SONUNDA 1.5 ay önce kaldırılan ve 1.2 milyon velinin beklediği TEOG yerine getirilen sistemi dün Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz açıkladı. Adı üzerinde henüz MEB’in de karar veremediği bu sistemde, öğrencilerin yüzde 92’si yani 1.1 milyon öğrenci oluşturulacak eğitim bölgelerinde evlerine en yakın okullara okul notlarına göre yerleştirilecek. İsteyen öğrenciler, haziranda yapılacak sınava girecek. Galatasaray, İstanbul (Erkek), Kabataş Erkek gibi proje okullar listesinde de yer alan, Bakan Yılmaz’ın deyimiyle ‘nitelikli’ 600 okula, bu sınav sonucuna göre yerleştirme yapılacak. Okul notu dikkate alınmayacak. Toplam lise sayısının 11 bin 57 olduğu düşünüldüğünde, “nitelikli okullar” çıkarıldığında 10 bin 457 okula “adrese göre girilecek”.
Bu sistemle ilgili en sıkıntılı konular ve yanıt aranan sorular ise şöyle olacak:
EĞİTİM BÖLGELERİ NASIL OLUŞACAK?: Örneğin, İstanbul Üsküdar’da oturan birinin eğitim bölgesi sadece mahallelerle mi oluşacak, başka ilçeler olacak mı?
OKUL TÜRLERİNİN TÜMÜ GİRECEK Mİ?: Bakan Yılmaz, tüm okul türlerinin eğitim bölgesinde oluşacağını söyledi. Ancak bir bölgede 3 tane Anadolu lisesi varsa ve öğrencilerin tümü bu okulları tercih ederse nasıl yerleştirilecekler? Kontenjan bu öğrencilere yetmediğinde ne olacak? Okulların kontenjanları mı artırılacak?
VELİ VE ÖĞRETMEN KARŞI KARŞIYA: Eğitim bölgelerindeki okullara yerleştirmelerde okul notu dikkate alınacağına göre, TEOG’un kaldırılma gerekçelerinden biri olarak gösterilen “hormonlu notlar” nasıl önlenecek? Veli ve öğretmen hatta öğrenci, okul notları için karşı karşıya gelmeyecek mi?
AÇIK LİSEYE Mİ GÖNDERİLECEK?: Velinin istemediği okul türüne yerleştirme yapılmayacağı söyleniyor. Ancak fen liselerinin kontenjanı 33 bin, sosyal bilimlerin 10 bin, Anadolu liselerinin ise 340 bin. Toplam 380 bin kontenjan var. Bunların bir kısmı sınavla öğrenci alacak. Ama tümü adrese dayalı öğrenci alsa bile 1.2 milyon öğrencinin yaklaşık 400 bini bu okullara girebilir. Geri kalanlara adres imam hatip ve meslek lisesi. Veli bu okulları istemezse TEOG’daki gibi açık liseye mi gönderilecekler?
ÖZEL OKULDAKİ ÖĞRENCİ SAYISI ARTACAK MI?: Bu sistemde, özel okullar isterlerse kendi sınavlarını yapabilecek ya da merkezi sistemle öğrenci alacak. Ancak mahallesinde istediği okula yerleşemeyen öğrencinin alternatifi, açık lise ya da özel okul olacak. Bu da özel okullardaki öğrenci sayısını artıracak.
60 SORU İLE ÖLÇME YAPILIR MI?: Haziranda isteyenlerin gireceği sınavda, öğrencilere 60 soru yöneltilecek. Sınav soruları temel derslerden olacak. 6 dersten yapılan TEOG’da öğrenciler yalnızca 8’inci sınıftan sorumluydu ve toplam 120 soru soruluyordu. Bu kez 6, 7 ve 8’inci sınıf müfredatından sorumlular. Peki, 60 soru ölçme değerlendirme açısından yeterli olacak mı? Puan yığılmaları olmayacak mı?
5 TERCİH YETECEK Mİ?: Sınavla öğrenci alan okullar için 5 tercih yapılacak. En çok tercih edilen okullara yığılmalar nasıl önlenecek? Tercihlerine yerleşemeyen öğrenciler ne olacak? Bu öğrenciler için TEOG’daki gibi ek yerleştirme olacak mı?
FARKLI PUAN MI ÇIKACAK?: Sınav, sözel ve sayısal olmak üzere 2 bölümden oluşacak. Tek puan mı çıkacak, yoksa sayısal puanla yalnızca belli okullara, örneğin fen liselerine mi yerleştirme yapılacak?
YERLEŞTİRME KAOSU NASIL ÖNLENECEK?: Geçen yılın taban puanları bu yıl geçerli olmayacağına göre, okullara yerleştirmelerde olası kaosun, puan ve talep yığılmalarının önüne nasıl geçilecek?
EĞİTİM GÖÇÜ YAŞANACAK MI?: Adrese dayalı sistem bir eğitim göçüne neden olacak ve konut fiyatlarını artıracak mı? Adrese dayalı ilkokul için bile “sahte adres” gerçeği var. Bu nasıl önlenebilecek? Taşınma için belli süre mi konulacak?
Sistemin ayrıntıları henüz belli değil. Neler getireceğini, Bakan Yılmaz’ın dediği gibi “yaşarken göreceğiz”.
