1939 yılında bir gece New York'un Greenwich Village semtinde, Cafe Society adlı gece kulübünde bir zenci kız sahneye çıktı.
Genç kız son derece egzotik olan sesiyle dinleyenleri büyüleyen bir şarkı söylemeye başladı.
Şarkının adı "Strange Fruit", yani "Garip Meyve"ydi
Şarkı Alabama Eyaleti'nde yaşanan bir zenci lincini anlatıyordu. Şarkıda ağaçtan asılmış halde sallanan zenci, "garip meyve" diye adlandırılıyordu.
İşte bu yüzden genç kızın egzotik sesiyle anlattığı hikâye, o gece kulüpte dinleyenlerin suratına şamar gibi indi.
Şarkıyı söyleyen zenci kız 24 yaşındaydı, adı da Billie Holiday'di.
*
90'lı yıllarda "Q" Dergisi Strange Fruit'i dünyamızı değiştiren 10 şarkıdan birisi ilan etti.
Gerçi Strange Fruit'ten önce de özellikle beyaz dinleyicileri bilinçlendirmeye yönelik zenci protesto şarkıları yapılmıştı.
1929 yılında sözlerini Andy Razaf'ın yazdığı "Black and Blue"yu Louis Armstrong seslendirmişti.
Irving Berlin'in linç konusuna değindiği "Supper Time"ı daha sonra Ethel Merman söyleyerek meşhur etti.
Ancak bunların hiçbiri, 24 yaşındaki Billie Holiday'in Strange Fruit'i kadar cesur değildi. Bu şarkı popüler kültürü o kadar derinden etkiledi ki aralarında Carmen McRae, Nina Simone, Sting, Dee Dee Bridgewater ve Cassandra Wilson'un da yer aldığı birçok ünlü isim Strange Fruit'i söylediler.
Ne yazık ki Hollywood yeri ve fırsatı geldiğinde her konuyu sosyal kökenlerinden koparıp başkalaştırmaktan kaçınmadığı için "9 Buçuk Hafta" filminde Mickey Rourke, Kim Basinger'i baştan çıkarmak için Stranfge Fruit'i çaldı pikabında.
Bu darbeye rağmen Strange Fruit, protestocu kökenlerinden kopmadı.
*
O yıllarda bir zenci genç kızın beyazları protesto eden şarkılar söylemesi öyle kolay bir iş değildi.
Onu dinlemeye gelen beyazların bile başına bir şeyler gelebilirdi.
Ancak liberaller büyük cesaret örneği gösterip Billie Holiday'i dinlenmeye giderek bir anlamda toplumsal ilişkilerde devrim yaptılar.
Onu dinlemeye giden ünlü isimler arasında Charlie Chaplin, Errol Flyn, Nelson Rockefeller, Lauren Bacall, Lillian Hellman ve Paul Robeson vardı. Ayrıca Lena Horne, Teddy Wilson, Sarah Vaughan, Imogene Coca, Carol Channing ve Zero Mostel sahneye de çıkarak Billie Holiday'e destek verdiler.
*
Verdiğim listeye tekrar bir göz atın, hangi ad sizin dikkatinizi çekti bilemem ama ben Nelson Rockefeller adına takıldım
Amerikan yönetici sınıfının önde gelen Rockefeller Ailesi'nin Nelson'u bu.
Nelson Rockefeller o gece kulübüne Billie Holiday'i dinlemeye gittiği gece sıradan bir işadamı olmaktan çıktı, gerçek bir burjuva oldu.
Çünkü o bu davranışıyla, "Ben güçlü, çok zengin olabilirim ama aynı zamanda ırkçılığa da karşıyım" diyebilmiştir.
Yönetici sınıftan bir insan olarak sosyal adaletten yana tavır almıştır. Onun ait olduğu sınıfın kendi içinden gelen bu darbeyi karşılayacak silahı yoktur elinde. Ya onlar da değişip burjuvaziye katılacaklar ya da vasatlar ordusu içinde sıradan işadamları olarak yer alacaklardır.
*
Türkiye'den ağırlıklı olarak alışveriş için New York'a giden zengin insanlar, Rockefeller adını sadece Rockefeller Plaza'dan bilirler.
Bunun dışında onun hayatı hakkında bilgili olanların fazla olmadığını tahmin ediyorum.
Halbuki o insanın hayatı biraz okunulup öğrenilse, güçlü olanlar kendilerinin arzu etmesi durumunda toplumun olumlu yöne gitmesinde ne kadar da büyük ve etkin rol oynayabileceklerini öğrenebilirler.
Genç kız son derece egzotik olan sesiyle dinleyenleri büyüleyen bir şarkı söylemeye başladı.
Şarkının adı "Strange Fruit", yani "Garip Meyve"ydi
Şarkı Alabama Eyaleti'nde yaşanan bir zenci lincini anlatıyordu. Şarkıda ağaçtan asılmış halde sallanan zenci, "garip meyve" diye adlandırılıyordu.
İşte bu yüzden genç kızın egzotik sesiyle anlattığı hikâye, o gece kulüpte dinleyenlerin suratına şamar gibi indi.
Şarkıyı söyleyen zenci kız 24 yaşındaydı, adı da Billie Holiday'di.
*
90'lı yıllarda "Q" Dergisi Strange Fruit'i dünyamızı değiştiren 10 şarkıdan birisi ilan etti.
Gerçi Strange Fruit'ten önce de özellikle beyaz dinleyicileri bilinçlendirmeye yönelik zenci protesto şarkıları yapılmıştı.
1929 yılında sözlerini Andy Razaf'ın yazdığı "Black and Blue"yu Louis Armstrong seslendirmişti.
Irving Berlin'in linç konusuna değindiği "Supper Time"ı daha sonra Ethel Merman söyleyerek meşhur etti.
Ancak bunların hiçbiri, 24 yaşındaki Billie Holiday'in Strange Fruit'i kadar cesur değildi. Bu şarkı popüler kültürü o kadar derinden etkiledi ki aralarında Carmen McRae, Nina Simone, Sting, Dee Dee Bridgewater ve Cassandra Wilson'un da yer aldığı birçok ünlü isim Strange Fruit'i söylediler.
Ne yazık ki Hollywood yeri ve fırsatı geldiğinde her konuyu sosyal kökenlerinden koparıp başkalaştırmaktan kaçınmadığı için "9 Buçuk Hafta" filminde Mickey Rourke, Kim Basinger'i baştan çıkarmak için Stranfge Fruit'i çaldı pikabında.
Bu darbeye rağmen Strange Fruit, protestocu kökenlerinden kopmadı.
*
O yıllarda bir zenci genç kızın beyazları protesto eden şarkılar söylemesi öyle kolay bir iş değildi.
Onu dinlemeye gelen beyazların bile başına bir şeyler gelebilirdi.
Ancak liberaller büyük cesaret örneği gösterip Billie Holiday'i dinlenmeye giderek bir anlamda toplumsal ilişkilerde devrim yaptılar.
Onu dinlemeye giden ünlü isimler arasında Charlie Chaplin, Errol Flyn, Nelson Rockefeller, Lauren Bacall, Lillian Hellman ve Paul Robeson vardı. Ayrıca Lena Horne, Teddy Wilson, Sarah Vaughan, Imogene Coca, Carol Channing ve Zero Mostel sahneye de çıkarak Billie Holiday'e destek verdiler.
*
Verdiğim listeye tekrar bir göz atın, hangi ad sizin dikkatinizi çekti bilemem ama ben Nelson Rockefeller adına takıldım
Amerikan yönetici sınıfının önde gelen Rockefeller Ailesi'nin Nelson'u bu.
Nelson Rockefeller o gece kulübüne Billie Holiday'i dinlemeye gittiği gece sıradan bir işadamı olmaktan çıktı, gerçek bir burjuva oldu.
Çünkü o bu davranışıyla, "Ben güçlü, çok zengin olabilirim ama aynı zamanda ırkçılığa da karşıyım" diyebilmiştir.
Yönetici sınıftan bir insan olarak sosyal adaletten yana tavır almıştır. Onun ait olduğu sınıfın kendi içinden gelen bu darbeyi karşılayacak silahı yoktur elinde. Ya onlar da değişip burjuvaziye katılacaklar ya da vasatlar ordusu içinde sıradan işadamları olarak yer alacaklardır.
*
Türkiye'den ağırlıklı olarak alışveriş için New York'a giden zengin insanlar, Rockefeller adını sadece Rockefeller Plaza'dan bilirler.
Bunun dışında onun hayatı hakkında bilgili olanların fazla olmadığını tahmin ediyorum.
Halbuki o insanın hayatı biraz okunulup öğrenilse, güçlü olanlar kendilerinin arzu etmesi durumunda toplumun olumlu yöne gitmesinde ne kadar da büyük ve etkin rol oynayabileceklerini öğrenebilirler.
