Prof. Dr. Vahdettin Engin'in Osmanlı Arşivleri'nde bulduğu ve Dünya Siyonist Organizasyonu'nun kurucusu Dr. Theodore Herzl ile Sultan Abdülhamid arasında altı yıl boyunca devam eden temasları gösteren belgelerin ortaya koyduğu gerçek: Abdülhamid, Filistin'de bir Yahudi vatanı kurulması teklifini reddetmiş, ama Yahudiler'in Irak'ın kuzeyine yerleşebileceklerini söylemiş. Herzl'e kesin red cevabı da vermemiş ve Siyonistler'i Osmanlı borçlarının düşürülmesinde kullanmış. Ama, devletin borç meselesini 1903'te halletmesinden sonra, kapı Herzl'in suratına kapanıvermiş. Herzl, daha önce hükümdara muhaliflerinden olan ve Paris'te sürgünde yaşayan Jöntürkler'in lideri Ahmed Rıza Bey'i ortadan kaldırmayı bile teklif etmiş.
FÎLİSTÎN'de bir Yahudi vatanı kurabilmek için çalışan, bu maksatla Dünya Siyonist Organizasyonu'nu kuran ve bugün İsrail'in manevî kurucusu kabul edilen Dr. Theodore Herzl'in Sultan Abdülhamid'in nezdinde yaptığı temaslarla ilgili olarak, Osmanlı Arşivleri'nde çok sayıda belge bulunuyor.
Belgelerden anlaşıldığına göre, HerzL Abdülhamid'i Filistin'de toprak vermeye ikna edebilmek için hemen her yolu deniyor. Padişahın doğum günlerinde tebrik telgrafları gönderiyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun dış borçlarını düşürebilmek için Avrupa'daki malî gruplarla görüşmeler yapıyor, büyük bankalardan aldığı teminat mektuplarını Yıldız Sarayı'na yolluyor, hattâ, hükümdara yazdığı bir mektupta, "Gerekirse rakiplerinizi ortadan kaldırırız" diyor.
'MÖSYÖ' İKEN 'HERİF' OLDU
İşin daha da ilginç tarafı, Herzl, bütün bu teklifleri yaptığı sırada Sultan Abdülhamid'den ve saraydan hiçbir red cevabı almıyor. Temaslar, Herzl'in Osmanlı borçlarının miktarının düşürülmesi görüşmelerini yaptığı sırada daha da yoğunlaşıyor ama Abdülhamid, Herzl'in temasları sırasında, alacaklılarla ayrıca görüşmelere başlıyor.
Arşiv belgelerine göre, Abdülhamid ile Herzl arasındaki ilişki, Osmanlı Hükümeti'nin alacaklılar ile 1903 yılında anlaşarak borçların 75 milyon altın liradan 32 milyon liraya düşmesini sağlamasına kadar devam
ediyor. Osmanlı Hükümeti'nin Avrupa devletleri ile bu konuda anlaşmaya varması üzerine, Herzl'in temasları da sonuçsuz kalıyor ve yine arşivde bulunan ve bu sayfada yayınladığım belgede Herzl'den bahsedilirken "Defolup gitti" deniyor.
Ve, konu hakkında benim yorumum: Abdülhamid, Theodore Herzl'in Filistin'de bir Yahudi vatanı kurulması yolundaki teklifini reddetmiş, ama Yahudiler'in Irak'ın kuzeyine birarada olmamak şartıyla yerleşebileceklerini söylemiş, üstelik Herzl'e kesin bir red cevabı vermemiş ve Dünya Siyonist Organizasyonu'nu Osmanlı borçlarının düşürülmesi görüşmelerinde kullanmış. Ama devlet, borçları azaltma derdini 1903'te
kendi başına halledince kapıyı HerzTi suratına kapatıvermiş. Yazışmalarda < zamana kadar genellikle "gazeteci" yahut "Mösyö" olarak geçen Theodon Herzl, bu tarihten sonra birdenbire "herif oluvermiş!
GERÇEK TARİH BURADA
Dün de söylemiştim; Marmara Üniversitesi'nin hocalarından Prof. Dr. Vahdettin Engin'in Osmanlı Arşivleri'nde ortaya çıkarttığı bu belgeler Ortadoğu'nun, özellikle de İsrail'in tarihinin yeniden tartışılmasını gerektirecek ölçüde önem taşımaktadırlar ve bölgenin gerçek tarihi ancak bu belgelerin tamamının yayınlanmasından sonra yazılabilecektir.
‘Çıfıtlık ettiler, Herzl de İstanbul'dan defoldu’
Osmanlı Arşivleri'nde bulunan ve büyük ihtimalle hükümete yazılmış olan 1903 yılma ait imzasız ve üslup açısından da gayet tuhaf olan bir belgede, Theodore Herzl'in istanbul'daki temasla rı ile konusunda ilginç değerlen¬dirmeler yapılıyor ve Herzl için "herif defolup gitti" deniyor.
GÖRÜŞME YAZISI
Belgede, Theodore Herzl'in istanbul'daki temasları kısaca özetlendikten sonra, bu kişi ile görüşmenin yasakladığı anlatılıyor ve resmi görevlile¬rin, Herzl'in o sırada yine istanbul'da bulunan bir ada¬mıyla temasına da kesinlikle izin verilmemesi isteniyor.
Osmanlı Arşivleri'nde yer alan Y. PRK. AZJ. 49/23 1321 numaralı belde yazılı olanlar, günümüz Türkçesi ile şöyle:
"Bundan yedi-sekiz sene önce Halil Rıfat Paşa'nın saltanatının ilk günlerinde istanbul'a 'Neue Freie Presse' isimli Viyana gazetesinin başyazarı ve Avrupa'daki bütün Museviler'i birliğe davet eden "Siyonist" isimli heyetin müdürü Dr. Herzl adında bir adam gelmişti. Padişahın bazı yakınlarına ve bakanlara müracaat ederek, Kudüs'ün karşılığında, adı geçen cemiyetin Dev-let-i Âliye"nin bütün borçlarını ödeyebileceğini teklif etmiş; padişahımız efendimizin haklı ve doğru sebeplere dayanarak ve keramet göstererek bu kişi ile görüşülmesini yasaklaması üzerine, herif defolup gitmişti.
HERŞEYİ DENEDİLER
Aradan geçen seneler boyunca Siyonistler her türlü mesaide ve girişimde bulunmuşlar, Dr. Herzl de istanbul'a özel bir temsilci göndermişti. 'Neue Freie Presse' gazetesinin Avusturya'nın dış politikası üzerindeki etkisi ve Siyonist Cemiyeti'nin bu konudaki büyük fedakârlıkları dikkat çekicidir, istanbul'da imtiyazların hep para ile olup bittiğini öğrenen Yahudiler'in çıfıtlığını da anlatmaya gerek yoktur. Bu bakımdan, (Herzl'in) istanbul'daki vekilinin kesinlikle kabul edilmemesi hususunda gerekli kişilere gereken emirler verilmiştir".
