz Devri’nden bile kurtulduğu biliniyor. ‘Süper besinler’ olarak da adlandırılan adaptojenler, aslında vücudun strese karşı direnç mekanizmasını güçlendirmekle kalmıyor aynı zamanda hücresel seviyede yenilenmeye de destek sağlıyor. Geçmişte adaptojen bitkilerin etkileri üzerine birçok bilimsel çalışmalar yapıldı. Günümüzde de konuyla ilgili araştırmalar yapılmaya devam ediyor. Elde edilen veriler doğrultusunda artık biliyoruz ki kortizol ve adrenal seviyelerini düzenlemek ya da kronik stresi yok etmek için adaptojen bitkilerden faydalanabiliriz. Peki, bu adaptojen bitkiler nelerdir? Vücudumuza hangi destekleri sağlarlar? Gelin, bu mucizevi bitkilerin dünyasını birlikte inceleyelim.ADAPTOJEN BİTKİLER NELERDİR?Asya Ginsengi (Panax Ginseng): Panax Ginseng, tıbbi olarak en yaygın kullanılan türdür ve 1610 yılında yazılan Kore Klinik Farmakopesinde 3.944 reçetenin yüzde 16.6’sında bu bitki kullanılmıştır. Panax Ginsengi’nin uzun vadeli stres problemlerini yatıştırabileceği düşünülmektedir.Maca Bitkisi: Güney Amerika’nın Andes bölgesinde yetişen maca bitkisinin enerji vermesinin yanı sıra cinsel sağlığı desteklediği de biliniyor. C vitamini bakımından da zengin olan bitki, bağışıklık sisteminin güçlenmesine de destek oluyor.DAYANIKLILIĞI ARTIRIYORRhodiola Rosea (Altın kök): Kafkas Dağları bölgesinde, İskandinavya, Çin ve Rusya’daki geleneksel tıpta hem beden hem de akılda odaklanma ve dayanıklılığı arttırmak için kullanılmıştır. Rhodiola ekstreleri, özellikle salidrosid, depresyon belirtilerini azaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Bu bitki ayrıca dayanıklılığı ve hafızayı güçlendirmek için yüzyıllardır kullanılmaktadır.Şizandra Meyvesi: Geleneksel ve modern Çin tıbbında iyi bilinen bir bitki türüdür. Bitkinin meyveleri, yaprakları ve sakızı kullanılabilir. Şizandra meyvelerinin cilt üzerinde tonik, nemlendirici, yara iyileştirici, iltihap giderici ve genişlemiş kan damarları üzerinde daraltıcı etkileri bilimsel araştırmalarla da desteklenmiştir. Bitkinin en güzel etkilerinden biri de stresin neden olduğu adrenalin ve serotonin seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olması ve adrenal yorgunluğunu gidermeyi desteklemesidir.YAŞAMIN MUCİZE İKSİRİGotu Kola: Binlerce yıldır Hindistan’ın Ayurveda geleneğinde ilaç olarak kullanılmış ve eski bir Hint tıbbı metni olan “Sushruta Samhita”da listelenmiştir. Çin’de, 2000 yıldır bilinen yaşamın mucize iksirlerinden biridir. Yara iyileşmesinin yanı sıra bitki, cüzzam, lupus, varikoz ülserler, egzama, sedef hastalığı, ishal, ateş, amenore, kadın genitoüriner sistem hastalıkları ve anksiyeteyi gidermek için de kullanılmıştır. Ancak bu bitkinin bazı yan etkileri vardır. Bu nedenle kesinlikle doktor kontrolünde kullanılması gerekir.BİLİŞSEL YETENEKLERİ GÜÇLENDİRİYORBacopa Monnieri: Eski zamanlarda insanlar, Bacopa Monnieri’yi bilişsel yeteneklerini geliştiren güçlü bir bitki olarak kabul etmişlerdir. Bu nedenle zihinle ilgili sağlık sorunlarının tedavisinde geleneksel Ayurvedik tıbbın yıldızı olmuştur. Hafızayı ve zekayı geliştirdiği bilinen bir bitki olmasının yanında stresi ve depresyonu azaltma etkisi vardır.Sibirya Ginsengi: Hem fiziksel hem de zihinsel olarak enerji vermesi ile bilinir. Ruh halini iyileştiriyor ve günlük yaşanan stresten kurtulmanıza destek oluyor. Ayrıca bağışıklık sistemini geliştirmede de etkili tıbbi bitkiler arasında yer alıyor. Son yıllarda hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda ise lösemi ve tümör hücrelerinin gelişimini durdurduğuna dair umut verici sonuçlar elde edildi. Ayrıca çalışmalarda Sibirya Ginsengi’nin, metastaz yapan tümörlerde de kullanabileceği konusunda olumlu gelişmeler olduğu belirtiliyor.ADAPTOJEN BİTKİLERİN YAN ETKİLERİ VAR MIDIR?Adaptojenler, genellikle zararsız olmakla birlikte düzenli ve dozunda alınması gereken bitkilerdir. Bitkisel ürünler, bazı ilaçlarla etkileşime girebildiği gibi bazı hasta grubu için de zararlı olabilir. Bu nedenle adaptojen bitkileri kullanmadan önce mutlaka hekiminize danışmanız ve kontrollü bir şekilde tüketmeye özen göstermeniz gerekir.