Bazen bir köpek bir engelli için ona en büyük desteği veren ve her zaman yanında olan bir arkadaş olabiliyor. Dışarıdan bakıldığında “ne güzel bir köpek” ya da “ne tatlı bir şey” diyeceğimiz bu özel hayvanlar aslında, görme, işitme, zihinsel, ya da bedensel engellilere yardım etmek üzere eğitilmiş köpekler.
Bu köpekler Labrador Retriever ve Golden Retriever gibi sakin, yumuşak başlı ve komutları öğrenme kabiliyetine sahip ırklar arasından seçiliyor. Alman Kurt Köpeği, Collie, Belçika Kurt Köpeği diğer tercih edilen ırklar. Rehber Köpek adayları önce çok aşamalı bir eğitimden geçiriliyor. Eğitimlerinin son aşaması arkadaş olacağı engelliye uyum çalışmalarını içeriyor. “Hizmet Köpekleri” olarak adlandırılan bu özel köpekler, dünya genelinde, üç ana branşta eğitiliyorlar:
- Görme engelli bireyler için eğitilen Rehber Köpekler (Guide Dogs)
- Sara ve şeker hastaları için eğitilen Nöbet/Kriz Köpekleri (Seizure Dogs)
- Fiziksel ve zihinsel engelliler için eğitilen Yardımcı Köpekler (Assistant Dogs)
Dün İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Konferans Salonu’nda, İstanbul Üniversitesi Engelliler Uygulama Merkezi ve Rehber Köpekler Derneği işbirliği ile düzenlenen bir seminer gerçekleştirildi. Rehber Köpekler Derneği ile Başkanı Avukat Nurdeniz Tunçer’den, ilk kez, 29 Temmuz 2016 tarihinde yayınlanan yazımda söz etmiştim sizlere. Söz konusu yazıda eğitimleri tamamlanacak olan köpeklerden birinin Nurdeniz Tunçer’e verileceğini söylemiştim. İşte o köpek artık Nurdeniz Tunçer’in en yakın arkadaşı. Pırıl pırıl siyah tüylere sahip bu güzel köpeğin adı Kara. Dünkü seminerde o da eşlik ediyordu Nurdeniz Tunçer’e.
Türkiye “Rehber Köpek” kavramını Nurdeniz Tunçer ve kurduğu Rehber Köpekler Derneği sayesinde tanıdı. Nurdeniz Tuncer ise Rehber Köpekler konusundaki ilk farkındalığının ABD’deki eğitimi sırasında oluştuğunu söylüyor. Tuncer, “Orada ve Avrupa’da yaşayan görme engelli bireylerin yaşam koşullarının ülkemizdekinden çok daha iyi olduğunu anladım.” diyor.
Nurdeniz Tunçer Türkiye’ye döndükten sonra İngiltere Büyükelçisi Richard Moore’un görme engelli eşi Maggie Moore ile tanışıyor. Tunçer ve ona rol model olan Maggie Moore, birlikte görme engelli bireylerin hareket kabiliyetlerini geliştirerek yaşam kalitelerini arttırmak ve çevrelerine daha rahat adapte olmalarını sağlamak amacı ile bir dernek kurmaya karar veriyorlar. Bu amaçlarını da rehber köpekler sayesinde gerçekleştirmeyi planlıyorlar. Ancak Türkiye’de bunun için gerekli kanunlar ya da altyapı bulunmadığını görüyorlar. Bu yüzden; engelli-engelsiz bütün bireylerin bir arada sorunsuzca yaşayabilmesi için toplum bilincini arttırmayı ve gerekli kanunların çıkarılmasını sağlamayı, yurtdışında oldukça yaygın bulunan rehber köpekler uygulamasını ülkemize de getirmeyi öncelikli görevleri olarak kabul ediyorlar. Bu doğrultuda Avukat Nurdeniz Tunçer tarafından hazırlanan Rehber Köpeklerle İlgili Kanun Teklifi TBMM’ne gönderilmiş bulunuyor. Rehber köpek uygulamasının ise Kara’nın göreve başlaması ile ülkemize getirilmiş sayılabileceğini söyleyebiliriz.
Rehber Köpekler Derneği Başkanı Avukat Nurdeniz Tunçer seminerde yaptığı konuşmada ne için ve nasıl çalıştıklarını anlattı. Anlatılanları özetleyecek olursak:
Rehber Köpekler Derneği görme engelli bireylerin toplum içerisinde kendilerine olan güvenlerini arttırarak daha özgür hareket etmelerine yardımcı olmayı hedefliyor. Görme engelli bireyler ile rehber köpeklerin fiziksel ve psikolojik olarak birbirlerine ve çevreye adaptasyonlarını sağlamak, görme engelli bireyleri hukuki bağlamda izlenecek prosedürler konusunda desteklemek ve toplumdaki diğer bireyleri de bu konuda bilgilendirerek farkındalık yaratmak söz konusu derneğin önde gelen amaçları arasında yer alıyor.
Nurdeniz Tuncer, “Bizim hedefimiz arabesk yaklaşımların, acıma ve acındırma politikasının ötesinde kendine yetebilen, hedeflerine ulaşabilen, her türlü zorluğa meydan okuyup üretebilen ve düşünebilen bireylerin desteklenmesi. Engelim var, görmüyorum, yapamam değil engelim olsa da yapabilirim, hiçbir şey bana engel olamaz diyen görme engelli bireylerin toplumda hak ettikleri yerlere kavuşmalarını sağlamak.” diyor. Engellilere balık verilmesini değil balık tutmasını öğretmek ve bunu yaparken güvenli ve bağımsız hareket etmelerini sağlamak amacıyla çalıştıklarını söylüyor.
Nurdeniz Tunçer’e düzenlenen seminere verdiği katkı için İstanbul Üniversitesi Engelliler Uygulama Merkezi tarafından bir teşekkür plaketi hazırlanmıştı. Bu plaketin Sevgili Tunçer’e sunulma görevi ise şahsıma verildi. Bu vesile ile ben de hem seminerin düzenleyicileri olan iki kuruma teşekkür etme, hem de Rehber Köpekler uygulamasının Türkiye’ye getirilmiş olmasından dolayı duyduğum memnuniyeti dile getirme fırsatı bulmuş oldum.
29 Temmuz 2016 tarihli yazımda da ifade etmiş olduğum gibi; Rehber Köpekler Derneği bağışlar ile ayakta duran ve kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu. Derneğe yapılan her bağış görme engelli bireylerin hayata tutunmalarına katkı sağlıyor. Kâr amacı gütmeyen bu sivil toplum kuruluşuna, sadece resmi banka hesaplarına yapacağınız bağışlarla destek olabilirsiniz. Unutmayın ki, bu bağışlar sayesinde Rehber Köpekler Türkiye’de de var olacaklar…
Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…
